Chia sẻ những kinh nghiệm khởi nghiệp, xu hướng phát triển ngành nghề trong tương lai đối với cộng động khởi nghiệp Việt Nam là các nội dung được thảo luận tại Sự kiện giao lưu kết nối khởi nghiệp (Navigate Hanoi). Sự kiện do Tổ chức Xúc tiến ngoại thương Nhật Bản (JETRO), tổ chức mới đây tại Hà Nội.
Tỷ lệ thành công của start – up Việt không cao?
Mặc dù số liệu thống kê mới đây được công bố của Cục Quản lý đăng ký kinh doanh thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, trong năm 2017 đã có trên 126.000 doanh nghiệp thành lập mới; trong khi con số này của năm 2016 là trên 110.000 doanh nghiệp. Tuy nhiên, đi sâu vào chất lượng các con số, các chuyên gia trong ngành dễ nhận thấy, mặc dù số lượng doanh nghiệp tăng kỷ lục, song các doanh nghiệp đăng ký mới chủ yếu có quy mô rất nhỏ với trung bình khoảng 10 lao động; vẫn còn khá non trẻ và số lượng các startup thành công lớn (unicorn) trên thực tế lại quá ít ỏi chỉ đếm trên đầu ngón tay.
Tâm huyết về vấn đề này, TS. Lê Thái Phong, khoa quản trị kinh doanh Đại học Ngoại Thương cho rằng, một trong những rào cản của các start – up Việt tính đến thời điểm hiện tại là thủ tục đăng ký kinh doanh còn khá phức tạp, tốn kém và mất thời gian. Theo đó, hiện các doanh nghiệp phải mất tối thiểu là 50 USD và 7 ngày để đăng ký kinh doanh trong khi ở các nước khác chỉ cần tới 30 phút và không mất phí, ông Phong cho biết.
Một điểm “phân biệt đối xử” khác là cùng trong một môi trường kinh doanh nhưng doanh nghiệp nhà nước được ưu đãi tạo điều kiện ở nhiều mặt, trong khi doanh nghiệp tư nhân thì ngược lại gặp khó đủ đường. Điển hình của rào cản này là các chính sách về thuế. Trên văn bản chính thống Chính phủ rất ủng hộ phong trào khởi nghiệp của cộng đồng start – up Việt. Nhưng với nhiều bộ máy chính quyền địa phương vẫn chưa hiểu có động thái ủng hộ doanh nghiệp khởi nghiệp nên có tình trạng gây khó khăn, thậm chí còn yêu cầu các doanh nghiệp khởi nghiệp đóng thuế VAT cho những thứ “ngoài danh mục”.
Dư địa vẫn rất lớn
Theo quan điểm của bà Nguyễn Thị Lệ Quyên, Phòng hỗ trợ đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, Cục phát triển doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch và đầu tư), dư địa cho phát triển start – up Việt vẫn còn rất lớn.
Bà Quyên dẫn giải, số liệu thống kê cho biết, môi trường mạng, công nghệ số tại Việt Nam đang có mức phát triển rất nhanh, hiện có 56 triệu người dùng internet, 46 triệu người dùng mạng xã hội, 43,2 triệu người dùng smartphone, với tốc độ băng thông trung bình đạt 6,7Mbps. Đây là các điều kiện tiền đề rất thuận lợi để các doanh nghiệp khởi nghiệp trong ngành công nghệ số có đất để phát triển. Đặc biệt hướng đi này cũng rất khả thi bởi nền kinh tế thế giới đang phát triển trong cuộc cách mạng số 4.0 bùng nổ. Sẽ có nhiều mảng kinh doanh, ngành nghề cho các start – up Việt khai thác.
Ngoài ra, một điều thuận lợi khác là hiện Việt Nam được cộng đồng quốc tế đánh giá là quốc gia có nguồn nhân lực dồi dào, trẻ hóa, với 54,8 % lao động động có độ tuổi trên 15. Các nhà đầu tư ngoại cũng đánh giá cao lực lượng lao động này trong ngành công nghệ thông tin, tòa án. Đặc biệt, Việt Nam cũng có lượng học sinh du học đông đảo, đây cũng sẽ là một nguồn lực không nhỏ đội ngũ lao động tri thức Việt trong thời gian tới bổ sung vào nền kinh tế, bà Quyên nhấn mạnh.
Nhấn mạnh thêm về tiềm năng khởi nghiệp trong nền kinh tế số 4.0, ông Phạm Tuấn Hiệp, Giám đốc công ty BK – Holding Co.Ltd,. Đại học Bách Khoa, Hà Nội cho biết, theo tính toán của các chuyên gia, nếu các start – up Việt chọn khởi nghiệp trong lĩnh vực này thì giá trị mảng thị trường thương mại điện tử được dự báo lên đến 6,8 tỷ USD.
Ông ông Hironobu Kitagawa, Trưởng đại diện Văn phòng JETRO tại Hà Nội cũng tin tưởng cho rằng, phong trào khởi nghiệp tại Việt Nam đang lên rất mạnh như một làn sóng và có sự hậu thuẫn, hỗ trợ cao độ từ phía các cơ quan chức năng, Chính phủ. Điều này sẽ tạo ra nhiều cơ hội kinh doanh cũng như gia tăng giá trị cho nền kinh tế Việt Nam.
Trong khi đó, ông Ono Hiroyukia công ty ACA Investment Co.ltd (Nhật Bản) chia sẻ kinh nghiệm khi muốn làm ăn thành công với các đối tác Nhật Bản. Cụ thể, nếu các doanh nghiệp Việt xác định làm ăn lâu dài với nhà đầu tư Nhật Bản thì buộc phải chấp nhận những yêu cầu khá khắt khe. Theo đó, thông thương các doanh nghiệp Nhật bản có thói quen tìm hiểu đối tác qua hệ thống công ty luật, luật sư để tìm ra cơ chế hợp tác tối ưu nhất. Và để đi đến thành công trong hợp tác thường phải mất thời gian khá lâu từ 2 đến 3 năm. Do đó, nếu thật sự muốn trở thành cộng sự với các nhà đầu tư Nhật Bản, các doanh nghiệp Việt Nam cần phải chuẩn bị bài bản, kỹ lưỡng về các dự án kinh doanh, phương hướng hoạt động./.
Anh Phương
từ ngày 18 – 19/12/2025
VCCI
English
