BIDV đẩy mạnh hoạt động xúc tiến đầu tư sang Lào

Với vai trò đầu mối trong việc thành lập và giữ vị trí Chủ tịch Hiệp hội các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư sang Lào (AVIL), BIDV đã cùng các nhà đầu tư Việt Nam khẳng định được vai trò, uy tín đối với hoạt động xúc tiến đầu tư của Việt Nam; góp phần đưa đầu tư FDI của Việt Nam đứng thứ hai tại thị trường Lào. Đồng thời, tổ chức thành công nhiều hội nghị xúc tiến đầu tư tại Bắc Lào, Nam Lào…, thu được kết quả đáng ghi nhận. Nhân kỷ niệm 50 năm quan hệ Việt Nam - Lào, phóng viên tạp chí Vietnam Business Forum đã có cuộc trao đổi với ông Trần Bắc Hà - Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam, Chủ tịch Hiệp hội các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư sang Lào - xoay quanh vấn đề này.

Thực hiện chủ trương và chỉ đạo của Đảng, Chính phủ, BIDV đã tiên phong "mở đường" trong hoạt động đầu tư, xúc tiến đầu tư ra nước ngoài, đặc biệt là các quốc gia láng giềng, gần gũi như Lào... Xin ông chia sẻ một số dự án điển hình, cũng như ý nghĩa kinh tế và chính trị của các dự án đó?

Thực hiện Hiệp định về hợp tác kinh tế - văn hóa - khoa học kỹ thuật giữa Chính phủ hai nước Việt Nam - Lào, Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam, nay là Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) đã tiên phong đi đầu thực hiện đầu tư sang Lào bằng việc liên doanh với Ngân hàng Ngoại thương Lào (BCEL) thành lập Ngân hàng liên doanh Lào - Việt (LVB) vào năm 1999. Từ khi thành lập đến nay, LVB đã đạt những kết quả đáng khích lệ, góp phần thúc đẩy quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư giữa hai nước Việt Nam - Lào.

Trong quá trình hoạt động, LVB đã thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị được giao: là cầu nối giữa doanh nghiệp hai nước Việt Nam - Lào trong xúc tiến đầu tư, cung ứng vốn vay, thực hiện giải ngân cho các dự án hợp tác giữa hai Chính phủ (dự án xây dựng Bảo tàng Cayxỏn Phômvihản, dự án xây dựng đường 18B, dự án trồng cây cao su tại Nam Lào, các dự án xây dựng trường học, giao thông, khai khoáng,…) cũng như các dự án kinh tế lớn, có ý nghĩa kinh tế - chính trị quan trọng của các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư sang Lào (dự án Thủy điện Nặm Công 2, dự án cụm công nghiệp Hoàng Anh Gia Lai - Áttapư, dự án khu liên hiệp chế biến sản phẩm nông nghiệp,…).

Trải qua 13 năm hoạt động, LVB đã có những bước phát triển mạnh mẽ về quy mô và hiệu quả hoạt động, trở thành một trong ba ngân hàng thương mại hàng đầu (về quy mô tổng tài sản, tiền gửi và dư nợ tín dụng) trong tổng số 27 tổ chức tín dụng đang hoạt động tại Lào, với mạng lưới hoạt động gồm hội sở chính tại Thủ đô Viêng Chăn - Lào và năm chi nhánh tại các địa bàn kinh tế trọng điểm của Lào (thành phố Viêng Chăn, tỉnh Xavẳnnakhệt, Áttapư) và Việt Nam (Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội).

Trong bối cảnh nền kinh tế thế giới đang diễn biến hết sức phức tạp, bản thân kinh tế hai nước cũng đang gặp rất nhiều vấn đề khó khăn, LVB vẫn vững vàng vượt qua mọi thách thức, khẳng định vị thế và uy tín của mình đối với khách hàng, là biểu tượng của sự thành công trong hợp tác kinh tế giữa hai nước bằng những đổi mới về mọi mặt. Thông qua LVB, rất nhiều dự án lớn của Việt Nam đầu tư sang Lào (các dự án thủy điện, khai khoáng, trồng cây công nghiệp, khu công nghiệp,…) cũng như các dự án của các doanh nghiệp Lào đã được thu xếp và tài trợ vốn, không những mang lại hiệu quả kinh tế cho các doanh nghiệp mà còn góp phần tạo thêm công ăn việc làm, thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế Lào.

