Doanh nghiệp cần chủ động xây dựng thương hiệu cho mình

Mặc dù phải đối mặt với nhiều thách thức, năm 2010 Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Bình Định (FPA Bình Định) đã hoàn thành xuất sắc vai trò của mình, tích cực hỗ trợ, đồng hành cùng doanh nghiệp vượt khó. Phóng viên Tạp chí ViB Forum đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn An Điềm - Chủ tịch FPA Bình Định xoay quanh những nỗ lực không mệt mỏi này.

Ông có thể giới thiệu đôi nét về hoạt động của FPA Bình Định trong những năm gần đây?

Để hỗ trợ, thúc đẩy ngành công nghiệp chế biến gỗ tại Bình Định phát triển, xây dựng hình ảnh và thương hiệu đồ gỗ Bình Định, ngày 24/9/1999, UBND tỉnh đã ra quyết định thành lập FPA Bình Định. Đến nay Hiệp hội đã có 83 thành viên hoạt động trong lĩnh vực sản xuất chế biến gỗ, cung cấp vật tư nguyên liệu, máy móc thiết bị cho ngành chế biến gỗ. Tuy đa dạng về loại hình doanh nghiệp và quy mô song các doanh nghiệp đều thể hiện tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái, quyết tâm xây dựng và đưa thương hiệu “đồ gỗ Bình Định” đến các thị trường trên thế giới

Mặc dù chỉ có 83/153 doanh nghiệp chế biến gỗ trên địa bàn tỉnh nhưng các doanh nghiệp hội viên chiếm trên 80% kim ngạch xuất khẩu đồ gỗ của tỉnh đồng thời thể hiện vai trò đầu tàu, tính định hướng đối với sự phát triển của ngành chế biến gỗ tại Bình Định.

Xin ông cho biết về tình hình hoạt động sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu của các doanh nghiệp chế biến đồ gỗ xuất khẩu trên địa bàn tỉnh? Để tránh rủi ro trong xuất khẩu, ông có những khuyến nghị cũng như lời khuyên nào cho doanh nghiệp chế biến đồ gỗ xuất khẩu trên địa bàn tỉnh Bình Định nói riêng cũng như doanh nghiệp gỗ Việt Nam nói chung?

Trong thời gian 10 năm qua, ngành chế biến gỗ Bình Định đã có sự phát triển vượt bậc cả về lượng lẫn chất. Từ một đầu mối xuất khẩu gỗ tròn và gỗ sơ chế, sau khi Chính phủ có chủ trương cấm xuất khẩu gỗ tròn, Tp. Quy Nhơn – Bình Định đã trở thành trung tâm chế biến đồ gỗ-hàng lâm sản xuất khẩu lớn của cả nước qua Cảng Quy Nhơn. Đặc biệt, sự hình thành Khu công nghiệp Phú Tài và Cảng Quy Nhơn được đầu tư cơ sở hạ tầng, nâng cao khả năng hoạt động, ngành chế biến gỗ càng có thêm nhiều thuận lợi để phát triển.

Tuy nhiên những năm gần đây, các doanh nghiệp chế biến đồ gỗ xuất khẩu trên địa bàn tỉnh đã phải đương đầu với không ít rào cản thách thức. Thị trường đồ gỗ thế giới vẫn còn những bất ổn; giá nguyên liệu, vật tư đầu vào của các doanh nghiệp chế biến đồ gỗ xuất khẩu có xu hướng tăng, trong khi giá xuất khẩu sản phẩm đồ gỗ thông dụng vào thị trường EU lại không tăng. Rồi tình trạng thiếu hụt lao động tại các nhà máy và giá nhân công tăng vọt tác động trực tiếp đến việc nhận đơn hàng, triển khai sản xuất, giao hàng… của các doanh nghiệp. Bên cạnh những rào cản thương mại, rào cản kỹ thuật do các nước nhập khẩu đưa ra để bảo vệ nền sản xuất trong nước, các doanh nghiệp chế biến đồ gỗ xuất khẩu còn phải chịu tác động của khủng hoảng kinh tế; của thiên tai lũ lụt hoành hành….Tuy nhiên với tinh thần không ngại gian khó, các doanh nghiệp chế biến đồ gỗ xuất khẩu trên địa bàn tỉnh đã cố gắng vượt qua khó khăn, thử thách, từng bước ổn định sản xuất kinh doanh, đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu song song với tìm kiếm, mở rộng thị trường tiêu thụ. Nhiều doanh nghiệp đã tiến hành cấu trúc lại cơ cấu tổ chức công ty, tiết giảm những chi phí không cần thiết; từng bước cải tiến mẫu mã, nâng cao chất lượng sản phẩm và chất lượng dịch vụ; tăng cường xúc tiến, tìm kiếm đối tác bạn hàng, gia tăng kim ngạch xuất khẩu…

