Rộng “cửa” cho doanh nghiệp tham gia xuất nhập khẩu

Để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp tham gia xuất nhập khẩu (XNK), ngày 27/6/2013, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 86/2013/TT-BTC, thay thế Thông tư 63/2011/TT-BTC áp dụng thí điểm chương trình doanh nghiệp ưu tiên (DN AEO) trong lĩnh vực hải quan.

Đã thực sự đi vào cuộc sống

Sau 2 năm triển khai thí điểm (năm 2011-2013), chương trình DN ưu tiên đã thu được kết quả đáng khích lệ. Qua một thời gian áp dụng 12 DN tham gia chương trình DN AEO, đã gặt hái được những lợi ích thiết thực.

Các DN tham gia chương trình DN AEO (đợt 1 từ 14/1/2012 và đợt 2 từ 19/7/2012) đều cho rằng, chính sách này đã tạo thuận lợi tối đa cho hoạt động kinh doanh của các đơn vị qua việc cắt giảm đáng kể thời gian, chi phí, khi làm thủ tục thông quan hàng hóa.

Hiệu quả đầu tiên và dễ nhận thấy chính là giảm đáng kể thời gian thông quan đối với lô hàng xuất khẩu, nhập khẩu (XK/NK) của DN. Đại diện, Công ty Sumidenso (Nhật Bản) cho hay, trước đây thời gian thông quan một lô hàng mất từ 1 đến 2 giờ thì nay giảm chỉ còn 30- 45 phút/lô hàng. Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn cũng cho biết, trước đây DN phải mất khoảng 1/2 ngày mới có thể thông quan xong cho một lô hàng thì nay thời gian giảm chỉ mất từ 1 đến 3 giờ. Theo Tập đoàn thủy sản Minh Phú trước kia, mỗi một lô hàng NK từ khi mở tờ khai đến khi nhận hàng về mất khoảng 1 tuần; nay chỉ một ngày sau khi mở tờ khai đã nhận được hàng, giảm chi phí khoảng từ 80 đến 100USD/container.

Các DN tham gia chương trình DN AEO bày tỏ, việc được cơ quan hải quan công nhận là DN ưu tiên cũng giúp nâng cao uy tín thương hiệu khi DN XNK hàng hóa, khẳng định uy tín và nâng cao vị thế trên thương trường, nâng cao uy tín với các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước, thuận lợi hơn khi tiếp cận nguồn vốn.

Thêm ưu đãi đối với doanh nghiệp

Theo nhìn nhận của cơ quan hải quan và DN, Thông tư 86/2013/TT-BTC (Thông tư 86) “thoáng hơn” về điều kiện tham gia DN AEO.

Thông tư 86 quy định rút ngắn thời hạn đánh giá quá trình tuân thủ pháp luật của DN là 24 tháng thay vì 36 tháng như Thông tư 63. Thời hạn rút ngắn lại như vậy phù hợp với thời hiệu xử lý vi phạm hành chính quy định tại Nghị định 97/2007/NĐ-CP.

Hơn nữa, theo quy định mới, các vi phạm về thủ tục (mức phạt vi phạm dưới 2 triệu đồng) không bị coi là vi phạm pháp luật; phù hợp với thông lệ quốc tế của một số nước như Hàn Quốc, Nhật Bản… Việc đánh giá điều kiện về tuân thủ pháp luật của DN chủ yếu là căn cứ tính chất vi phạm như: buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới; gian lận, trốn thuế bị phạt từ 1 lần trở lên. Cơ quan quản lý nhà nước đánh giá tuân thủ pháp luật của DN được rút gọn, chỉ còn 2 cơ quan tham gia là cơ quan Hải quan và cơ quan thuế nội địa.

Điều kiện về kim ngạch XNK được tham gia DN AEO cũng được điều chỉnh giám đáng kể, nhằm phù hợp với khả năng, năng lực hoạt động của DN hiện nay.

Cụ thể: Thông tư 63 và Thông tư 105 quy định mức kim ngạch là 350 triệu USD/năm đối với DN ưu tiên loại 1 và 70 triệu USD/năm đối với DN ưu tiên loại 2.

Tại Thông tư 86, quy định kim ngạch đối với DN ưu tiên loại 1 tối thiểu đạt 200 triệu USD/năm; tương ứng với loại 2 là tối thiểu đạt 50 triệu USD/năm; không xét kim ngạch đối với DN ưu tiên loại 3 (DN công nghệ cao).

Theo tính toán của cơ quan Hải quan, với mức kim ngạch này, dự kiến đến năm 2020 có gần 100 DN có thể được công nhận DN ưu tiên. Số lượng này phù hợp với các điều kiện của cơ quan Hải quan. Bên cạnh đó vẫn đáp ứng được yêu cầu là khuyến khích các DN vừa và nhỏ của Việt Nam, nhất là các DN XK nông, thủy sản, dệt may, da giầy.

Khi được công nhận là DN AEO sẽ được bổ sung thêm một số ưu tiên trong giai đoạn thông quan cho phù hợp với thủ tục hải quan điện tử, như: Được sử dụng bộ chứng từ đơn giản để thông quan hàng hóa trong trường hợp hệ thống dữ liệu của cơ quan hải quan gặp sự số hoặc tạm dừng hoạt động; không phải đăng ký với cơ quan hải quan định mức tiêu hao nguyên vật liệu, không phải nộp báo cáo thanh khoản mà định kỳ hàng quý DN nộp cho cơ quan Hải quan báo cáo xuất-nhập-tồn nguyên vật liệu trên cơ sở định mức DN tự xây dựng...

Hải Ly