Đồng thời, LVB cũng là kênh hỗ trợ BIDV trong việc thu thập thông tin về tình hình đầu tư của Việt Nam tại Lào để từ đó BIDV, thông qua Hiệp hội các nhà đầu tư Việt Nam sang Lào (AVIL), kiến nghị với các cấp có thẩm quyền hai nước các biện pháp tháo gỡ khó khăn nhằm thúc đẩy quan hệ kinh tế, đầu tư, thương mại giữa hai nước.

Cho đến thời điểm hiện tại, đây là một dự án đầu tư hiệu quả không chỉ về mặt kinh tế mà cả về chính trị - xã hội, trở thành một hình mẫu cho sự hợp tác Việt Nam - Lào.

Với vai trò là Chủ tịch Hiệp hội các nhà đầu tư Việt Nam sang Lào, BIDV đã cùng các nhà đầu tư Việt Nam khẳng định được vai trò, uy tín đối với hoạt động xúc tiến đầu tư của Việt Nam tại thị trường Lào, góp phần đưa đầu tư FDI của Việt Nam đứng thứ hai tại thị trường Lào. Xin ông chia sẻ sâu hơn về thành công này và những nhận định của ông về thị trường Lào trong thời gian tới?

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ giao BIDV là đơn vị đầu mối thành lập Hiệp hội các nhà đầu tư Việt Nam sang Lào (AVIL), BIDV đã chủ động, tích cực phối hợp với các đơn vị liên quan thành lập AVIL. Tôn chỉ, mục đích hoạt động của AVIL là trở thành cầu nối trong cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam, giữa doanh nghiệp Việt Nam với các cơ quan chức năng của hai nước; tập hợp, tổ chức và tạo điều kiện để các hội viên hợp tác, hiệp lực và giúp đỡ lẫn nhau trong quá trình triển khai hoạt động đầu tư tại Lào; thực hiện đầu tư có tổ chức, tránh sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các doanh nghiệp đầu tư cùng lĩnh vực; tổng hợp theo dõi đánh giá, lựa chọn các doanh nghiệp có năng lực, kinh nghiệm để bảo đảm đầu tư có hiệu quả, nâng cao hình ảnh của Việt Nam với nước bạn Lào.

Từ khi thành lập đến nay, AVIL đã phát huy tốt vai trò là đầu mối dẫn dắt các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư vào Lào; cầu nối với Chính phủ, bộ, ngành của hai nước; dẫn dắt, hỗ trợ tích cực cho các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư vào Lào; tập hợp, gắn kết các doanh nghiệp Việt Nam có tâm huyết, trách nhiệm thành một khối thống nhất, hợp lực tạo thành sức mạnh tổng hợp trong hoạt động đầu tư của Việt Nam vào Lào trên nhiều lĩnh vực kinh tế trọng yếu, then chốt của Lào như: tài chính ngân hàng, nông - lâm nghiệp, khai khoáng, trồng cây công nghiệp, thủy điện..., góp phần đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả đầu tư của Việt Nam sang Lào, đưa quan hệ kinh tế giữa hai nước tương xứng với mối quan hệ đoàn kết hữu nghị đặc biệt, đưa quan hệ hợp tác giữa hai nước sang một giai đoạn mới mang tính chất sâu rộng và toàn diện trên tất cả các lĩnh vực theo đúng chủ trương, định hướng của Đảng và Nhà nước hai nước Việt Nam - Lào.

