TNG chủ động củng cố, xây dựng năng lực, khai thác tối đa lợi thế từ TPP

Hiệp định đối tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương (TPP) dự kiến sẽ được ký kết vào năm 2015, đang mở ra cho ngành dệt may cơ hội tăng gấp 3 lần kim ngạch xuất khẩu vào thị trường Mỹ. Nhiều doanh nghiệp dệt may nước ngoài đang tăng tốc đầu tư vào Việt Nam nhằm đón đầu Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) để hưởng thuế suất nhập khẩu 0%. Doanh nghiệp ngoại ồ ạt vào Việt Nam. Doanh nghiệp nội phản ứng ra sao? Trước vấn đề này, Tạp chí Vietnam Business Forum đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Văn Thời – Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Đầu tư và Thương mại Thái Nguyên (TNG). Duy Anh thực hiện.

Thưa ông, khi hiệp định TPP được thông qua sẽ mở ra nhiều cơ hội xuất khẩu cho ngành hàng Dệt may Việt Nam. Tuy nhiên, bên cạnh cơ hội, ngành dệt may Việt Nam cũng phải đối mặt với những thách thức nhất định về quy tắc xuất xứ, vấn đề cắt giảm thuế và khả năng cạnh tranh lâu dài, TNG đối diện và giải quyết những thách thức trên ra sao?

Khi Việt Nam tham gia TPP sẽ mở ra nhiều cơ hội xuất khẩu cho ngành hàng dệt may Việt Nam, đặc biệt là thị trường Hoa Kỳ. Tuy nhiên phải nhìn nhận rõ, bên cạnh cơ hội Ngành Dệt may cũng phải đối mặt với không ít thách thức nhất định.

Thứ nhất, ngành công nghiệp dệt may Việt Nam vẫn mang tính chất công nghiệp gia công, tỷ lệ nội địa hóa rất thấp, phụ thuộc máy móc, nguyên phụ liệu gồm: bông, vải, xơ, sợi…nhập khẩu từ nước ngoài, đặc biệt là Trung Quốc. Theo nguyên tắc, để được hưởng các ưu đãi thuế từ TPP, hàng dệt may xuất khẩu của Việt Nam phải tuân thủ xuất xứ “từ sợi trở đi”, tức là từ sợi, vải, cắt - may tại các nước thuộc TPP trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, thực tế là tới gần 90% nguyên liệu ngành dệt may Việt Nam là nhập từ Trung Quốc, nước không thuộc TPP, do vậy, dù thuế nhập khẩu vào các nước TPP giảm xuống còn 0% thì Việt Nam cũng không được hưởng lợi gì, bởi kim ngạch nhập khẩu nguyên phụ liệu, máy móc, thiết bị từ Trung Quốc về Việt Nam có thể lại cao hơn kim ngạch xuất khẩu từ Việt Nam sang thị trường Mỹ.

Thứ hai, hiện nay Trung Quốc đang ồ ạt đầu tư doanh nghiệp may tại Việt Nam. Theo đó, các doanh nghiệp trong nước sẽ đối mặt với cạnh tranh khốc liệt, nguy cơ mất dần nguồn nhân lực, đặc biệt lĩnh vực dệt-nhuộm. Bởi lẽ, doanh nghiệp Việt đang nằm trong thế xuất phát điểm thấp, vốn nhỏ, chính sách ưu đãi cho người lao động còn nhiều hạn chế. Trong khi các doanh nghiệp đến từ Trung Quốc đã có kế hoạch đầu tư hoặc mở rộng đầu tư từ vài năm trước để đón đầu TPP, thì các doanh nghiệp trong nước còn đang lúng túng chưa tìm được hướng đi cho mình.

Trước những cơ hội và thách thức đặt ra từ TPP và nhằm đảm bảo gia tăng khả năng cạnh tranh trong sân chơi toàn cầu, chúng tôi đã chủ động đầu tư máy móc, dây chuyền hiện đại theo hướng tiết giảm chi phí đầu vào, từ đó từng bước hạ giá thành sản phẩm . Chúng tôi mới đầu tư thêm 1 dây chuyền sản xuất bông tấm trị giá hơn 40 tỷ đồng. Như vậy hiện tại, nhà máy Bông của TNG đã có 2 dây chuyền sản xuất bông tấm, 1 dây chuyền sản xuất bông xước, 1 dây chuyền sản xuất bông hạt và 10 máy trần bông, 15 máy thêu,v.v… Dây chuyền sản xuất bông tấm mới được đầu tư là dây chuyền hiện đại có công suất tối đa cao hơn gấp 3 lần so với dây chuyền sản xuất bông tấm hiện có của nhà máy. Tính đến thời điểm hiện tại, TNG đã chủ động cung ứng được các nguyên phụ liệu phụ trợ cho ngành may, bao gồm: bông, chỉ, bao bì, in thêu và giặt. Ngoài ra, Công ty còn tập huấn nâng cao kiến thức về TPP cho đội ngũ lãnh đạo, cán bộ của các chi nhánh trực thuộc Công ty để chủ động bước vào cánh cửa TPP khi Hiệp định được thông qua. Có thế nói, với những gì đã và đang thực hiện trên con đường xây dựng và phát triển, TNG hoàn toàn có khả năng đứng vững trước bối cảnh hội nhập nền kinh tế quốc tế mà cụ thể là Công ty đã củng cố, xây dựng năng lực để có thể tận dụng được hết những lợi ích mà Hiệp định đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương TPP mang lại.

