Vinacomin: Từng bước chuyển giao công nghệ

Tăng nhanh sản lượng than khai thác hầm lò, nâng cao mức độ an toàn và cải thiện điều kiện làm việc của người lao động là mục tiêu quan trọng nhất của ngành than thời gian tới. Mục tiêu này chỉ có thể thực hiện thật tốt khi đầu tư công nghệ cho sản xuất, đưa cơ giới hóa vào khai thác những nơi sức người khó lòng đảm đương một cách hoàn hảo.

Theo quy hoạch phát triển, sản lượng than khai thác sẽ tăng nhanh từ 47,5 triệu tấn năm 2010 lên 64,7 triệu tấn năm 2015 (tương ứng tăng trung bình 6,4%/năm), 74,6 triệu tấn năm 2020 (tăng 25,2% so với năm 2015) và đạt khoảng 82 triệu tấn năm 2025.

Trong đó, sản lượng than khai thác hầm lò tăng dần từ 20,4 triệu tấn hiện nay lên 40,6 triệu tấn năm 2015 (tăng trung bình 14,7%/năm giai đoạn 2010-2015) và chiếm hơn 80% tổng sản lượng toàn ngành vào năm 2025. Việc khai thác than hầm lò trở thành xu hướng tất yếu bởi lẽ các mỏ than lộ thiên hiện không còn nhiều. Một số khâu trong quy trình sản xuất than, như: khấu than, chống giữ lò chợ, vận tải và đào lò phù hợp với điều kiện địa chất các mỏ, đặc biệt là khai thác và đào chống lò càng cần vai trò của cơ giới hóa, giúp nâng cao năng suất, nâng cao độ an toàn, đồng thời giảm tổn thất tài nguyên trong khai thác than.

Viện trưởng Viện KHCN mỏ Nguyễn Anh Tuấn cho rằng, việc đầu tư cơ giới hóa trong khai thác than là đích phải đến, là sự bảo đảm cho việc phát triển lâu dài, mang tính chiến lược của Ngành.

Thực tiễn áp dụng tại một số mỏ hầm lò vùng Quảng Ninh cho thấy, khả năng tăng sản lượng khai thác và tốc độ đào lò khi áp dụng cơ giới hóa cao hơn nhiều so với khoan nổ mìn thủ công (tăng 1,5 - 1,8 lần). Bên cạnh đó, việc áp dụng cơ giới hóa trong lò chợ cho phép công nhân làm việc trong điều kiện tốt hơn, ít nặng nhọc hơn do các khâu chính trong quy trình công nghệ như tách phá than và chống giữ được thực hiện bằng thiết bị cơ giới hóa, từ đó giảm số lượng công nhân làm việc trực tiếp tại các gương lò chợ.

Để đảm bảo phát triển bền vững, một trong những yếu tố quan trọng là tăng năng suất lao động, giảm tối đa số công nhân trực tiếp làm việc trong hầm lò. Để đảm bảo hạn chế tăng số lượng công nhân khai thác, đồng thời đáp ứng nhu cầu tăng sản lượng nhất thiết phải triển khai áp dụng công nhggej cao khai thác và đào lò trong giai đoạn hiện nay. Hiện tại, số thợ lò toàn Tập đoàn là trên 32.000 người, con số này sẽ phải tăng lên thành 50.000 người vào năm 2020 nếu vẫn áp dụng các công nghệ thác bằng phương pháp thủ công. Trong khi đó, việc tuyển dụng lao động để đào tạo thành thợ lò hiện đang gặp nhiều khó khăn.

Một vấn đề mấu chốt khác của đầu tư công nghệ trong khai thác và đào lò là khả năng đảm bảo phát triển bền vững trong điều kiện mức lương ngày càng tăng của công nhân lao động. Theo lộ trình, trong thời gian tới, ngành Than thực hiện thêm một số chế độ, chính sách đãi ngộ đối với thợ lò nhằm cải thiện điều kiện sống cho người lao động, giảm thiểu khó khăn về thiếu nguồn nhân công. Do đó, việc áp dụng lò chợ cơ giới hóa có năng suất lao động cao, tiêu hao nhân công thấp sẽ là giải pháp thiết thực lâu dài, ổn định lao động và sản xuất của mỏ.

Hương Giang