Hiệu quả tích cực từ chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng

Sau 5 năm thực hiện chi trả dịch vụ môi trường rừng theo Nghị định 99/2010/NĐ-CP ngày 24/9/2010 của Chính phủ trên địa bàn tỉnh Sơn La, chính sách này đã và đang tạo sự chuyển biến tích cực đối với sự phát triển kinh tế - xã hội, góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân lao động. Đặc biệt từ nguồn chi trả dịch vụ rừng, hàng trăm công trình phúc lợi: Nhà văn hóa, trường học, đường giao thông, điện, nước...đã được hình thành trong niềm vui và phấn khởi của bà con khắp các thôn, bản trên địa bàn tỉnh Sơn La.

Cùng với việc vừa nhanh chóng xây dựng và tổ chức bộ máy quản lý, Quỹ bảo vệ và phát triển rừng đã kịp thời triển khai công tác thống kê, rà soát xác định các đối tượng sử dụng dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) trên địa bàn tỉnh. Tính đến hết năm 2014 trên địa bàn tỉnh đã có 23 nhà máy thủy điện đi vào hoạt động sử dụng DVMTR trong phạm vi nội tỉnh, 7 nhà máy thủy điện liên tỉnh và 1 công ty sản xuất nước sạch. Sau khi UBND tỉnh phê duyệt kế hoạch thu tiền DVMTR, Quỹ đã tiến hành công tác ký kết hợp đồng ủy thác chi trả DVMTR giữa Quỹ và các đơn vị sử dụng DVMTR để huy động nguồn tài chính cho Quỹ với kết quả bước đầu đã thu được khoảng 97 tỷ đồng trong năm 2014.

Sơn La là tỉnh có lợi thế đặc biệt từ rừng, với diện tích quy hoạch rừng và đất lâm nghiệp của tỉnh là 934.039 ha, chiếm tỷ lệ 66% tổng diện tích tự nhiên toàn tỉnh, với diện tích rừng hiện còn trên 635.000ha. Theo báo cáo sơ kết thực hiện chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng tỉnh Sơn La thì từ nguồn dịch vụ môi trường rừng chi trả đến các chủ rừng với đơn giá là 220.000 đồng/ha rừng, thu nhập của các chủ rừng, hộ nhận khoán đã được tăng lên đáng kể, đời sống của đại bộ phận nhân dân được cải thiện. Ngoài ra, chính sách này còn giúp nâng cao nhận thức của người dân trong việc bảo vệ và phát triển rừng. Từ đó, nhiều bản đã xây dựng hương ước, quy ước bảo vệ rừng, thành lập được các tổ, nhóm, đội quản lý bảo vệ rừng của cộng đồng bản.

Kể từ khi thực hiện chính sách quản lý đến từng khoảnh rừng, từng chủ hộ, thôn bản, chính quyền các cấp ở Sơn La đã yên tâm hơn khi rừng được giao. Đặc biệt, hàng năm số vụ cháy rừng, phá rừng, lấn chiếm đất rừng, khai thác lâm sản trái phép và diện tích rừng bị thiệt hại do cháy cũng giảm rõ rệt, số vụ vi phạm Luật Bảo vệ và Phát triển rừng trong năm 2014 giảm đáng kể. Trên địa bàn tỉnh không có những trường hợp lớn về phá rừng làm nương rẫy. Ông Lương Thái Hùng – Giám đốc Quỹ bảo vệ và phát triển rừng tỉnh Sơn La cho biết: “Qua thực hiện chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, cái được lớn nhất là nâng cao được nhận thức, ý thức trách nhiệm của người dân là chủ rừng trong bảo vệ và phát triển rừng, đặc biệt là người dân ở các vùng sâu, vùng xa”.

Để việc chi trả đúng đối tượng, đúng diện tích thì công tác rà soát xác định chủ rừng, diện tích được chi trả tiền DVMTR và lập hồ sơ quản lý là rất quan trọng. Hiện nay, việc xác định chủ rừng và diện tích được chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng tại tỉnh Sơn La được cơ quan chuyên môn tổ chức rà soát hàng năm. Bên cạnh công tác tự kê khai, rà soát của các chủ rừng theo quy định để xác định diện tích, ranh giới rừng phải chính xác, đúng đối tượng thì công tác tuyên truyền, vận động cũng luôn được thực hiện thường xuyên, liên tục bằng nhiều hình thức phong phú đa dạng, hiệu quả nhất là các bản vùng sâu vùng xa... “Có thể nói hiệu quả thiết thực của chính sách chi trả DVMTR đã, đang và sẽ là tiền đề cho người dân Sơn La tiếp tục phát triển nguồn lợi từ rừng để góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo, bảo vệ môi trường sinh thái, tạo nguồn lực vững chắc cho phát triển lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh”, ông Hùng cho biết thêm.