Doanh nhân Bùi Thị Quy: 40 năm đồng hành cùng ngành mía đường Việt Nam

“Trong kinh doanh muốn có sự phát triển bền vững, cần có sự kết hợp nghĩa tình giữa người bán với người mua, giữa nhà sản xuất với các đơn vị cung cấp nguyên liệu vật liệu đầu vào, làm sao để các bên cùng hưởng được lợi nhuận xứng đáng với công sức bỏ ra. Tôi luôn quan niệm: mía - đường cũng như cá với nước, không thể thiếu nhau. Nhà máy phải nương nông dân và ngược lại nông dân cũng phải thương nhà máy thì ngành đường mới phát triển được. Việc chúng tôi có thể mua mía giá cao, bán đường giá thấp cũng rất dễ hiểu, vì luôn mua tận gốc, bán tận ngọn” – Doanh nhân Bùi Thị Quy, Chủ tịch HĐQT Công ty Mía Đường Cồn Vạn Phát. Có lẽ chính cách phương thức kinh doanh trọng nghĩa tình, luôn hướng đến sự công bằng trên đã giúp thương hiệu Vạn Phát của bà ngày càng lớn mạnh và đứng vững trên thị trường trước sự cạnh tranh gay gắt của các doanh nghiệp cùng ngành.

Xây dựng thương hiệu từ hai bàn tay trắng

Vào Sài Gòn lập nghiệp từ đầu những năm 70 của thế kỷ trước, hành trang mang theo của người phụ nữ đất võ Bình Định chỉ là vài bộ quần áo cũ cùng hai đứa con thơ dại. Bao gian nan vất vả oằn nặng lên đôi vai của người mẹ trẻ. Để có tiền trang trải cuộc sống của ba mẹ con nơi đất khách, bà bươn chải qua nhiều công việc khác nhau. Từ năm 1974, bà bắt đầu dấn thân vào ngành đường. Hằng ngày, bà thu mua đường của tiểu thương chở từ Quảng Ngãi vào, cung ứng cho khu vực miền Tâỵ. Mối duyên với kinh doanh đã giúp bà nhanh chóng phát triển công việc, tích cóp được một số vốn khá lớn. Năm 1986, đón làn gió mới từ chính sách mở cửa nền kinh tế, bà mạnh dạn thành lập cơ sở sản xuất đường, cồn, gas, phân vi sinh tại ngôi nhà đang sinh sống (quận Tân Phú, TP. HCM).

Năm 1997, sau 11 năm hoạt động hiệu quả và có chỗ đứng trên thương trường, bà quyết định thành lập DNTN Vạn Phát để nâng tầm thương hiệu cũng như quy mô hoạt động. Thương hiệu Vạn Phát ngày càng có tiếng vang, bà quyết định thành lập thêm hai công ty sản xuất cùng ngành tại Bình Định và Phú Yên, đồng thời xây dựng một nhà máy sản xuất bao bì tại KCN Phú Tài (Bình Định). Đúng như cái tên ban đầu, tổ hợp doanh nghiệp của Vạn Phát phát triển ngày càng vững mạnh.  

Năm 2003, khi Bộ NNPTNT quyết định đóng cửa một số nhà máy đường sản xuất thua lỗ, bà mạnh dạn mua xác máy của nhà máy đường Việt Trì về Phú Yên lập nhà máy rượu Vạn Phát. Chưa dừng lại ở đó, năm 2006, nhà máy đường Bình Dương giải thể, bà mua lại toàn bộ dây chuyền sản xuất, rồi bỏ ra hàng trăm tỷ đồng để chuyển nhà máy về huyện Long Mỹ, Hậu Giang, thành lập Công ty Mía Đường Cồn Long Mỹ Phát nhằm tận dụng nguồn nguyên liệu mía của khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.

Bên cạnh các dòng sản phẩm chính là đường, rượu, doanh nghiệp Vạn Phát của bà còn đầu tư sản xuất hầu hết các sản phẩm sử dụng nguồn nguyên liệu từ cây mía. Những sản phẩm này đều có mối liên hệ mật thiết với nhau thành một quy trình khép kín về nguyên liệu đầu vào: sử dụng mía để sản xuất đường, tận dụng bã mía, mật rỉ để sản xuất cồn, gas, phân vi sinh… để hạn chế rủi ro trong kinh doanh, đồng thời giảm giá thành sản phẩm, tăng cường bảo vệ môi trường... Có lẽ đây cũng chính là lý do giúp các sản phẩm của Vạn Phát luôn có sức cạnh tranh lớn trên thị trường, giúp Công ty phát triển ổn định.

