Hướng tới quốc gia xuất siêu

Làm thế nào để nhanh chóng cải thiện cán cân thanh toán ngoại tệ, để giảm thiểu đáng kể tình trạng nhập siêu và để tăng nhanh dự trữ ngoại hối quốc gia….? Đã có nhiều ý kiến của các cơ quan quản lý và chuyên gia để giải quyết những vấn đề trên, tuy nhiên, theo Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính VN ( VAFI), VN cần thực hiện đồng bộ các giải pháp một cách cụ thể như xóa bỏ thị trường kinh doanh vàng miếng tự do, đẩy nhanh tiến độ cổ phần hóa DNNN lớn, tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài, tăng nguồn cung điện…

Theo VAFI, cần nhanh chóng xóa bỏ thị trường kinh doanh vàng miếng tự do nhằm ổn định thị trường tiền tệ, tăng giá trị VND, đồng thời là tiền đề để tăng dự trữ ngoại hối.

Trong thời gian qua, ngân hàng nhà nước đã có thông điệp chỉ dẫn chính sách là không để tồn tại thị trường kinh doanh vàng miếng tự do, để đảm bảo quyền lợi của người dân thì nhà nước sẽ thu mua vàng khi người dân cần bán theo giá quốc tế thông qua hệ thống các công ty kinh doanh vàng được cấp phép. Theo VAFI, nếu thực hiện nhanh chính sách này, trong vòng khoảng 7 năm nữa, nhà nước có thể tạo ra 1 nguồn cung ngoại tệ khoảng 15 tỷ USD, đồng thời giải phóng được 1 nguồn vốn “chết“ khổng lồ để hướng luồng vốn tích trữ này đi vào sản xuất kinh doanh.

Bên cạnh đó, theo VAFI, VN cần đẩy nhanh tiến trình cổ phần hóa các doanh nghiệp có qui mô vốn lớn của nhà nước. Trong bối cảnh thị trường chứng khoán hết sức ảm đạm như hiện nay thì việc bán cổ phần một cách rộng rãi cho công chúng là hết sức khó khăn, tuy nhiên bán cổ phần nhà nước tại các doanh nghiệp qui mô vốn lớn, kinh doanh hiệu quả cho các nhà đầu tư chiến lược nước ngoài (với giá quốc tế), cao hơn nhiều giá bán cho nhà đầu tư trong nước thì không gặp khó khăn gì. Thực tế đã chứng minh, những doanh nghiệp lớn như Mobiphone, Bia Sài Gòn, Bia Hà Nội , Vinamilk…đều có nhiều nhà đầu tư nước ngoài hỏi mua với giá cao.

Ngoài ra, VN cần cơ bản và có những biện pháp kỹ thuật để tăng cường thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài vào thị trường vốn VN. Phân tích của VAFI cho thấy, nếu xét về “độ mở” của TTCKVN so với các nước trên thế giới thì của VN là rất hẹp, vì vậy, cần nghiên cứu mở room cho nhà đầu tư nước ngoài tại các doanh nghiệp niêm yết và trong ngành ngân hàng.

Bộ Tài chính, UBCKNN cũng cần nghiên cứu 1 công cụ huy động vốn mà nhiều nước áp dụng rất hiệu quả để tăng cường thu hút dòng vốn FII, đó là cho phép nhà đầu tư nước ngoài được mua cổ phiếu phổ thông không có quyền biểu quyết (Non Votting Share). Thái Lan đã áp dụng qui định này một cách rộng rãi và nhiều doanh nghiệp Thái Lan đã có nhiều cơ hội dễ dàng hơn trong việc huy động vốn.

Đặc biệt, VAFI cho rằng, VN phải có kế hoạch mới tăng nhanh hơn nữa nguồn cung điện phục vụ cho tiến trình công nghiệp hóa . Các phân tích cho thấy, Nhà nước hay thậm chí là EVN, không cần phải bỏ vốn để đầu tư xây dựng các loại hình nhà máy điện, cũng như không cần bao cấp giá bán điện. Nguồn vốn khổng lồ để xây dựng các nhà máy điện mới có thê dễ dàng huy động từ dân cư, từ các thành phần kinh tế trong nước và từ đầu tư nước ngoài và chỉ với 1 điều kiện duy nhất là giá bán điện hợp lý cho quá trình vận hành các nhà máy. Cần nhanh chóng xây dựng giá bán điện theo cơ chế giá hợp lý thì không phải lo thiếu điện. Đồng thời tận dụng những nguồn năng lượng thiên nhiên (chẳng hạn như năng lượng gió) là giải pháp lớn để cải thiện cán cân thanh toán ngoại tệ.

Ngoài ra, VAFI cho rằng, VN cần có thêm nhiều giải pháp hơn nữa để giảm thiểu đáng kể tình trạng nhập siêu, giảm nhập những hàng tiêu dùng xa xỉ , giảm nhập khẩu những mặt hàng trong Danh mục không khuyến khích. Theo đó, Bộ Tài chính nên làm công tác rà soát toàn diện và tăng tối đa các loại thuế với những mặt hàng trên. Ngoài thuế, cần bổ sung thêm các loại phí cao để ngăn chặn theo thông lệ quốc tế, chẳng hạn nghiên cứu ban hành loại phí mua xe mới ( theo giá trị của xe ô tô ), dùng công cụ phí với mức từ (100% - 300%) giá trị xe có thể giảm 50% - 60% kim ngạch nhập khẩu xe ô tô..

Ngân hàng Nhà nước có thể xem xét việc vận dụng trong 1 thời gian ngắn việc ban hành giấy phép mua ngoại tệ hoặc hình thức tương tự ( Căn cứ theo Luật Ngân hàng ). Doanh nghiệp nhập khẩu muốn nhập hàng tiêu dùng xa xỉ, hàng không thuộc Danh mục khuyến khích nhập khẩu cần phải xin giấy phép tại Ngân hàng Nhà nước; hoặc hàng tháng ngân hàng nhà nước xét duyệt kế hoạch bán ngoại tệ cho việc nhập khẩu những mặt hàng nhạy cảm từ hệ thống các ngân hàng thương mại.

Nếu tích cực vận dụng các biện pháp hành chính, hoặc các rào cản hợp pháp thì hàng năm VN có thể giảm nhập siêu với những nhóm hàng trên ở mức từ 3 tỷ - 5 tỷ USD.

“Nếu thực hiện các giải pháp trên, cộng với chính sách tài khóa hợp lý, chính sách tỷ giá và lãi suất thông minh thì trong 10 năm tới, VN sẽ trở thành quốc gia xuất siêu – Đó là mục tiêu cụ thể mà Chính phủ cần hướng tới”, VAFI khẳng định.