Thay đổi chính sách ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động kinh doanh của DN

“Việc thay đổi các luật lệ, chính sách trong suốt năm 2013 đã ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp, và khuynh hướng này dự định sẽ tiếp tục tăng vào năm 2014”. Đây là kết quả của cuộc khảo sát lần thứ 13 về Chỉ số Môi trường Kinh doanh (BCI) hàng quý được thực hiện vào tháng 10/2013 do EuroCham công bố.

Triển vọng kinh doanh ở mức trung bình

Kết quả khảo sát cho thấy, mức độ tin cậy và triển vọng kinh doanh trong cộng đồng doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam tiếp tục giữ nguyên so với Quý 3 - duy trì ở mức trung bình, 50 điểm.

Hơn một nửa số doanh nghiệp tham gia khảo sát thuộc ngành dịch vụ, gần 1/5 thuộc ngành thương mại và sản xuất, còn lại là hoạt động trong các lĩnh vực khác. Nhìn chung, so với quý trước, không có một sự thay đổi đáng kể nào về đánh giá của các doanh nghiệp tham gia khảo sát đối với tình hình kinh doanh hiện tại, với 38% các doanh nghiệp đánh giá tích cực về tình hình kinh doanh hiện tại. Tuy nhiên, chỉ số này đã phần nào được cải thiện so với năm ngoái - khi mà BCI nằm ở mức thấp nhất, 45 điểm. Số lượng các doanh nghiệp tham gia khảo sát đánh giá tiêu cực về tình hình kinh doanh hiện tại đã giảm xuống còn 24% so với 28% của Quý trước.

Đáng ngại là về triển vọng kinh doanh, số lượng các doanh nghiệp tham gia khảo sát đánh giá tích cực, lần đầu tiên đã giảm (xuống còn 44%) sau hai quý tăng liên tiếp. Tuy nhiên, so với tỷ lệ 26% của năm ngoái, đây là một dấu hiệu tích cực. Ngay cả khi phần lớn các doanh nghiệp của Eurocham vẫn tiếp tục cam kết hoạt động tại Việt Nam trong dài hạn, sự thay đổi này là điều đáng lo ngại, và nhấn mạnh hơn nữa việc Chính phủ Việt Nam cần phải giải quyết các vấn đề kinh doanh gây ảnh hưởng tiêu cực đến các nhà đầu tư nước ngoài.

Kế hoạch đầu tư và các đơn đặt hàng dự kiến gia tăng

Các kế hoạch đầu tư được báo cáo trong khảo sát có khuynh hướng tăng, với 41% các doanh nghiệp tham gia khảo sát dự kiến sẽ tăng đầu tư vào Việt Nam, so với 34% của quý trước. Hơn nữa, số lượng các doanh nghiệp tham gia khảo sát dự định tăng đáng kể đầu tư, ( tăng gấp đôi từ 8% của Quý trước lên 16% Quý này). Tương ứng với chuyển biến này, số lượng các đơn đặt hàng dự kiến sẽ tiếp tục tăng, lên mức 67% (so với 61% và 53% của hai Quý trước). Chỉ có 14% các doanh nghiệp tham gia khảo sát dự kiến có sự sụt giảm về các đơn hàng, giảm mạnh so với con số 36% của năm ngoái.

Tác động của các bước chuyển biến tích cực trong kế hoạch đầu tư và các đơn hàng dự kiến đã góp phần gia tăng kế hoạch tuyển dụng: 47% các doanh nghiệp tham gia khảo sát dự kiến tiếp tục có sự gia tăng nhân sự. Điểm đáng lưu ý là số lượng doanh nghiệp tham gia khảo sát dự kiến có sự sụt giảm nhân sự đã giảm từ 23% của Quý trước - tương đương với tỷ lệ năm ngoái - xuống còn 15% Quý này.

Những kế hoạch do Chính phủ Việt Nam triển khai nhằm giảm lạm phát đã phát huy tác dụng. Điều này được thể hiện rõ qua kết quả của BCI, có sự giảm đáng kể, từ 43% của quý trước và 50% của năm ngoái xuống còn 29% các doanh nghiệp tham gia khảo sát cho rằng lạm phát có “tác động đáng kể và nghiêm trọng” đến hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp. Các doanh nghiệp cũng được yêu cầu đưa ra dự đoán về tỷ lệ lạm phát, là kết quả trung bình là 4,69%. So với dự đoán 5,94% trong năm ngoái, đây được xem là một sự cải thiện đáng kể.

Các doanh nghiệp phần nào tiếp tục thể hiện sự lạc quan đối với triển vọng kinh tế vĩ mô, với 47% mong chờ một sự “ổn định và cải thiện” của tình hình hiện tại và 35% cho rằng sẽ không có sự thay đổi nào.

Đáng chú ý, theo kết quả khảo sát BCI, bốn thách thức chính ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh tại Việt Nam là tham nhũng (72%); việc thực thi các quy định pháp luật còn yếu hoặc chưa nhất quán (67%); những trở ngại về hành chính (52%); và thiếu sự minh bạch (45%).

Khi nhìn nhận chi tiết hơn về tác động của thực tế “việc thực thi các quy định pháp luật còn yếu hoặc chưa nhất quán”, khoảng 50% các doanh nghiệp tham gia khảo sát chỉ ra rằng việc thay đổi các luật lệ đã tác động tiêu cực đến công việc kinh doanh của họ; và chỉ 7% cho rằng việc thay đổi các luật lệ trong suốt năm 2013 là điều tích cực. Hướng đến năm 2014, khoảng một nửa các doanh nghiệp tham gia khảo sát cho rằng các quy định sẽ tiếp tục có tác động tiêu cực đến công việc kinh doanh của họ. Tuy nhiên, khoảng 32% vẫn hy vọng sẽ có một môi trường pháp lý tích cực vào năm 2014.

Một điều đáng lưu ý khác là các doanh nghiệp tham gia khảo sát cũng ghi nhận một số khía cạnh rất tích cực khi hoạt động kinh doanh tại Việt Nam, trong đó quan trọng nhất là các cơ hội kinh doanh (60%), sự tăng trưởng trong tương lai của thị trường (60%) và việc Việt Nam được xem như một trung tâm khu vực về xuất khẩu (19%).

Quỳnh Chi