Nhờ hướng đi đúng đắn cùng sự nỗ lực tự thân, hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp chế biến đồ gỗ xuất khẩu trên địa bàn không những giữ được ổn định mà còn có bước phát triển khả quan. Năm 2010, giá trị sản xuất công nghiệp của ngành chế biến gỗ Bình Định ước đạt 3.294 tỷ đồng (sản phẩm gỗ 3.014 tỷ đồng); tốc độ tăng trưởng bình quân của ngành chế biến gỗ đạt 9,44%/năm, trong đó sản phẩm gỗ đạt 8,65%/năm. Giá trị kim ngạch xuất khẩu sản phẩm gỗ năm 2010 ước đạt 219,6 triệu USD. Riêng sản phẩm năm 2010 ước đạt 38 triệu USD. Có khá nhiều doanh nghiệp chế biến đồ gỗ xuất khẩu trên địa bàn có giá trị kim ngạch xuất khẩu tăng trưởng khá như: Công ty CP Kỹ nghệ gỗ Tiến Đạt; Công ty CP Kỹ nghệ gỗ Đại Thành; Công ty CP Phú Tài; Tổng Công ty PISICO…

Mặc dù các doanh nghiệp gỗ trên địa bàn tỉnh đã xuất sắc vượt qua thách thức với những kết quả hết sức ấn tượng tuy nhiên chưa thể lạc quan trong chiến thắng bởi vẫn còn rất nhiều khó khăn đang chờ đón phía trước. Có thể thấy rằng, mặt hàng đồ gỗ ngoài trời đã bão hòa, tỉ suất lợi nhuận không còn hấp dẫn, dẫn đến các dự án đầu tư ngành chế biến đồ gỗ xuất khẩu trong thời gian tới sẽ hạn chế, tốc độ đầu tư chững lại. Trong khi đó, thị phần đồ gỗ nội thất của Việt Nam trên thị trường thế giới mới chỉ đạt tỉ lệ 1%. Đây là một tỉ lệ rất khiêm tốn so với tiềm năng phát triển của ngành này. Thị trường hàng nội thất phục hồi nhanh trong năm 2010, nhất là tại Mỹ. Việc thay đổi xu hướng tiêu dùng của các thị trường từ đồ nội thất cao cấp sang đồ nội thất hạng trung là một cơ hội đối với xuất khẩu sản phẩm gỗ Việt Nam nói chung và Bình Định nói riêng. Hướng chuyển đổi dần sang sản xuất các sản phẩm nội thất là một hướng đi đúng. Tuy nhiên, cách thức tiến hành chuyển đổi, hình thức tổ chức sản xuất như thế nào để giảm chi phí đầu tư ban đầu và đảm bảo khả năng tổ chức sản xuất các đơn hàng lớn, tăng khả năng cạnh tranh về giá cần phải được xem xét thêm để phù hợp với đặc điểm của doanh nghiệp Bình Định.

Bên cạnh đó, để có thể tự tin vượt rào cản thương mại, các doanh nghiệp cần nhanh chóng tìm hiểu, triển khai thực hiện theo đạo luật Lacey của Mỹ và hiệp định FLEGT về tăng cường thực thi Luật lâm nghiệp, quản trị rừng và buôn bán gỗ. Quan trọng hơn, doanh nghiệp cần chủ động xây dựng thương hiệu cho riêng mình lồng ghép trong mục tiêu hướng tới xây dựng thương hiệu đồ gỗ quốc gia.

