Thúc đẩy đầu tư tư nhân trong xây dựng chuỗi giá trị thực phẩm

14:09:54 | 14/3/2018

Thời gian gần đây, Chính phủ Nhật Bản đang tăng cường hỗ trợ các địa phương và doanh nghiệp Việt Nam xây dựng chuỗi giá trị thực phẩm ở Việt Nam theo hình thức hợp tác công – tư và đã có những kết quả đáng khích lệ.

Lâm Đồng là tỉnh đi đầu trong thu hút đầu tư của nhiều doanh nghiệp Nhật Bản trong lĩnh vực nông nghiệp. Với mục tiêu tập trung xây dựng vùng nông nghiệp giá trị cao hàng đầu Đông Nam Á, Lâm Đồng đã triển khai nhiều dự án, bước đầu hình thành các trung tâm sản xuất, chế biến rau, hoa đạt tiêu chuẩn, chất lượng quốc tế cung cấp cho thị trường Nhật Bản và các thị trường cao cấp khác. Đồng thời, thu hút được nhà đầu tư chiến lược của Nhật Bản có tiềm lực về tài chính, khoa học công nghệ đến đầu tư và liên kết với nông dân, doanh nghiệp tại Lâm Đồng. Thông qua nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, thu nhập của người dân đã tăng lên, tham gia đóng góp xây dựng nông thôn mới và góp phần đưa xuất khẩu nông sản của Lâm Ðồng chiếm 80% tổng giá trị xuất khẩu của cả tỉnh.

Các dự án đầu tư của Nhật Bản tại Lâm Đồng chủ yếu đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp với 06 dự án, vốn đầu tư đăng ký đạt 7,79 triệu USD, chiếm 50% tổng dự án FDI Nhật Bản. Vốn đầu tư trung bình của các dự án khoảng 3,2 triệu USD/dự án. Đến nay hầu hết các dự án đã đi vào hoạt động sản xuất kinh doanh.

Tại Nghệ An, Dự án Hợp tác kỹ thuật về quy hoạch phát triển ngành nông nghiệp được triển khai từ năm 2016 nhằm phát triển sản xuất nông nghiệp theo hợp đồng và thu hút đầu tư của các doanh nghiệp (DN) Nhật Bản. Dự án đang thực hiện triển khai xây dựng Quy hoạch tổng thể phát triển nông nghiệp và kế hoạch hành động để có thể hình thành nên chuỗi giá trị thực phẩm thông qua việc thành lập Diễn đàn thị trường nông nghiệp và mô hình sản xuất nông nghiệp theo hợp đồng ở tỉnh.

Theo ông Sakuma Hiroyuki - Cố vấn nông nghiệp từ Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản - JICA, việc hình thành chuỗi giá trị thực phẩm có điểm bất lợi không nhỏ là các dự án nằm xa các trung tâm có sức tiêu thụ lớn là Hà Nội và TP.HCM. Trong khi ở Việt Nam chưa hình thành được một hệ thống lưu thông tốt về cơ sở hạ tầng, vấn đề sản xuất và phân loại nông sản, đóng gói bao bì sản phẩm, thiết bị bảo quản lạnh, dây chuyền lạnh…

Để khắc phục, trước hết cần có sự chỉ đạo quyết liệt của chính quyền, đồng thời xây dựng được cơ chế phối hợp liên kết chéo giữa các cơ quan chuyên ngành để nhanh chóng ứng phó và giải quyết các vấn đề một cách linh động. Đặc biệt, sự liên kết hợp tác với các DN tư nhân cũng là yếu tố quan trọng để cập nhật thông tin.

Các giải pháp được ông Sakuma Hiroyuki đựa ra là tăng cường hoạt động của các tổ chức pháp nhân bảo trợ người nông dân như các hiệp hội nông dân, Hợp tác xã nông nghiệp, nâng cao năng lực của cán bộ khuyến nông là những người hỗ trợ cho người nông dân.

Sản xuất nhỏ lẻ gặp bất lợi nhất là việc ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Để thực hiện được điều đó phải mở rộng quy mô kinh doanh của từng hộ nông dân, khuyến khích các doanh nghiệp lớn tham gia kinh doanh nông nghiệp và liên kết các hộ nông dân thông qua một tổ chức để làm tăng quy mô sản xuất.

Để khuyến khích các doanh nghiệp lớn tham gia kinh doanh nông nghiệp. Thực tế ở Việt Nam mặc dù hiện nay chưa có những quy định về mặt pháp luật nhưng vẫn có không ít các đơn vị kinh doanh nông nghiệp đầu tư công nghệ kỹ thuật hiện đại, sản xuất quy mô lớn và trong tương lai chúng ta có thể kỳ vọng vào sự phát triển của những doanh nghiệp như vậy. Tuy nhiên, nếu so với diện tích đất nông nghiệp rộng lớn ở Việt Nam thì phương án này chỉ giải quyết được một phần diện tích rất nhỏ.

Bên cạnh đó, phương án liên kết các hộ nông dân thông qua một tổ chức như hợp tác xã nnông nghiệp để tăng quy mô sản xuất có thể thực thi trên một diện tích rộng. Cơ cấu nông nghiệp ở Nhật Bản cũng gần giống với Việt Nam, chủ yếu là các hộ kinh doanh nông nghiệp quy mô nhỏ và Hiệp hội Nông nghiệp đóng một vai trò quan trọng.

Hương Giang