Phát triển ngành Bảo hiểm xã hội Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045

Mới đây, BHXH Việt Nam đã tổ chức Hội thảo tham vấn quốc tế trực tuyến về “Định hướng chiến lược phát triển ngành Bảo hiểm xã hội Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045” giữa  đầu cầu  Hà Nội và tại các điểm cầu trong nước và quốc tế. Các chuyên gia tham dự Hội thảo đã có  những ý kiến khoa học, phù hợp để đáp ứng mục tiêu phát triển lâu dài của đất nước cũng như sự phát triển của ngành Bảo hiểm xã hội Việt Nam trong những thập kỷ tới.

Cần định hướng công tác hội nhập và hợp tác quốc tế để phù hợp với xu thế khu vực và thế giới

BHXH Việt Nam có thể cải thiện cơ sở hạ tầng và thể chế, cơ cấu tổ chức để tăng cường hội nhập quốc tế và khu vực. Cụ thể, hội nhập khu vực đòi hỏi sự hợp tác giữa các quốc gia về thương mại, đầu tư và điều tiết trong nước; cơ sở hạ tầng giao thông, công nghệ thông tin và truyền thông; năng lượng; kinh tế vĩ mô và chính sách tài chính; việc cung ứng các mặt hàng công cộng thông thường khác (ví dụ: tài nguyên thiên nhiên, an ninh, giáo dục). Để đạt được điều này, BHXH Việt Nam có thể làm việc với các đối tác an sinh xã hội, các ngân hàng khu vực và các tổ chức quốc tế để nhận được hỗ trợ trong quá trình hội nhập quốc tế.

Đảm bảo khả năng tài chính bền vững

Đầu tiên, BHXH Việt Nam có thể thực hiện áp dụng tính năng định phí hoạt động song song cùng với Vụ Quản lý đầu tư quỹ.  Tính toán định phí có thể được lên kế hoạch hàng năm để đo lường tiến độ quỹ và đánh giá tính bền vững lâu dài của các loại hình BHXH do BHXH Việt nam cung cấp. Ngoài ra, mọi thay đổi về quyền lợi hoặc dịch vụ được cung cấp phải thông qua tính toán định phí, đánh giá để xác định các tác động ngắn hạn và dài hạn của nó đối với quỹ. Những khuyến nghị này có thể được thực hiện đồng thời với sự tham gia thường xuyên của các chuyên gia tư vấn trong nước và quốc tế, những người có thể cung cấp kiểm soát và cân bằng việc định giá được thực hiện.

Cùng với việc giám sát liên tục tính bền vững lâu dài, BHXH Việt Nam có thể xem xét thực thi các chính sách đóng góp phản ứng. Tùy thuộc vào tình trạng quỹ, một luật /nghị định có thể được ban hành để cho phép BHXH Việt Nam thả nổi tỷ lệ đóng góp. Điều này cho phép BHXH Việt Nam thay đổi tỷ lệ đóng góp theo nhu cầu của cơ quan mình và tình hình kinh tế hiện tại. Ví dụ, những giai đoạn có sự tăng trưởng theo xu hướng giảm, mức đóng góp có thể giảm để khuyến khích người dân tham gia BHXH.

Cải thiện hệ thống dịch vụ hỗ trợ và chăm sóc khách hàng chuyển từ tư duy quản lý sang phục vụ

Với sự gia tăng người dùng kỹ thuật số trên toàn cầu, BHXH Việt Nam cũng có thể tận dụng các nền tảng truyền thông xã hội để phân phối thông tin tốt hơn cho các nhóm đối tượng lớn trong một thời gian ngắn. Liên quan đến các trang web chính thức của chính phủ, người dùng internet có thể thường xuyên sử dụng các trang mạng xã hội chính như Facebook, Instagram và Twitter. Truyền thông xã hội cũng giúp mọi người dễ dàng chia sẻ thông tin hoặc tin tức về BHXH Việt Nam đến các cộng đồng kết nối xã hội tương ứng của họ. Một lựa chọn khác cần xem xét là việc áp dụng một chatbot có thể trả lời các câu hỏi chung của người dân. Điều này làm giảm nhu cầu về người tiếp nhận và giải đáp thắc mắc của khách hàng và nhân lực này có thể được điều động tham gia các chiến lược sâu hơn về các giải pháp sáng tạo giúp giảm chi phí về lâu dài.

Đạt được mục tiêu BHYT toàn dân và đạt 50% lực lượng lao động tham gia BHXH vào năm 2030

Bằng cách yêu cầu đăng ký tham gia BHYT như một điều kiện tiên quyết để nhận hỗ trợ hoặc trợ cấp chính phủ, BHXH Việt Nam có thể đạt được mức độ bao phủ BHXH cao hơn. Mặt khác, BHXH Việt Nam bắt buộc mọi cá nhân ở độ tuổi 18 phải đăng ký với BHXH. Thông qua phương pháp này, các cá nhân sẽ ít có khả năng bỏ qua việc tham gia bảo hiểm một khi họ được tuyển dụng. Điều này phải đi đôi với việc thực thi hiệu quả và tích cực của BHXH Việt Nam để đảm bảo tuân thủ và nêu gương cho các cá nhân về hậu quả của việc trốn đóng, trốn tham gia.