Vậy FPA Bình Định sẽ có giải pháp gì để giúp các doanh nghiệp chế biến đồ gỗ xuất khẩu vượt qua thách thức, hướng tới phát triển bền vững?

Với chức năng, nhiệm vụ của mình, FPA Bình Định sẽ tích cực vận động, tìm nguồn kinh phí tài trợ cho các doanh nghiệp hội viên tham gia các hội chợ thương mại trong cũng như ngoài nước để tăng cường giao lưu học hỏi kinh nghiệm, đồng thời tìm kiếm đối tác làm ăn lâu dài. Hiệp hội cũng sẽ tổ chức đoàn khảo sát thị trường tại một số hội chợ nhằm nắm bắt nhu cầu, tình hình thị trường, qua đó hỗ trợ các doanh nghiệp xây dựng kế hoạch sản xuất kinh doanh cho phù hợp. Thường xuyên thông báo, chia sẻ thông tin diễn biến thị trường để qua đó tìm giải pháp giúp đỡ, hỗ trợ lẫn nhau, đáp ứng lợi ích chung giữa nhà sản xuất với nhà cung cấp thông qua việc tính toán giá cả hợp lý, giao hàng thuận tiện và thanh toán kịp thời. Làm việc với các nhà cung cấp nguyên liệu, vật tư về nhu cầu từng loại gỗ; các yêu cầu và giá cả cung cấp cho các doanh nghiệp trong mùa hàng mới nhằm tạo điều kiện cho các nhà cung ứng chủ động khâu cung cấp, tránh tình trạng lúc thừa lúc thiếu; trên cơ sở đó đàm phán mức giá phù hợp với khả năng, điều kiện của doanh nghiệp trên địa bàn. Ngoài ra Hiệp hội sẽ tích cực nắm bắt nhu cầu, thị hiếu của thị trường về các chủng loại sản phẩm đồ gỗ để hỗ trợ cho hội viên song song với tiếp tục phối hợp với các doanh nghiệp thành viên liên kết, hợp tác với các tổ chức trong nước và quốc tế (như GTZ, HAWA) để tổ chức các khóa đào tạo ngắn hạn theo từng chuyên đề cụ thể như: đào tạo cán bộ quản lý gắn với Chương trình FSC CoC; thiết kế đồ gỗ; các tiêu chuẩn đồ gỗ xuất khẩu vào thị trường EU…

Bên cạnh đó, FPA Bình Định chủ trương tiếp tục kiến nghị UBND tỉnh, các ban ngành xem xét, hỗ trợ giải quyết những khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp trong thời gian sớm nhất. Đồng thời phối hợp với các doanh nghiệp tự tổ chức đào tạo công nhân tại nhà máy, thực hiện thủ tục hỗ trợ kinh phí đào tạo nghề do UBND tỉnh cấp hàng năm; phối hợp đào tạo công nhân kỹ thuật theo nhu cầu của các doanh nghiệp với giáo trình hiện đại, phương pháp đào tạo phù hợp công nghệ sản xuất hiện nay. Ngoài ra, FPA Bình Định sẽ cùng với các doanh nghiệp tập trung giải quyết bài toán lao động, xây dựng cơ chế trao đổi thông tin về nguyên liệu gỗ nhằm giúp các doanh nghiệp giảm tồn kho, nâng cao hiệu quả sử dụng nguyên liệu. Chương trình hành động của Hiệp hội trong thời gian tới chú trọng tuyên truyền, vận động phát triển sản xuất đồ gỗ nội thất nhằm mục đích giữ hoạt động sản xuất thường xuyên để vừa nâng cao công suất nhà máy vừa có thu nhập ổn định cho người lao động, giúp họ gắn bó với nghề, với doanh nghiệp. Đặc biệt, UBND tỉnh đã chỉ đạo Hiệp hội xây dựng Đề án “Phát triển sản xuất đồ gỗ nội thất giai đoạn 2010-2015” với những chính sách hỗ trợ ưu đãi cho các doanh nghiệp tham gia, qua đó tạo những điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp phát triển sản xuất kinh doanh, đóng góp nhiều hơn vào tiến trình phát triển kinh tế xã hội địa phương

Xin cảm ơn ông!