Xuất khẩu khởi sắc, nhập siêu ở mức an toàn

13:56:01 | 3/11/2010

Theo số liệu của Tổng cục thống kê, kim ngạch xuất khẩu cả nước trong tháng 10 đạt tổng trị giá 6,25 tỷ USD. Tính chung 10 tháng đầu năm, tổng kim ngạch xuất khẩu đã lên tới gần 57,8 tỷ USD. So với 10 tháng đầu năm 2009, kim ngạch xuất khẩu tăng 23,3%; trong khi kim ngạch nhập khẩu chỉ tăng 20,7%.

Xuất khẩu vượt xa dự kiến

Kim ngạch xuất khẩu năm 2010 có thể lên tới 70 tỷ USD, vượt xa mục tiêu đề ra. 10 tháng qua cả nước đã xuất khẩu vượt 17,3% so với chỉ tiêu của Quốc hội. Trong đó, xuất khẩu của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đạt 31 tỷ USD, tăng 25,85%; xuất khẩu của nhóm doanh nghiệp có vốn đầu tư trong nước đạt 26,8 tỷ USD, tăng 20,4% so với cùng kỳ 2009.

Trong số các mặt hàng xuất khẩu tăng mạnh về giá trị kim ngạch có sắt thép, hóa chất và các sản phẩm hóa chất, dây điện cáp điện; hạt điều, than đá... Các mặt hàng được nhập khẩu mạnh có cao su, sản phẩm từ dầu mỏ, sữa và sản phẩm sữa, lúa mì...

Bộ Công Thương đánh giá, nhìn chung, xuất khẩu các mặt hàng và các nhóm hàng vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng của những tháng trước đó. Ngoài yếu tố thuận lợi về giá, một số mặt hàng như dệt may, đồ gỗ… đang có thuận lợi

Theo Vụ Thị trường ngoài nước, Bộ Công Thương, xuất khẩu tăng trên tất cả các thị trường với mức tăng lần lượt là châu Á tăng 28,4%, châu Phi tăng 27,9%, châu Mỹ tăng 27,3%, châu Âu tăng 13,7% và châu Đại Dương tăng 13,6%.

Bên cạnh đó, giá cả một số mặt hàng đã có sự hồi phục ở mức khá, hầu hết các mặt hàng đều tăng mạnh như: giá điều tăng 20%; hạt tiêu tăng 38%; sắn tăng 78%; cao su tăng 82%; giá dầu thô tăng 35%; than đá tăng 55%. Tuy nhiên, lượng xuất khẩu một số mặt hàng chủ lực giảm, như: hạt tiêu giảm 11%; sắn các loại giảm 53%; dầu thô giảm 44%; than đá giảm 22%... Một yếu tố khác góp phần vào tăng trưởng xuất khẩu 10 tháng là xuất khẩu của khu vực FDI tăng.

Kết quả xuất khẩu 10 tháng cũng cho thấy tỷ trọng nông lâm thủy sản và khoáng sản có xu hướng giảm dần, mặt hàng công nghiệp chế biến tăng lên. Cụ thể, nhóm nông lâm thủy sản chỉ 20,7 % trong khi năm ngoái là 21,7%, nhóm khoáng sản còn 11%/15,5%, nhóm công nghiệp chế biến năm trước là 62,8%, năm nay đã tăng lên 68,3%. Như vậy cơ cấu kinh tế, cơ cấu hàng xuất khẩu đang chuyển dịch theo hướng được kỳ vọng tuy còn chậm. 2 tháng còn lại có cơ sở để hy vọng phấn đấu xuất khẩu mỗi tháng được trên 6 tỷ USD, như vậy cả năm sẽ là 70 tỷ USD. Đây rõ ràng là một nỗ lực của cộng đồng doanh nghiệp.

Nhập siêu đang giảm

Tháng 10 là tháng thứ 4 nhập siêu được duy trì dưới 20%, tương đương mức nhập siêu 10 tháng là 9,1 tỷ USD.

Tổng kim ngạch nhập khẩu 10 tháng đầu năm ước đạt 67,28 tỷ USD. Trong đó riêng tháng 10, kim ngạch nhập khẩu đạt trên 7,35 tỷ USD, nhập siêu tháng 10 chỉ ở mức 1,1 tỷ USD, bằng 17,6% kim ngạch xuất khẩu. Như vậy, nhập siêu cả năm 2010 sẽ trong khoảng12,5 tỷ USD, tỷ lệ nhập siêu/xuất khẩu khoảng 17,8%. Bộ Công Thương dự báo, năm 2010 nhập khẩu sẽ đạt 82,5 tỷ USD..