Hiện Vạn Phát đã có 3 nhà máy sản xuất đường, cồn, rượu, ga, phân vi sinh…; riêng bà quản lý tới 3 nhà máy ở Bình Định, Phú Yên và Hậu Giang với công suất lên đến hàng nghìn tấn mía mỗi ngày, giải quyết việc làm cho hàng trăm lao động tại các địa phương. Theo đó, vùng nguyên liệu mía của Vạn Phát cũng liên tục được đầu tư phát triển để đáp ứng kịp thời nhu cầu sản xuất của Công ty. Tính đến cuối năm 2014, diện tích vùng nguyên liệu mía của Vạn Phát đã lên đến gần 4.000ha, thuộc 27 xã của tỉnh Phú Yên. Được biết, hiện Gia Lai đã quy hoạch 3.000ha tại huyện Krông Pa để trồng mía cung ứng nguyên liệu cho Công ty.

Đồng hành và sẻ chia

Là người có nhiều năm gắn bó và đồng hành với ngành mía đường Việt Nam, hơn ai hết bà thấu hiểu những gian truân vất vả của người nông dân trồng mía. Chính vì vậy, từ trong tâm khảm của mình, bà luôn trân trọng những giá trị do người nông dân trồng mía mang lại, từ đó đưa ra những phương thức hợp tác phù hợp nhất để hài hòa lợi ích giữa doanh nghiệp với người nông dân.

Cũng theo bà, trong kinh doanh muốn có sự phát triển bền vững, cần có sự kết hợp nghĩa tình giữa người bán với người mua, giữa nhà sản xuất với các đơn vị cung cấp nguyên liệu vật liệu đầu vào, làm sao để các bên cùng hưởng được lợi nhuận xứng đáng với công sức bỏ ra. “Chúng tôi luôn quan niệm: mía - đường cũng như cá với nước, không thể thiếu nhau. Nhà máy phải nương nông dân và ngược lại nông dân cũng phải thương nhà máy, thì ngành đường mới phát triển được. Cách làm ăn giữa tôi và người trồng mía là sòng phẳng với nhau. Khi lấy mẫu phải lấy bình quân từ nhiều thân mía trên cùng rẫy mía để xác định CCS. Chủ rẫy mía cũng có thể mang mẫu đi nhờ đơn vị chuyên môn khác kiểm tra lại CCS, nếu chưa tin nhà máy. Việc chúng tôi có thể mua mía giá cao, bán đường giá thấp cũng rất dễ hiểu, vì luôn mua tận gốc, bán tận ngọn” – bà cho biết. Không những vậy, để tránh tình trạng nông dân trồng mía bị thương lái ép giá, bà tổ chức đến từng ruộng mía để mua trực tiếp từ các hộ nông dân với giá cao hơn giá thương lái. Chủ trương này của bà đã nhận được sự hoan nghênh, ủng hộ mạnh mẽ của chính quyền địa phương cũng như người dân trồng mía.

Không chỉ thành đạt trong kinh doanh, Bùi Thị Quy còn được biết đến là một trong những nữ doanh nhân đi đầu trong các hoạt động xã hội, từ thiện tại nhiều địa phương trong cả nước. Từ nhiều năm nay, bà luôn đồng hành, hỗ trợ cho các em nhỏ bị chất độc màu da cam, những gia đình neo đơn, khó khăn, trẻ em nghèo không có điều kiện đến trường… với số tiền hỗ trợ lên đến hàng trăm triệu đồng mỗi năm. Theo bà, đó không chỉ là trách nhiệm của một doanh nghiệp đối với địa phương, mà còn là tình cảm chân thành của bà xuất phát từ mong muốn được đóng góp, được chia sẻ với cuộc sống vốn còn nhiều khó khăn của người nông dân Việt Nam.

Bích Thủy