Xuất khẩu dệt may: Kỳ vọng lớn năm 2013

Mặc dù sức mua giảm và hầu hết các thị trường nhập khẩu chính như Mỹ, EU, Hàn Quốc đều giảm, nhưng hàng may mặc Việt Nam vẫn đảm bảo mức tăng trưởng xuất khẩu 12%, đạt 15,8 tỷ USD. Nếu tính cả ngành may mặc và xơ sợi dệt thì xuất khẩu đạt 17,2 tỷ USD, tăng 8,5% so với năm 2011. Năm 2013 vẫn sẽ là một năm nhiều kỳ vọng cho hàng dệt may Việt Nam.

Cũng theo thống kê, trong 17,2 tỷ USD xuất khẩu, Việt Nam chỉ nhập khẩu khoảng 8,8 tỷ USD nguyên phụ liệu, còn lại dùng khoảng 50% nguyên phụ liệu nội địa, thặng dư thương mại của ngành dệt may trong năm 2012 đạt 8,4 tỷ USD.

Cụ thể, nhập khẩu vải của Việt Nam từ các thị trường năm 2012 ước đạt 7,045 triệu USD. Thị trường nhập khẩu vải truyền thống như Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan và Nhật Bản.... Nhập khẩu bông của Việt Nam năm 2012 cũng ước đạt 416 ngàn tấn, trị giá 875 triệu USD, tăng 27.3% về lượng và giảm 16.9% về trị giá so với cùng kỳ 2011. Dệt may Việt Nam ngày càng khẳng định uy tín, tận dụng được nguồn nguyên liệu trong nước và có tính cạnh tranh cao trên thị trường thế giới.

Về xuất khẩu xơ, sợi dệt của Việt Nam năm 2012 ước đạt 628 ngàn tấn, trị giá 1,842 triệu USD, tăng 22.6% về lượng và tăng 2.9% về trị giá so với 2011. Ngành xơ sợi Việt Nam vẫn duy trì được khả năng cạnh tranh khá trên thị trường XK tuy nhiên số lượng có sự tăng trưởng mạnh nhưng giá bán lại thấp hơn nhiều năm 2011.

Theo dự báo năm 2013 nhu cầu dệt may của thế giới sẽ tăng nhẹ. Ngành dệt may Việt Nam sẽ vẫn giữ mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu khoảng 12% - 15%, dự kiến đạt khoảng 18,8 - 19,3 tỷ USD. Như vậy, dệt may sẽ sớm hoàn thành mục tiêu đạt tỷ lệ nội địa hóa trên 50% nguyên phụ liệu nội địa, 20 tỷ USD xuất khẩu đặt ra cho đích năm 2015. Dự kiến các thị trường như Mỹ đạt kim ngạch xuất khẩu 8,5 tỷ USD (tăng trưởng 11%), Nhật Bản đạt khoảng 2,4 tỷ USD (tăng 18%), Hàn Quốc đạt 1,5 tỷ USD (tăng 15%), EU đạt khoảng 2,4 tỷ USD và các thị trường khác đạt khoảng 4,2 tỷ USD.

Được biết, hiện đã có rất nhiều doanh nghiệp (khoảng hơn 50% doanh nghiệp tham gia thị trường xuất khẩu) đã có đơn hàng quý 1/2013, trong đó khoảng 10% (chủ yếu tập trung các doanh nghiệp lớn) có đơn hàng và ký kết đến quý 2 – 3 sang năm.

Ngoài ra, nguồn vốn FDI đang tìm cơ hội đầu tư vào dệt nhuộm. Hàng loạt doanh nghiệp (DN) sản xuất xơ, sợi, dệt có tên tuổi trên thế giới dồn dập đến Việt Nam tìm kiếm cơ hội hợp tác đầu tư vào dệt nhuộm và sản xuất nguyên phụ liệu ngành dệt may. Trong tháng 11/2012, đã có gần chục DN nước ngoài đến đặt vấn đề về việc lập liên doanh sản xuất nguyên liệu tại Việt Nam với Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) và một số DN trực thuộc Vinatex. Đó là những công ty, tập đoàn lớn chuyên sản xuất xơ, sợi, dệt nhuộm, đến từ các quốc gia có ngành dệt may phát triển, như Texhong (Trung Quốc), Toray

International và Mitsui (Nhật Bản), Lenzing (Áo), Công ty TNHH Dệt may Sunrise (Trung Quốc)…Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, với việc được hưởng lợi từ Hệ thống Ưu đãi phổ cập (GSP) tại thị trường châu Âu (bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/1/2014), Hiệp định Đối tác kinh tế Việt Nam - Nhật Bản (VJEPA) và việc đàm phán TPP, ngành dệt may đang có cơ hội lớn để mở rộng thị trường. Cơ hội này sẽ được phát huy tốt hơn, khi ngày càng tự chủ được nguồn nguyên phụ liệu phục vụ sản xuất.

Theo ông Lê Tiến Trường, Phó Tổng Giám đốc thường trực Tập đoàn Dệt May Việt Nam (Vinatex), nếu trong 10 năm qua, phần nhiều tăng năng lực sản xuất bằng đầu tư mở rộng tức là tăng trưởng do đầu tư thì từ năm 2011 trở lại đây, mục tiêu của ngành dệt may Việt Nam là chuyển sang tăng trưởng về số lượng nhưng đi từ bài toán nâng cao năng suất trong sản xuất. "Nếu cải thiện được cỡ 20% năng suất lao động hàng năm thì có nghĩa là chúng ta không cần đầu tư thêm về chiều rộng nhưng vẫn khai thác hiệu quả năng suất lao động mà chúng ta đã đầu tư thời gian qua." Với phương châm: Dệt may: "Lấy năng suất làm đòn bẩy tăng trưởng", năm 2013 ngành dệt may hy vọng sẽ còn xuất khẩu mạnh hơn nữa.

Tuy nhiên khó khăn đặt ra cho các doanh nghiệp xuất khẩu dệt may hiện nay là các nhà nhập khẩu lớn đang chuyển dần đơn hàng từ Việt Nam sang Campuchia, Lào và Bangladesh nhằm tránh mức thuế nhập khẩu 10% để tiết kiệm chi phí, do những quốc gia này còn được hưởng tiêu chuẩn Tối huệ quốc (MFN) với mức thuế suất nhập khẩu 0%. Vì vậy các doanh nghiệp phải trực tiếp tìm gặp những khách hàng mới, cơ cấu lại thị trường xuất khẩu, trong đó quan tâm nhiều hơn tới các khách hàng Nhật Bản, Mỹ, Hàn Quốc... đồng thời tăng cường xuất khẩu sản phẩm sợi sang thị trường Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Trung Ðông, châu Phi. Ngoài ra, cần có những biện pháp hỗ trợ các doanh nghiệp xuất khẩu các mặt hàng có giá trị gia tăng cao như veston, sơmi, quần âu cao cấp và tích cực đầu tư, chuẩn bị điều kiện phát triển cũng như cạnh tranh xuất khẩu.

Thu Hà