KKT Vân Phong: Khẳng định vai trò động lực trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa

Với hiệu quả thu hút đầu tư ngày càng cao, trong đó có nhiều dự án quy mô đầu tư lớn, có tính động lực phát triển, KKT Vân Phong nhanh chóng trở thành động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh - quốc phòng trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa và khu vực Nam Trung bộ. Ông Nguyễn Trọng Hòa – Trưởng Ban Quản lý KKT Vân Phong cho biết, “Xác định rõ KKT Vân Phong là 1 trong 3 vùng kinh tế trọng điểm của tỉnh, thời gian qua Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Khánh Hòa đã ra nhiều nghị quyết về huy động vốn đầu tư cho 3 vùng kinh tế trọng điểm nói chung và tập trung đẩy mạnh phát triển KKT Vân Phong nói riêng…”. Kim Băng thực hiện.

Ông có thể nêu bật những tiềm năng, lợi thế cũng như tầm quan trọng của KKT Vân Phong trong phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Khánh Hòa nói riêng cũng như cả nước nói chung?

Lợi thế của KKT Vân Phong là có vũng Đầm Môn – vịnh biển duy nhất tại Việt Nam có độ sâu lý tưởng để xây dựng cảng biển tiếp nhận các tàu lớn hiện đại trên thế giới. Phía Nam của vịnh Vân Phong là vùng nước sâu, rất thuận lợi hình thành các cảng công nghiệp để phát triển ngành công nghiệp lọc hóa dầu, công nghiệp đóng tàu, công nghiệp điện, dịch vụ dầu khí…Ngoài ra khu vực vịnh Vân Phong có khí hậu ôn hòa, phong cảnh thiên nhiên hoang sơ, có hệ sinh thái tự nhiên đa dạng thuận lợi cho việc phát triển các loại hình du lịch biển đảo, lĩnh vực nuôi trồng thủy sản.

Từ tiềm năng, lợi thế trên, có thể thấy quy hoạch KKT Vân Phong là KKT tổng hợp đa ngành, trong đó cảng trung chuyển container quốc tế, công nghiệp lọc hóa dầu và các sản phẩm liên quan dầu mỏ giữ vai trò chủ đạo; kết hợp phát triển kinh tế tổng hợp đa ngành, đa lĩnh vực với trọng tâm phát triển công nghiệp, du lịch, dịch vụ, nuôi trồng thủy sản… là hoàn toàn đúng đắn trên cơ sở thuận lợi về địa kinh tế, địa chính trị tại KKT. Vì vậy tại quyết định 1353/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt quy hoạch các KKT ven biển Việt Nam đến năm 2020 đã có định hướng xây dựng KKT Vũng Áng (Hà Tĩnh) và KKT Vân Phong trở thành cửa mở hướng ra biển và theo hướng hợp tác phát triển hành lang kinh tế Đông Tây – Bắc Nam.

Sau chặng đường dựng xây và phát triển, đến thời điểm hiện nay KKT Vân Phong đã gặt hái được những thành công nào trong xúc tiến và thu hút đầu tư?

Trước khi thành lập KKT Vân Phong, tổng số dự án đầu tư thu hút trong khu vực là 20 dự án với tổng vốn đăng ký 335,54 triệu USD, chủ yếu là các dự án có quy mô tương đối nhỏ. Sau khi thành lập, đến nay KKT đã thu hút được 106 dự án đầu tư với tổng vốn đầu tư tương đương 13,8 tỷ USD, trong đó đã có 26 dự án đi vào hoạt động với vốn thực hiện 183 triệu USD. Như vậy sau 6 năm thành lập, số dự án đã thu hút tại KKT Vân Phong tăng gấp hơn 5 lần và số vốn thu hút được tăng gần 50 lần so với trước khi thành lập. Đến nay một số dự án lớn về đầu tư trong KKT đã tổ chức khởi công, đang triển khai xây dựng và đi vào hoạt động như: Kho xăng dầu ngoại quan Vân Phong; Trạm phân phối xi măng Ninh Thủy…Kết quả trên sẽ tạo tiền đề cho những bước chuyển mình của KKT trong thời gian tới.

