Tăng cường năng lực quản lý rủi ro thiên tai cho các địa phương dễ bị tổn thương

Việt Nam có nguy cơ bị ảnh hưởng bởi thiên tai rất lớn. Theo thống kê, trong giai đoạn 1990-2009, Việt Nam đứng thứ 5 trên thế giới tính theo tổn thất về người và của do thiên tai gây ra. Trung bình trong 20 năm qua, Việt Nam mất từ 1-1,5% tổng giá trị sản phẩm quốc nội (dựa vào sức mua tương đương). Đây là những thông tin được đưa ra tại lễ khởi động giai đoạn 2 dự án “Nâng cao năng lực thể chế về quản lý rủi ro thiên tai tại Việt Nam, đặc biệt là các rủi ro liên quan đến biến đổi khí hậu” do Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) và Cơ quan Phát triển Quốc tế Australia (AusAID) tài trợ.

Dự án vừa được chính thức khởi động sẽ do Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phối hợp với Hội Chữ thập Đỏ Việt Nam, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam và tổ chức Oxfam Việt Nam thực hiện, được tiến hành trong bốn năm (2012-2016).

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, dự án hướng tới mục tiêu dài hạn là xây dựng và theo dõi việc thực hiện chiến lược, cơ chế và nguồn lực đa ngành để hỗ trợ thực hiện các thỏa thuận đa phương và đề xuất các giải pháp hiệu quả cho giảm nhẹ rủi ro thiên tai và thích ứng biến đổi khí hậu.

Trong mục tiêu ngắn hạn đến cuối năm 2016, dự án nhằm nâng cao năng lực quản lý rủi ro thiên tai của Văn phòng Thường trực Ban chỉ đạo phòng chống lụt bão TƯ, Ban Chỉ đạo phòng chống lụt bão các tỉnh và các cơ quan liên quan ở các địa phương vùng dự án. Đặc biệt là tăng cường công tác ứng phó với thiên tai và ứng dụng hiệu quả các biện pháp hồi phục sớm trong bối cảnh biến đổi khí hậu.

Ngoài việc củng cố các khuôn khổ pháp lý, chiến lược và chính sách trong lĩnh vực giảm nhẹ rủi ro thiên tai, dự án hỗ trợ các tỉnh, thành phố trong vùng dự án lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, theo dõi đánh giá Đề án “Nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào công đồng”, trong đó có lồng ghép vấn đề giới và sự tham gia của các nhóm dễ bị tác động bởi thiên tai, gồm cả khu vực nông thôn và thành thị. Từ đó ứng dụng kết quả của các nghiên cứu thực tiễn về giảm nhẹ rủi ro thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu để hoàn thiện và triển khai chính sách, chiến lược, kế hoạch phát triển ở cấp quốc gia, khu vực và quốc tế.

Theo đó, 6.000 xã thuộc 20 tỉnh dễ bị tổn thương do thiên tai, đặc biệt là các rủi ro liên quan đến biến đổi khí hậu tại Việt Nam sẽ được AusAID và UNDP hỗ trợ 4,95 triệu đô-la, trong đó 4,7 triệu đô-la vốn ODA, 250 nghìn đô-la vốn đối ứng nhằm quản lý rủi ro thảm họa.

Theo ông Nguyễn Xuân Diệu, Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Thủy lợi, dự án được thực hiện trong thời gian này sẽ tiếp tục hỗ trợ kịp thời triển khai thực hiện Luật Phòng chống thiên tai vừa được Quốc hội thông qua ngày 19/6.

Dự án sẽ giúp tăng cường năng lực thể chế ở trung ương và địa phương liên quan đến chính sách pháp luật trong khuôn khổ chiến lược giảm nhẹ rủi ro thảm họa. Thông qua dự án, 20 tỉnh thuộc khu vực dễ bị ảnh hưởng bởi thiên tai sẽ xây dựng kế hoạch hành động ứng phó với thiên tai cho các cộng đồng.

Ông Diệu cho biết thêm, UNDP đã giúp Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thực hiện giai đoạn 1 của dự án “Nâng cao năng lực thể chế về quản lý rủi ro thiên tai tại Việt Nam, đặc biệt là các rủi ro liên quan đến biến đổi khí hậu” giai đoạn 2009 - 2012. Những kết quả nổi bật trong giai đoạn 1là hỗ trợ xây dựng Luật Phòng, chống thiên tai và đã chính thức được Quốc hội thông qua; hình thành đội ngũ 700 giảng viên cấp quốc gia về giảm nhẹ rủi ro thảm họa và thích nghi với biến đổi khí hậu. Ngoài ra, chương trình quản lý rủi ro thảm họa dựa vào cộng đồng cũng xác định được 6.000 xã dễ bị tổn thương do biến đổi khí hậu và thiên tai.

Ngoài việc tập trung vào mục tiêu nâng cao năng lực quản lý rủi ro thiên tai, đặc biệt là tăng cường công tác ứng phó với thiên tai và ứng dụng hiệu quả các biện pháp phục hồi sớm trong bối cảnh biến đổi khí hậu, các hoạt động của dự án còn tập trung tăng cường năng lực cho Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội và ban soạn thảo để hoàn thiện tốt công tác xây dựng và ban hành Luật Phòng, chống thiên tai tai cùng các văn bản đi kèm, thiết lập và điều hành Diễn đàn quốc gia về giảm nhẹ rủi ro, thiên tai và thích ứng biến đổi khí hậu, cải thiện hệ thống cảnh báo sớm đa hiểm họa tại các tỉnh có nguy cơ cao…

Quỳnh Chi