Với những đổi mới đúng đắn về đường lối, chủ trương của Đảng, Chính phủ, Nhà nước Lào, kinh tế Lào trong những năm qua liên tục tăng trưởng cao, GDP bình quân tăng gần 7%/năm. Bất chấp những khó khăn của nền kinh tế thế giới, Lào vẫn thu hút được nhiều dòng vốn FDI nước ngoài, đặc biệt là dòng vốn đầu tư từ Việt Nam. Đến ngày 31-5-2012, có khoảng 214 dự án được cấp giấy chứng nhận đầu tư sang Lào với tổng vốn đăng ký 3,45 tỷ USD và được triển khai rộng khắp tại 16/17 tỉnh của Lào; Việt Nam vẫn là một trong ba quốc gia đứng đầu trong tổng số 52 quốc gia, vùng lãnh thổ đầu tư vào Lào (sau Trung Quốc, Thái Lan) và trong những năm tiếp theo sẽ tiếp tục tăng mạnh cả về số lượng cũng như tổng vốn đầu tư.

Ngoài ra, Lào là một thị trường đầy tiềm năng, đang được hưởng nhiều chính sách ưu đãi từ các nước khác. Hơn thế, Lào nằm trên tuyến đường hành lang kinh tế Đông - Tây nối vùng Nam Mianma, Bắc Thái Lan, Nam Lào với các cảng biển miền Trung Việt Nam. Do đó, hoạt động đầu tư, thương mại, du lịch của Lào sẽ tiếp tục phát triển mạnh trong thời gian tới.

Mặc dù vươn lên vị trí thứ hai trong các quốc gia đầu tư vào Lào, nhưng chỉ có một số ít dự án đầu tư của Việt Nam hoạt động thực sự có hiệu quả cao. Còn lại, nhìn chung đều có tỷ lệ giải ngân dự án đầu tư thấp, quy mô dự án và năng lực của các nhà đầu tư tư nhân còn yếu, còn có hiện tượng chuyển nhượng dự án, chưa tạo dựng được vị thế, uy tín chung cho các nhà đầu tư Việt Nam... Với tư cách là Chủ tịch Hiệp hội các nhà đầu tư Việt Nam sang Lào, ông đã có những giải pháp nào để khắc phục những tình trạng trên?

Hoạt động đầu tư của Việt Nam sang Lào trong những năm qua phát triển khá mạnh mẽ, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của Lào và củng cố thêm quan hệ hữu nghị đặc biệt, truyền thống tốt đẹp giữa hai nước. Hoạt động đầu tư của Việt Nam sang Lào liên tục tăng trưởng mạnh mẽ cả về số lượng dự án và giá trị đầu tư. Các dự án tập trung vào các lĩnh vực chiến lược tiềm năng của Lào như: tài chính ngân hàng, khai khoáng, nông - lâm nghiệp, thủy điện,... Hiện Lào đứng thứ nhất trong tổng số 55 nước và vùng lãnh thổ có hoạt động đầu tư ra nước ngoài của Việt Nam.

Bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động đầu tư của Việt Nam tại Lào còn bộc lộ nhiều hạn chế như: chậm triển khai dự án, chuyển nhượng dự án cho đối tác nước thứ ba, năng lực tài chính của doanh nghiệp Việt Nam còn hạn chế, tính liên kết tương trợ giữa các doanh nghiệp Việt Nam chưa chặt chẽ, còn có sự cạnh tranh không lành mạnh giữa doanh nghiệp Việt Nam với nhau,… Để khắc phục những tồn tại, yếu kém nêu trên, tôi xin kiến nghị một số biện pháp khắc phục như sau:

Trước hết, Chính phủ, các bộ, ngành, cơ quan chức năng hai nước cần tăng cường, thường xuyên rà soát kiểm tra tiến độ triển khai đối với các dự án được cấp phép, làm việc với các chủ đầu tư dự án chậm triển khai hoặc triển khai chưa đạt yêu cầu, dự án treo để tìm nguyên nhân. Nếu xuất phát từ phía nhà đầu tư như: thiếu tích cực trong triển khai dự án, năng lực tài chính yếu, triển khai cầm chừng hoặc có ý định bán, chuyển nhượng dự án cho đối tác nước thứ ba,... thì kiên quyết thu hồi dự án, chuyển giao cho doanh nghiệp Việt Nam khác có năng lực tài chính, kinh nghiệm để triển khai. Nếu xuất phát từ phía cơ quan quản lý nhà nước có liên quan thì cần nhanh chóng tìm ra các biện pháp để tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ cho doanh nghiệp.