KKT Vân Phong chỉ mới được thành lập khoảng 6 năm. Nếu so sánh với những KKT trọng điểm khác tại miền Trung như KKT Dung Quất, KKT mở Chu Lai phải mất trên 10 năm mới bắt đầu định hình cho sự phát triển thì KKT Vân Phong đã có những kết quả ban đầu khả quan trong điều kiện khủng hoảng kinh tế kéo dài.

Mặc dù có được những kết quả ban đầu nhưng so với lợi thế về vị trí địa lý, tiềm năng phát triển của KKT Vân Phong cũng như so với các chủ trương ban đầu của Chính phủ về việc thành lập KKT Vân Phong thì những kết quả nêu trên còn khiêm tốn. Vậy Ban Quản lý có chủ trương khắc phục những hạn chế này ra sao?

Thời gian qua, suy thoái kinh tế đã ảnh hưởng đến việc thu hút và thực hiện các dự án đầu tư tại KKT. Số lượng các dự án thu hút trong giai đoạn này giảm hẳn, tiến độ triển khai các dự án chậm, thậm chí có dự án lớn phải thu hồi giấy chứng nhận đầu tư. Quy hoạch phát triển KKT chưa theo kịp sự phát triển thực tế; hệ thống pháp luật về KKT còn nhiều bất cập, chồng chéo và chưa đầy đủ; cơ sở hạ tầng KKT còn yếu kém, huy động vốn đầu tư hạ tầng còn gặp nhiều khó khăn…

Để khắc phục những hạn chế trên, chúng tôi đã tiến hành xác định các dự án động lực cho sự phát triển lan tỏa của KKT để tập trung thúc đẩy dự án, hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng khu vực cần phát triển phục vụ dự án nhằm phát huy tối đa hiệu quả nguồn vốn đầu tư của Nhà nước trong điều kiện còn rất hạn chế về nguồn vốn đầu tư. Về thu hút đầu tư, chúng tôi tập trung lựa chọn nhà đầu tư thật sự có năng lực tài chính và có nhiều kinh nghiệm trong đầu tư để hạn chế tình trạng cấp giấy chứng nhận đầu tư xong, dự án không có khả năng triển khai, phải thực hiện thủ tục thu hồi. Đồng thời tranh thủ tìm kiếm tối đa các cơ hội tiếp cận các nhà đầu tư thông qua các kênh xúc tiến đầu tư từ các cơ quan xúc tiến đầu tư, cơ quan ngoại giao, các nhà đầu tư đang thực hiện đầu tư thành công tại địa phương. Tập trung đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, đồng hành cùng nhà đầu tư để giải quyết nhanh những khó khăn, vướng mắc trong suốt quá trình triển khai dự án.

Ngoài ra Ban Quản lý cũng tham mưu cho UBND tỉnh kiến nghị cấp có thẩm quyền xem xét ban hành Luật KKT thay thế cho các nghị định đang thực hiện để tạo khung cơ sở pháp lý chung, thống nhất, có hiệu lực pháp lý cao hơn trong việc điều chỉnh các vấn đề liên quan đến KKT; tránh tình trạng ban hành nhiều văn bản chưa thống nhất, chồng chéo giữa các cơ quan.

Ông có thể chia sẻ thêm về định hướng phát triển KKT Vân Phong trong thời gian tới?

Đối với khu vực Bắc Vân Phong (huyện Vạn Ninh), tỉnh xây dựng Đề án thành lập đặc khu hành chính – kinh tế theo chủ trương của Bộ Chính trị để báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, trình cấp thẩm quyền phê duyệt. Tại khu vực Nam Vân Phong (thị xã Ninh Hòa), tỉnh tập trung xúc tiến đầu tư vào các khu chức năng, đặc biệt tìm kiếm nhà đầu tư vào lĩnh vực hóa dầu, đóng tàu, công nghiệp kinh tế biển tại Khu phức hợp công nghiệp Ninh Hải. Đồng thời hoàn thiện cơ sở hạ tầng khu vực Nam Vân Phong, đặc biệt là các dự án như: đường giao thông đến Nhà máy đóng tàu STX; hạ tầng khu tái định cư Xóm Quán, Ninh Thủy; hệ thống cấp nước thô Nam Vân Phong...