Các KCX – KCN: Góp phần đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế TP. HCM

Qua 20 năm dựng xây và phát triển, các KCX – KCN TP.HCM đã đạt được những thành quả nhất định, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của TP nói riêng và cả nước nói chung.

Từ mô hình sơ khai ban đầu ở KCX Tân Thuận, đến nay trên địa bàn TP đã hình thành và phát triển hàng chục KCX – KCN, góp phần vào sự chuyển đổi vùng đất nông nghiệp nghèo, lạc hậu thành những khu sản xuất công nghiệp tập trung năng động, những khu đô thị mới phát triển, đời sống cư dân ngày càng được cải thiện. Đến nay, tổng vốn đầu tư tại các KCX – KCN TP đạt 7,7 tỷ USD. Trong đó có 1.216 dự án đầu vào sản xuất công nghiệp, tổng vốn đầu tư đăng kí 6,68 tỷ USD; các dự án đầu tư đa dạng về ngành nghề, quy mô và trình độ công nghệ; có sự dịch chuyển cơ cấu ngành nghề đầu tư theo định hướng phát triển của TP. Riêng vốn đầu tư của các công ty phát triển hạ tầng và các ngành cung ứng dịch vụ tại 14 KCX – KCN đạt 749,47 triệu USD; các ngành cung ứng dịch vụ như nước, điện, bưu chính viễn thông, xăng dầu, ngân hàng với tổng vốn đầu tư trên 281,3 triệu USD. Đến nay, kim ngạch xuất khẩu trong các KCX – KCN lũy kế đạt 23,3 tỷ USD, chiếm tỷ trọng 12,5% kim ngạch xuất khẩu của toàn TP và chiếm khoảng 40% kim ngạch xuất khẩu hàng công nghiệp. Các KCX – KCN đã thu hút hơn 260.000 lao động; đời sống vật chất và tinh thần người lao động ngày càng được chăm lo tốt hơn và thiết thực hơn.

Trong quá trình phát triển, các KCX – KCN đã thu hút nhiều công nghệ mới và kinh nghiệm quản lý tiên tiến từ nước ngoài, sản xuất các sản phẩm có giá trị gia tăng trong các lĩnh vực như: điện tử, cáp quang, vi mạch, pin năng lượng mặt trời….Nhiều doanh nghiệp nước ngoài đã tuyển chọn và đào tạo lao động Việt Nam để chuyển giao việc quản lý và điều hành sản xuất; bố trí, sử dụng lao động Việt Nam vào các vị trí quản lý điều hành. Lực lượng này ngày một tăng về số lượng và đạt hiệu quả cao.

Đặc biệt hoạt động của các KCX – KCN đã góp phần thúc đẩy quá trình đô thị hóa ngoại thành và phát triển kinh tế - xã hội của TP. Công tác bảo vệ môi trường tại các KCX – KCN được giám sát có hiệu quả: mạng lưới thu gom nước thải và đấu nối cho doanh nghiệp đã hoàn thành cơ bản, 100% KCX – KCN hoạt động có hệ thống xử lý nước thải tập trung; tổng công suất xử lý đạt 53.000m³/ngày. Môi trường đầu tư tại các KCX – KCN ngày càng thông thoáng; cơ chế quản lý “một cửa, tại chỗ” tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển nhanh và hiệu quả, tạo đà phát triển hệ thống KCX – KCN, KKT cả nước.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Tấn Phước – Phó Ban quản lý các KCX – KCN TP.HCM (HEPZA) cho biết điều băn khoăn nhất khi thực hiện trọng trách chuyển dịch cơ cấu ngành công nghiệp tại các KCX – KCN là chính sách vĩ mô phải ổn định dài hạn, nhất quán và minh bạch đối với đầu tư, đối với hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Phải có các giải pháp, chế tài hữu hiệu để xử lý hành vi vi phạm pháp luật của doanh nghiệp. Bên cạnh đó cần chú trọng xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội phục vụ cho sự phát triển của doanh nghiệp và KCX – KCN, KKT. Cơ sở hạ tầng càng tốt và đầy đủ thì lợi thế cạnh tranh không những của doanh nghiệp và địa phương nói riêng, cả nước nói chung so với các nước trong khu vực sẽ được tăng cao.

Cũng theo ông Phước, hiện nay hàng rào thuế quan đối với các nước đang dần được bãi bỏ, sự cạnh tranh về kinh tế ngày càng gay gắt. Để Việt Nam không trở thành thị trường tiêu thụ hàng hóa của các nước và giúp cho nền sản xuất trong nước liên kết phát triển thì hiện nay việc thu hút vốn nước ngoài thông qua các dự án đầu tư sản xuất là hết sức cần thiết, đặc biệt là với các thị trường tiềm năng như Nhật, Singapore và một số nước châu Âu. Đại diện HEPZA, ông Phước kiến nghị để tạo sự đột phá trong thu hút đầu tư tại các KCX – KCN; đẩy mạnh tăng trưởng công nghiệp và chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng CNH – HĐH, Chính phủ cần ban hành kịp thời chính sách thuế ưu đãi cho doanh nghiệp đầu tư vào KCX – KCN đối với dự án liên quan đến KCX – KCN; trong đó có dự án xây dựng và phát triển KCX – KCN. Ngoài ra UBND TP cũng cần quan tâm hơn đến việc xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội, tạo sự phát triển đồng bộ giữa trong và ngoài KCX – KCN.

Hồng Hạnh