Phục hồi kinh tế: Cần sự nỗ lực của Nhà nước và doanh nghiệp

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong 9 tháng đầu năm 2013 đã xuất hiện những gam màu sáng khi có đến 11.299 doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động đã quay trở lại hoạt động. Đồng thời số doanh nghiệp giải thể cũng đang có xu hướng giảm dần so với cùng kỳ năm trước. Những con số này phần nào cho thấy hiệu quả từ sự hỗ trợ, đồng hành của các cơ quan chức năng; ngoài ra còn phải kể đến sự năng động vượt khó của doanh nghiệp.

Cụ thể trong quý III/2013, cả nước có 19.323 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới với số vốn đăng ký là 87.798 tỷ đồng, giảm 16,7% về số doanh nghiệp và giảm 23,1% về số vốn đăng ký so với quý II/2013. Tính chung 9 tháng đầu năm, cả nước có 58.231 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới, với số vốn đăng ký 281.359 tỷ đồng, tăng 10,8% về số lượng doanh nghiệp nhưng giảm 21,6% về số vốn đăng ký so với cùng kỳ năm trước. Ngoài ra cả nước cũng có 6.742 doanh nghiệp hoàn thành thủ tục giải thể doanh nghiệp, giảm 2% so với cùng kỳ năm 2012.

Tuy nhiên số doanh nghiệp gặp khó khăn phải tạm ngừng hoạt động vẫn tăng tới 12,8% so với cùng kỳ năm 2012, với khoảng 35.717 doanh nghiệp. Như vậy, chỉ trong 9 tháng đầu năm, đã có 42.459 doanh nghiệp phải giải thể, ngừng hoạt động, cho thấy tình hình kinh tế vẫn còn diễn biến hết sức phức tạp. Trong đó các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ đang ở tình trạng hết sức khó khăn về nợ xấu, hàng tồn kho, điều kiện tiếp cận vốn và duy trì lợi nhuận kinh doanh. Khó khăn nhất là các doanh nghiệp thuộc ngành tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, xây dựng, kinh doanh bất động sản, nông lâm nghiệp và thủy sản.

Thực tế cho thấy, các cơ chế chính sách, hoạt động điều hành của Chính phủ và nỗ lực chung của cộng đồng doanh nghiệp đã bước đầu phát huy tác dụng, tạo cơ sở cho doanh nghiệp vượt qua thời điểm khó khăn và phục hồi kinh tế sắp tới. Theo Báo cáo xếp hạng năng lực cạnh tranh toàn cầu giai đoạn 2013 - 2014 do Diễn đàn kinh tế thế giới (WEF) vừa công bố hồi đầu tháng 9, Việt Nam hiện xếp thứ 70/148 quốc gia và vùng lãnh thổ, tăng 5 bậc trên bảng xếp hạng; trong đó có tiến bộ rõ rệt về xếp hạng môi trường kinh tế vĩ mô (hạng 87, tăng 19 bậc), cải thiện chất lượng cơ sở hạ tầng giao thông và năng lượng (hạng 82, tăng 13 bậc) và hiệu quả thị trường hàng hóa (hạng 74, tăng 17 bậc). Còn theo khảo sát mới đây từ Grant Thornton, Việt Nam đứng thứ 7 thế giới về hạng mục tiềm năng phát triển kinh tế và xếp thứ 4 trong nhóm các nền kinh tế mới nổi khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.

Theo TS. Nguyễn Minh Phong - chuyên gia kinh tế, mặc dù bắt đầu có nhiều tín hiệu lạc quan từ nền kinh tế, tuy vậy vẫn đòi hỏi mỗi doanh nghiệp và cả bộ máy nhà nước phải nỗ lực hơn nữa, nhất là trong hỗ trợ doanh nghiệp lựa chọn định hướng sản xuất, kinh doanh mới phù hợp để ổn định, từng bước đa dạng hóa và mở rộng thị trường đầu ra trong bối cảnh sức mua thị trường trong nước còn hạn hẹp (chỉ tăng khoảng 5% trong tám tháng đầu năm) và giá cả cũng như một số hợp đồng xuất khẩu nông sản bị cắt giảm.

Tại phiên họp thường kỳ tháng 9/2013 của Chính phủ, để tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện đẩy mạnh hoạt động sản xuất kinh doanh nhằm duy trì tăng trưởng GDP ở mức 5,4%, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã giao nhiệm vụ cho các bộ, ngành phải đến từng doanh nghiệp để giúp họ vượt khó và chỉ đạo: "Từng Bộ trưởng với chức năng quản lý nhà nước phải tạo mọi điều kiện giúp doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, tìm hướng xuất khẩu, chiếm lĩnh thị trường nội địa. Ngăn chặn được hàng lậu, hàng giả, hàng nhái thì sản xuất trong nước mới phát triển, có thêm việc làm". Thủ tướng cũng yêu cầu Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình phải có giải pháp hữu hiệu trong việc xử lý nợ xấu gắn với phát triển doanh nghiệp, tăng trưởng tín dụng, chặn và giảm nợ xấu phát sinh… Các chuyên gia nhận định với chủ trương đúng đắn, thể hiện quyết tâm cao của Chính phủ, cùng sự chủ động của chính doanh nghiệp, hy vọng những tháng cuối năm nền kinh tế sẽ từng bước phục hồi.

Thanh Thảo