Tái định vị để đón dòng vốn FDI dịch chuyển

Trong bối cảnh dòng vốn FDI toàn cầu suy giảm, Bắc Ninh đang nổi lên như một điểm đến ổn định và hấp dẫn khi dẫn đầu cả nước về FDI cấp mới, đứng thứ hai về tổng vốn quy đổi và liên tục hút dòng vốn tỷ USD từ các tập đoàn đa quốc gia. Điều này đặt ra yêu cầu tỉnh phải tái định vị chiến lược: từ mở rộng sang tinh lọc, từ thu hút bằng ưu đãi sang cạnh tranh bằng chất lượng thể chế, hạ tầng, nguồn nhân lực và tiêu chuẩn xanh.

Tổng Bí thư Tô Lâm thăm quan nhà máy Amkor Bắc Ninh, tháng 1/2025

Từ “thủ phủ điện tử” đến cực tăng trưởng công nghệ cao

10 tháng năm 2025, Bắc Ninh duy trì đà bứt phá với hơn 16,2 tỷ USD vốn đầu tư quy đổi, đứng thứ 2 toàn quốc và dẫn đầu về cấp mới. Tính đến nay, các khu công nghiệp của tỉnh đã thu hút 2.805 dự án FDI với tổng vốn đăng ký 44,85 tỷ USD. Sự hiện diện của các tập đoàn công nghệ hàng đầu như Samsung, Canon, Amkor, Foxconn, Sunwoda, Goertek, Amphenol,… đã hình thành hệ sinh thái sản xuất điện tử - viễn thông - thiết bị thông minh quy mô lớn bậc nhất cả nước.

Nếu giai đoạn 2013 - 2020 được xem là “chu kỳ Samsung” - thời kỳ Bắc Ninh bứt lên nhờ một đại dự án động lực, thì giai đoạn 2025 - 2030 là “chu kỳ tái định vị FDI”, khi tỉnh chuyển từ thu hút theo số lượng sang cạnh tranh bằng chất lượng và công nghệ. Dòng vốn từ Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore và châu Âu tiếp tục dịch chuyển theo mô hình “China+1”, tạo cơ hội để Bắc Ninh nâng cấp từ công nghiệp điện tử truyền thống sang công nghiệp bán dẫn, thiết bị thông minh, năng lượng sạch và công nghệ sinh học.

Điểm đáng chú ý là tốc độ hồi phục mạnh của sản xuất công nghiệp, với chỉ số sản xuất tháng 10/2025 tăng 20,84%, và 10 tháng tăng 16,45%. Trong khi đó, số doanh nghiệp mới thành lập đạt 6.060 doanh nghiệp, tăng mạnh so với cùng kỳ. Những tín hiệu này cho thấy động lực FDI không chỉ dừng ở thu hút dự án mới mà còn lan tỏa vào hệ sinh thái doanh nghiệp nội địa, tạo nền tảng tăng trưởng dài hạn.

Công nghiệp hỗ trợ - chuẩn xanh - hạ tầng: Bộ ba nâng chất FDI

Để đạt mục tiêu đến năm 2030 trở thành trung tâm công nghiệp công nghệ cao bền vững, Bắc Ninh xác định nâng cấp công nghiệp hỗ trợ và tiêu chuẩn xanh là nhiệm vụ bắt buộc. Hiện tỉnh đã có 33 khu công nghiệp được chấp thuận với tổng diện tích 10.566ha, tỷ lệ lấp đầy bình quân đạt 56,56%. Quy hoạch giai đoạn mới mở rộng lên 50 khu công nghiệp với quỹ đất 15.202ha, một bước chuẩn bị chiến lược để đón các dòng vốn công nghệ cao quy mô lớn trong 20 năm tới.

Tỉnh đặt yêu cầu mới đối với các chủ đầu tư hạ tầng khu công nghiệp: tăng diện tích cây xanh, mặt nước, hoàn thiện hạ tầng xã hội cho công nhân, tích hợp dịch vụ thiết yếu, y tế, giáo dục và sinh hoạt văn hóa - thể thao. Đây là bước dịch chuyển từ quan điểm “hạ tầng kỹ thuật là trọng tâm” sang “hạ tầng tổng hợp”, phù hợp chuẩn quốc tế về khu công nghiệp xanh.

Trong lựa chọn dự án, Bắc Ninh ưu tiên các lĩnh vực: điện tử thế hệ mới, bán dẫn, công nghệ sinh học, vật liệu mới, năng lượng tái tạo và các dự án có trung tâm R&D. Đồng thời, tỉnh dành quỹ đất trong mỗi KCN cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, đảm bảo tính kết nối trong chuỗi giá trị - điều mà trước đây ít địa phương chú trọng.

Tỉnh kiến nghị Trung ương sớm ban hành Luật Khu công nghiệp và Khu kinh tế nhằm xóa bỏ chồng chéo giữa các luật Đất đai - Đầu tư - Xây dựng - Môi trường. Khi hành lang pháp lý thống nhất, Bắc Ninh sẽ rút ngắn thời gian triển khai dự án, giảm chi phí tuân thủ, nâng khả năng cạnh tranh so với các điểm đến trong khu vực như Thái Lan, Indonesia hay Malaysia.

Samsung luôn là biểu tượng thu hút FDI của Bắc Ninh

Chọn lọc - chủ động - phục vụ nhà đầu tư

Bắc Ninh đang chuyển từ bị động đáp ứng nhu cầu nhà đầu tư sang chủ động dẫn dắt, đồng hành và phục vụ doanh nghiệp. Thời gian tới, tỉnh sẽ đẩy mạnh xúc tiến đầu tư theo hướng chuyên nghiệp, tập trung vào Nhật Bản, Hàn Quốc, EU, Hoa Kỳ, Singapore và UAE - những thị trường có công nghệ cao và tiêu chuẩn môi trường nghiêm ngặt. Tỉnh đặt mục tiêu trong nhiệm kỳ 2026 - 2030 thu hút ít nhất 02 tập đoàn đa quốc gia công nghệ cao đầu tư trung tâm R&D hoặc chuỗi sản xuất lớn.

Bên cạnh đó, Bắc Ninh chú trọng giữ chân các nhà đầu tư hiện hữu - lực lượng tạo ra giá trị sản xuất công nghiệp trên 1,6 triệu tỷ đồng tính đến nay. Việc tháo gỡ vướng mắc về lao động, nguyên liệu, thị trường tiêu thụ, tài chính,… được triển khai thường xuyên, giúp doanh nghiệp ổn định hoạt động trong bối cảnh kinh tế thế giới biến động.

Đào tạo nhân lực được xác định là trụ cột dài hạn. Tỉnh phối hợp các trường đại học, cao đẳng nghề xây dựng chương trình đào tạo lao động kỹ thuật cao, thúc đẩy mô hình “doanh nghiệp đặt hàng - trường nghề đào tạo”. Đây là mô hình mà nhiều tập đoàn như Samsung, Canon, Foxconn rất quan tâm, vì quyết định khả năng mở rộng sản xuất trong tương lai.

Với quy hoạch công nghiệp dài hạn, hạ tầng khu công nghiệp hiện đại, chiến lược chọn lọc dự án và chuyển hướng sang phát triển xanh, Bắc Ninh đang tạo ra bộ khung đủ mạnh để tái định vị trên bản đồ FDI khu vực - không chỉ là “thủ phủ điện tử”, mà là trung tâm công nghiệp công nghệ cao - bền vững - thông minh của Việt Nam trong thập kỷ tới.

Ngô Khuyến (Vietnam Business Forum)