Nhập khẩu các mặt hàng nguyên nhiên liệu, máy móc lại có xu hướng tăng mạnh so với tháng trước. Máy móc linh kiện được nhập khẩu nhiều nhất với 1,1 tỷ USD, tiếp đến là sắt thép 592 triệu USD, điện tử máy tính 570 triệu USD, vải 490 triệu đôla USD…

Cân nhắc biến động tỷ giá

Ông Nguyễn Thành Biên, Thứ trưởng Bộ Công Thương

Việc tỷ giá tăng lên, về tổng quan tạo thuận lợi lớn cho doanh nghiệp xuất khẩu tuy nhiên gây khó khăn trong mua bán ngoại tệ, dẫn đến tình trạng nếu doanh nghiệp bán USD cho ngân hàng theo tỷ giá chính thức sẽ rất thiệt thòi. Trong khi nếu cần mua doanh nghiệp phải chịu rất nhiều chi phí, phụ phí... điều này khiến chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp tăng lên, ông Biên phân tích

Hơn nữa, việc kiểm soát nhập siêu và biến động tỷ giá những tháng cuối năm trong bối cảnh nhu cầu trong nước tăng cao là nhiệm vụ khó khăn. Các doanh nghiệp xuất khẩu cần phải cân nhắc trước những biến động tỷ giá đồng USD trên thị trường tự do và thị trường chính thức. Trong 2 tháng cuối năm, Bộ Công thương đang đánh giá diễn biến của tý giá để có biện pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp xuất khẩu.

Tôi cho rằng các bộ ngành cần tiếp tục duy trì sự phối hợp trong việc triển khai đồng bộ các giải pháp thúc đẩy sử dụng nguyên liệu trong nước đã sản xuất được, điều hành lãi suất và tỷ giá một cách hợp lý.

Cuối năm, nhu cầu huy động vốn cao hơn

Ông Phan Văn Chinh, Vụ trưởng Vụ Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương)

Những tháng cuối năm doanh nghiệp cần lượng vốn gấp đôi hoặc gấp 3 so với bình thường để phục vụ cho hoàn thành kế hoạch, quay vòng vốn và năm tiếp theo. Như vậy có khả năng doanh nghiệp bị thiếu vốn và nguyên liệu đầu vào. Nếu các doanh nghiệp da giày, dệt may đã có đơn hàng nhưng thiếu vốn thì sẽ rất khó khăn. Đây là những điều có thể nhìn thấy. Tôi đề nghị ngành ngân hàng có cơ cấu vốn ưu tiên cho sản xuất, xuất khẩu hơn các lĩnh vực như bất động sản, tiêu dùng.

Ngày càng nhiều các đơn hàng giá trị thấp đến Việt Nam

Ông Nguyễn Sơn, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam

Gần đây các DN Trung Quốc chuyển dịch các đơn hàng giá trị thấp sang Việt Nam khá nhiều. Có hiện tượng này là do Trung Quốc có đang bị khủng hoảng thiếu nhân công lao động tại các tỉnh sản xuất dệt may lớn như Giang Tô, Triết Giang, Quảng Đông.

Hơn nữa, Trung Quốc đang thực hiện các giải pháp rất mạnh về tiết kiệm điện năng, buộc các nhà máy không đáp ứng đủ khả năng sản xuất phải chuyển dịch đơn hàng đi chỗ khác, nên nhiều thương nhân Trung Quốc sang Việt Nam đặt hàng để xuất khẩu đi nước khác. Đây là xu thế mà ngành dệt may Việt Nam phải suy nghĩ thêm trong bối cảnh các doanh nghiệp trong nước đang phải chịu sức ép về thiếu lao động và giá công lao động cũng tăng nhanh. Năm nay, có doanh nghiệp đã phải trả lương lên tới 3,5 - 4 triệu để giữ chân công nhân.

Tôi cho rằng về lâu dài nếu chạy theo đơn hàng một cách thụ động như hiện nay thì hiệu quả sản xuất hàng dệt may xuất khẩu của VN sẽ rất thấp. Đây là điều cần tính toán kỹ trong năm 2011 và các năm tới.

Tuấn Dương (ghi)