Ông nhìn nhận như thế nào về khả năng tăng trưởng xuất khẩu của hàng dệt may Việt Nam vào thị trường Hoa Kỳ khi Hiệp định TPP được thông qua với 1000 dòng thuế từ Mỹ sẽ được cắt giảm dần về 0% thay vì 17 – 20 % như hiện nay? Ông vui lòng chia sẻ một số kết quả xuất khẩu nổi bật của TNG; đặc biệt tại thị trường Hoa Kỳ?

Khi hiệp định TPP được ký kết thành công, dệt may sẽ là ngành được hưởng lợi nhiều nhất khi thuế xuất khẩu được giảm từ 17% như hiện nay xuống còn 0%. Chính vì vậy đây sẽ là đòn bẩy thúc đẩy sự tăng trưởng xuất khẩu của hàng dệt may Việt Nam vào thị trường Mỹ. Được biết Ngành dệt may Việt Nam trong năm 2014 có sự tăng trưởng khá tốt về xuất khẩu lẫn tiêu thụ nội địa với kim ngạch xuất khẩu đạt gần 24,5 tỷ đô la Mỹ, tăng gần 16% so với năm 2013.  Năm 2015, Ngành dệt may Việt Nam đặt mục tiêu tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 28 – 28,5 tỷ đô la Mỹ, trong đó kim ngạch xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ đạt trên 11 tỷ USD. Với điều kiện thuận lợi khi các hiệp định thương mại tự do có hiệu lực, Tôi tin Ngành Dệt may sẽ đạt được mục tiêu kế hoạch đề ra và còn  nhiều khả năng vượt chỉ tiêu.

Đối với TNG, hiện nay chúng tôi đã xuất khẩu sản phẩm sang gần 50 nước trên thế giới, trong đó thị trường Hoa Kỳ chiếm tới 47% giá trị xuất khẩu của doanh nghiệp. Năm 2014 tổng kim ngạch xuất khẩu của TNG đạt 100 tỷ USD bằng 132% năm 2013, thị trường Mỹ đạt 30 triệu USD, thị trường Anh đạt 7 triệu USD, Canada đạt 6,5 triệu USD, Hàn Quốc là 5,9 triệu USD... Trước ngưỡng cửa TPP, chúng tôi đã và đang chủ động xây dựng, phát huy nội lực gia tăng khả năng cạnh tranh để vượt qua rào cản, đón đầu cơ hội từ TPP; đặc biệt là cơ hội từ TPP vào thị trường Hoa Kỳ.  

Thưa ông, tháng 7/2015, VCCI sẽ phối hợp với các Bộ ngành liên quan, tổ chức Hội nghị xúc tiến đầu tư lần đầu tiên tại Hoa Kỳ, đây sẽ là cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt Nam đề xuất ý kiến. Từ góc độ là doanh nghiệp lớn trong ngành dệt may, Ông có đề nghị gì với Chính phủ Hoa Kỳ về những quy tắc đặt ra đối với ngành dệt may Việt Nam trong đàm phán hiệp định TPP?

Hội nghị xúc tiến đầu tư tại Hoa kỳ là một sự kiện lớn, rất ý nghĩa cho doanh nghiệp hai nước. Ở góc độ cá nhân, thông qua Hội nghị, tôi đề nghị phía Hoa Kỳ chú trọng hơn nữa tới vấn đề cắt giảm thuế cho ngành dệt may và giày dép, đồng thời tiếp tục xem xét công nhận quy chế kinh tế thị trường cho Việt Nam sau khi đàm phán TPP kết thúc. Hoa Kỳ cần tiếp cận mềm dẻo hơn về vấn đề sở hữu trí tuệ và phối hợp tích cực với Chính phủ Việt Nam xây dựng các chương trình hỗ trợ kỹ thuật để thực thi cam kết TPP ngay từ bây giờ. Đề nghị cho Việt Nam kéo dài thêm thời gian, thông qua một danh sách được gọi là danh sách thiếu hụt, tức là những loại sợi nào mà Việt Nam không thể tìm được trong vùng cũng như tại Việt Nam. Trong đó phân làm hai loại: Một loại là danh sách thiếu hụt thường xuyên - tức là những loại không thể tìm được kể cả trong vùng; và danh sách thiếu hụt không thường xuyên - đó là danh mục những loại sợi mà Việt Nam không có nhưng trong vùng có, mà có thể trong vòng ba hoặc năm năm sẽ loại bỏ danh sách này.