Thứ hai, Chính phủ hai nước cần có những cơ chế, chính sách phù hợp để hỗ trợ các doanh nghiệp trong quá trình triển khai dự án.

Thứ ba, các doanh nghiệp nên thông qua đại sứ quán, AVIL báo cáo những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai dự án lên các cơ quan chức năng hai nước để được hỗ trợ, tìm biện pháp tháo gỡ kịp thời nhằm nâng cao hiệu quả đầu tư của Việt Nam tại Lào.

Thứ tư, tăng cường sự liên kết, trao đổi giữa các doanh nghiệp về kinh nghiệm, cách thức triển khai dự án,... tránh tình trạng cạnh tranh không lành mạnh giữa các doanh nghiệp.

Xin ông chia sẻ những chiến lược sắp tới của BIDV sau khi cổ phần hóa và chiến lược của BIDV tại thị trường Lào trong thời gian tới?

Hiện nay, BIDV đã xây dựng chiến lược kinh doanh đến năm 2020 và đề án tái cấu trúc hoạt động, theo đó ngoài việc củng cố và gia tăng quy mô, hiệu quả các mảng hoạt động hiện có, BIDV sẽ gia tăng việc mở rộng mạng lưới đặc biệt tại các thành phố lớn, các địa bàn kinh tế trọng điểm, phát triển mạnh mẽ các hoạt động ngân hàng bán lẻ, các sản phẩm ngân hàng phái sinh, gia tăng hàm lượng công nghệ trong các sản phẩm dịch vụ ngân hàng để gia tăng mức độ đóng góp vào hiệu quả hoạt động ngân hàng, đẩy mạnh công tác quản trị điều hành gắn với việc đổi mới phong cách, thái độ làm việc của từng cán bộ ngân hàng.

Cùng với chiến lược mở rộng và gia tăng quy mô, hiệu quả hoạt động tại Việt Nam, BIDV tiếp tục đẩy mạnh sự hiện diện và hoạt động tại các thị trường nước ngoài. Đối với thị trường Lào, BIDV xác định đây là thị trường tiềm năng, có hiệu quả dài hạn và có ý nghĩa quan trọng. Do đó, trong thời gian tới BIDV sẽ tiếp tục thực hiện các hoạt động kinh doanh theo kế hoạch và dự kiến sẽ tăng vốn điều lệ của LVB lên 70 triệu USD ngay trong năm 2012 để mở rộng quy mô hoạt động tại Lào. Sau khi tăng vốn, LVB trở thành ngân hàng đứng thứ hai về quy mô vốn điều lệ, qua đó tiếp tục đóng vai trò là ngân hàng hàng đầu của Việt Nam trong các hoạt động hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư sang Lào, tiếp tục thể hiện cam kết và gắn bó của BIDV tại thị trường Lào. Đồng thời, thời gian qua Tổng công ty Bảo hiểm BIDV - BIC (công ty con của BIDV) đã đẩy mạnh hoạt động của Công ty liên doanh Bảo hiểm Lào - Việt, qua đó góp phần phát triển thị trường bảo hiểm tại Lào và hạn chế rủi ro cho các nhà đầu tư Việt Nam và Lào. Trong thời gian tới, BIDV tiếp tục nghiên cứu các nghiệp vụ tài chính liên quan như: leasing, quản lý và khai thác tài sản, chứng khoán,… tại thị trường Lào để tiến tới triển khai các hoạt động này khi có đủ điều kiện.