Những điều kỳ thú trên vùng cao nguyên đá

Như một “Tượng đài địa chất” mà người Pháp khi đặt chân đến đây đã gọi nó như vậy. Mã Pì Lèng - cái “sống mũi ngựa” trở thành một minh chứng rõ ràng về một vùng núi đá điệp trùng đã, đang trở thành thành viên mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu.

Tầng ruộng bậc thang bên cạnh bản làng

Nằm trên khu vực cao nguyên đá Đồng Văn, Mã Pì Lèng là một đỉnh núi đá cao trên độ cao 2.000m so với mực nước biển. Mã Pì Lèng ngạo nghễ nơi góc trời cực Bắc và là đỉnh núi cao vào loại nhất, nhì ở khu vực Phía Bắc Việt Nam. Đứng chân trên đỉnh Mã Pì Lèng, chúng ta có thể cảm nhận nhiều điều thú vị trên vùng cao nguyên đá.

Nụ cười cao nguyên

Hà Giang, một phần của đại dương cổ xưa nay đang trên đường đổi mới. Công cuộc dựng xây trong suốt chiều dài lịch sử của dân tộc Việt Nam, Hà Giang nói chung và đồng bào các dân tộc trên vùng cao nguyên đá nói riêng cũng đã, đang và sẽ chung lòng quyết tâm tạo dựng cho mình một vị thế mới. Vị thế ấy lại đang bắt mạch ngầm từ chính những giá trị mà trời, đất và nước tạo dựng cho họ. Một vùng cao nguyên đá, với trên 80% diện tích lộ diện đá vôi, đất và nước rất ít, nhưng cứ mỗi độ mùa về, được đứng trên Mã Pì Lèng nhìn ngắm toàn cảnh Đồng Văn màu xám như đã lấn át bởi màu xanh bạt ngàn của ngô, lúa, đậu,... để lại cái khắc nghiệt, khô cằn vào bên trong.

Phiên chợ xa

Màu xanh được chắp nối bởi đặc tính cần cù, chịu khó của đồng bào, chính điều đó đã giúp họ hòa mình với cuộc sống ấy. Trời, đất và con người như giao hòa, cùng nhau xây đắp cho hình ảnh cao nguyên đá thêm đẹp, thêm kỳ vỹ.

Và ở đó, những nỗ lực của người dân vùng cao đã được bồi đắp qua những tầng lớp văn hóa đặc trưng. Huyền tích hay dấu tích về văn hóa và di sản văn hóa đang được duy trì như chính lối sống, nếp sinh hoạt của người dân nơi đây. Cả về giá trị văn hóa tâm linh, văn hóa vật thể,... tất cả vẫn đang hiện hữu và có sức hấp dẫn đến kỳ lạ.

Mã Pì Lèng – hòa nhập vào mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu

Một mối giao hòa, tơ vương từ trong truyền thuyết đã bước ra giữa đời thường, hiện lên một Khau Vai – lễ hội đặc trưng và độc đáo nhất ở Việt Nam và trên toàn thế giới. Khâu Vai, nơi kết tinh những mối tình đôi lứa qua một phiên chợ (chợ tình Khau Vai). Người ta đến với chợ không phải để mua bán hay trao đổi hàng hóa mà đến với chợ là để được kết duyên, trao gửi những tình cảm đẹp nhất giữa người con trai và người con gái. Mà có lẽ sâu xa hơn đó chính là cách để đồng bào các dân tộc duy trì sự phát triển dòng giống, nối tiếp sự phát triển của những con người đã gắn chặt tình cảm của đời mình với thiên nhiên, với đá và cây cỏ nơi đây.

Sự sinh trưởng và phát triển trên vùng cao nguyên đá còn được khắc ghi dấu tích về những di sản vật chất còn nguyên giá trị. Đó là vết tích của phố cổ Đồng Văn, của dinh thự nhà Vương,... Tất cả đã thể hiện rõ nét về một vùng đất di sản được bao lưu và phát triển.

Phải chăng đây đó chính là di sản, cái di sản mà không phải của riêng ai nhưng lại là của chung của cả dân tộc Việt Nam. Trời, đất và nước tạo dáng nên một cao nguyên đá kỳ vỹ, còn con người đã để lại trên vùng đất này một “địa tầng” văn hóa bảo phủ, và có lẽ về với Hà Giang, với Đồng Văn mới thấy hết giá trị.