Công ty TNHH một thành viên KDNS Lào Cai: Sử dụng hiệu quả nguồn vốn ODA Nhật Bản

Nhật Bản là đối tác kinh tế hàng đầu, nước G7 đầu tiên công nhận quy chế kinh tế thị trường, nước tài trợ ODA lớn nhất, nhà đầu tư số 1 và đối tác thương mại lớn thứ ba của Việt Nam. Những năm qua tỉnh Lào cai thực hiện nhiều dự án bằng nguồn vốn ODA của các nhà tài trợ và được đánh giá là sử dụng nguồn vốn đạt hiệu quả.

Phóng viên tạp chí Vietnam Business Forum đã cuộc trao đổi với ông Ngô Thanh Phương, giám đốc kiêm chủ tịch Công ty TNHH MTV Kinh doanh nước sạch Lào Cai về việc triển khai các dự án có sử dụng nguồn vốn ODA của đơn vị tại Lào Cai. Đức Bình thực hiện. 

Với nguồn vốn jica của chính phủ Nhật Bản, Công ty TNHH một thành viên KDNS Lào Cai đã tiến hành việc cải tạo, nấng công suất hệ thống cấp nước tại thị trấn Phố Lu, huyện Bảo Thắng.Từ khi nhận được sự hỗ trợ, Công ty đã triển khai và phát huy nguồn vốn như thế nào? Một vài kết quả sau hợp tác.

Công ty TNHH một thành viên KDNS được đầu tư xây dựng dự án cải tạo, nâng công suất hệ thống cấp nước thị trấn Phố Lu - huyện Bảo Thắng từ 1200m3/ng.đêm lên 5000m3/ng.đêm với tổng mức đầu tư được duyệt là 32.157.000.000,0đ bằng nguồn vốn tài trợ Jica 72,3%, vốn đối ứng 27,7%. Từ khi nhận được sự hỗ trợ của Jica Công ty đã triển khai thực hiện dự án và phát huy nguồn vốn đạt hiệu quả. Luôn đảm bảo sử dụng nguồn vốn đúng mục đích, giải ngân kịp thời đúng theo tiến độ đã ký kết.

Chúng tôi đã đảm bảo tổ chức quản lý, giám sát việc thực hiện dự án chặt chẽ, thường xuyên và đúng quy định pháp luật Việt Nam và các điều ước thỏa thuận với nhà tài trợ do đó tiến độ thực hiện luôn đáp ứng, chất lượng xây dựng công trình đảm bảo đạt yêu cầu. Tính đến ngày 31/12/2013 đã giải ngân 100% nguồn vốn Jica tài trợ là 23,18 tỷ đồng. Các dự án hoàn thành đúng tiến độ kịp thời đáp ứng nhu cầu sử dụng nước của nhân dân và các đơn vị, cơ quan đóng trên địa bàn thị trấn và các vùng lân cận theo mục tiêu dự án đề ra. Việc cấp nước đảm bảo đầy đủ, liên tục và an toàn góp phần nâng cao chất lượng đời sống của nhân dân và góp phần tích cực trong XD và phát triển kinh tế của huyện Bảo Thắng  nói riêng và tỉnh Lào Cai nói chung. Theo đó, dự án hoạt động cải thiện tốt chất lượng nước đáp ứng yêu cầu quy định tiêu chuẩn nước sạch của bộ y tế, tạo thêm việc làm, tăng doanh thu cho công ty, cải thiện đời sống cho người lao động.

Trong thực tế nhiều dự án trọng điểm được sử dụng nguồn vốn ODA hiệu quả còn thấp. Theo ông để cải thiện vấn đề chính phủ giải quyết vấn đề nào?

Theo ý kiến cá nhân tôi và từ thực tế của chúng ta hiện nay có thể xác định những hạn chế - nguyên nhân chính. Đó là thiết kế của một số chương trình, dự án chưa sát với thực tế của địa phương, trong cùng một lĩnh vực như xóa đói giảm nghèo (sử dụng nhiều nguồn tài trợ) các nhà tài trợ lại áp dụng các mô hình khác nhau dẫn đến trùng lặp làm lãng phí nguồn lực của địa phương cũng như của nhà tài trợ. Sau khi kết thúc dự án bàn giao cho chính quyền địa phương quản lý vận hành, song chính quyền địa phương không đủ năng lực quản lý và thiếu nguồn tài chính nhằm duy trì hoạt động của các công trình dẫn đến kém hiệu quả. Các chủ đầu tư khi lập dự án còn chưa quan tâm đầy đủ đến việc xác định danh mục ưu tiên đầu tư, thiếu vai trò làm chủ trong quá trình chuẩn bị dự án, công tác giám sát, đánh giá dự án chưa được thực hiện nghiêm túc. Không đảm bảo đầy đủ nguồn vốn đối ứng cho dự án Theo tiến độ cam kết với nhà tài trợ. Tiến độ thực hiện dự án không đảm bảo thường bị kéo dài dẫn đến tăng chi phí đầu tư.

Bên cạnh đó, tổ chức quản lý dự án còn thiếu tính chuyên nghiệp. Năng lực chuyên môn của đội ngũ cán bộ tham gia quản lý dự án còn hạn chế. Nhân sự các BQLDA thường không ổn định (trong nhiều trường hợp phải hoạt động kiêm nhiệm), công tác đào tạo quản lý dự án chưa được thường xuyên. Tình trạng tham nhũng của một số cán bộ quản lý trong các dự án sủ dụng nguồn ODA còn xảy ra dẫn đến nguồn đầu tư bị giảm làm cho chất lượng và dự án cũng kém phần hiệu quả. Hiện tại hệ thống các văn bản pháp luật của Việt Nam liên quan đến ODA, đặc biệt trong lĩnh vực đầu tư XDCB còn thiếu đồng bộ, chưa nhất quán và chưa phù hợp với các thông lệ quốc tế đã tác động không nhỏ đến việc thực hiện và giải ngân. Có sự khác biệt về qui trình thủ tục giữa Việt Nam và các nhà tài trợ gây không ít khó khăn trong quá trình thực hiện Theo pháp luật của Việt Nam và các điều ước quốc tế cũng như những yêu cầu của nhà tài trợ.

Để giải quyết những vấn đề trên Theo tôi chính phủ cần tập trung vào các vấn đề như thủ tướng chính phủ ban hành các cơ chế, chính sách nhằm tang cường năng lực quản lý và sử dụng vốn ODA, đào tạo cán bộ quản lý Theo hướng chuyên nghiệp và bền vững. Tổ chức thực hiện khung Theo dõi và đánh giá các chương trình dự án ODA để có những điều chỉnh kịp thời nhằm hạn chế tình trạng giải ngân chậm và để xây dựng kế hoạch cho những dự án tiếp Theo. Hoàn thiện chính sách, thể chế để đảm bảo thực hiện tốt nghị định số 38/2013/NĐ - CP nhằm đơn giản hóa qui trình, thủ tục, tạo thuận lợi cho việc triển khai thực hiện các dự án đầu tư. Cần sửa đổi, bổ sung các văn bản qui phạm pháp luật có liên quan như luật XD, luật đấu thầu, các qui định sử dụng nguồn vốn ODA….