BHXH Việt Nam cũng có thể xem xét tổ chức các chiến dịch hướng tới toàn bộ dân số Việt Nam. Các chương trình như dịch vụ việc làm công bao gồm hội chợ nghề nghiệp công, hội thảo và tọa đàm công khai có thể thu hút công chúng tham gia nhiều hơn. Sau đó, BHXH Việt Nam có thể tiếp cận những đối tượng của chương trình để thuyết phục họ đăng ký tham gia BHYT, BHXH hoặc thậm chí có thể liên kết việc tham gia chương trình với việc tham gia BHXH.

Đa dạng hóa các gói BHXH tự nguyện, linh hoạt, có tính cạnh tranh

Trong bản dự thảo Chiến lược Phát triển ngành BHXH Việt Nam, đến năm 2025, 2,5% lực lượng lao động sẽ là nông dân và khu vực phi chính thức. Hiểu được quy mô của khu vực phi chính thức, phân khúc giới tính cũng như lý do không tham gia có thể cung cấp những hiểu biết tốt hơn về cách đạt được sự tham gia bền vững.

BHXH Việt Nam có thể xem xét liên kết việc tham gia BHXH và BHTN với việc tham gia BHYT (hiện đang thành công hơn) hoặc kết hợp 3 chương trình an sinh xã hội này với trợ cấp xã hội và các hỗ trợ khác của chính phủ. Bằng cách đó, bối cảnh an sinh xã hội của Việt Nam sẽ ít bị phân tán hơn do dữ liệu và việc thực thi có thể được củng cố. Như vậy, tỷ lệ trốn và rời khỏi chương trình an sinh xã hội sẽ giảm đi, và tính gắn kết của hệ thống an sinh xã hội tại Việt Nam lại được nâng cao. 

Thích ứng với tình hình sau đại dịch

Vì đại dịch ảnh hưởng đến tất cả mọi người, điều quan trọng là BHXH Việt Nam phải xem xét các nhóm người tham gia khác ngoài người sử dụng lao động và người lao động đã đăng ký. BHXH Việt Nam có thể suy xét tận dụng thời kỳ đại dịch để mở rộng và thúc đẩy phạm vi bao phủ đến các bộ phận dân cư khác chưa tham gia bảo hiểm. Các nhóm đó bao gồm những người trong lực lượng lao động như người giúp việc gia đình, lao động tự do và lao động trong các nền tảng công nghệ, cũng như những người ở bên ngoài lực lượng lao động như người nội trợ và sinh viên. BHXH Việt Nam có thể thực hiện các chương trình nhắm mục tiêu cụ thể đến những nhóm người trước đây chưa được bảo hiểm. Các chương trình có thể có mức phí phù hợp hoặc đóng phí trực tuyến để khuyến khích người tham gia. 

Bên cạnh sức khỏe thể chất, đại dịch còn ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của nhiều người do bị cách ly xã hội cũng như việc giảm thu nhập của nhiều người. Để đảm bảo sức khỏe và sự an toàn của người dân, sức khỏe tinh thần cũng cần được coi là một khía cạnh quan trọng của sức khỏe.

Những vấn đề an sinh xã hội mang tính toàn cầu giai đoạn 2021-2025 và yêu cầu đặt ra

Ngoài những thách thức được liệt kê trong bản dự thảo Chiến lược phát triển ngành BHXH Việt Nam, BHXH Việt Nam cũng có thể tham khảo 10 thách thức an sinh xã hội toàn cầu của ISSA. Đối với khu vực Châu Á và Thái Bình Dương, các thách thức được xếp hạng như sau: thu hẹp khoảng cách bao phủ; chăm sóc sức khỏe và chăm sóc dài hạn; chuyển đổi số; kỳ vọng cao của công chúng; sự già hóa dân số; thị trường lao động và nền kinh tế số; việc làm cho lao động trẻ; sự bất bình đẳng trong quá trình sống; các rủi ro, đột biến và các sự kiện cực đoan mới; bảo trợ cho người lao động nhập cư.

Mỗi thách thức đòi hỏi các giải pháp phức tạp riêng, mặc dù nói chung, BHXH Việt Nam được khuyến nghị áp dụng một cách tiếp cận linh hoạt trong việc quản lý các hoạt động và chính sách của mình. Với những thách thức ngày càng gia tăng, BHXHVN cần phải nhanh chóng thích ứng với những thay đổi và chuẩn bị các chiến lược chủ động cũng như các chính sách ứng phó để giải quyết những thách thức cụ thể.

H.T (Vietnam Business Forum)