Khả năng 6,5 triệu tấn gạo sẽ được xuất khẩu trong năm nay

Tại cuộc họp “Kết quả xuất khẩu gạo tháng 7 và kế hoạch xuất khẩu các tháng cuối năm” do VFA tổ chức tại TP.Hồ Chí Minh vừa qua, các doanh nghiệp kiến nghị nâng thêm chỉ tiêu xuất khẩu gạo của cả năm 2010 từ 6 triệu tấn lên 6,5 triệu tấn, đây là mức cao nhất từ trước tới nay.

Điều hành xuất khẩu nhanh nhạy

Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) nước ta đã có số hợp đồng xuất khẩu đạt 5,835 triệu tấn, tăng 21,14% so với cùng kỳ. Tính đến cuối tuần đầu tiên của tháng 8, tổng sản lượng hợp đồng xuất khẩu các doanh nghiệp đã ký với khách hàng đã đạt hơn 6,2 triệu tấn, trong đó gần 60% là các hợp đồng thương mại. Đây là số lượng đăng ký hợp đồng cao nhất từ trước tới nay.

VFA dự báo cả nước sẽ xuất khẩu được khoảng 1,8 triệu tấn gạo trong quý 3/2010 và 1,3 triệu tấn trong quý 4. Như vậy, cả năm 2010, Việt Nam có thể xuất khẩu được từ 6,4-6,5 triệu tấn gạo.

Có được kết quả này, theo các doanh nghiệp kinh doanh gạo cho rằng có được kết quả này là do chủ chương điều hành linh hoạt của các quan chức ngành lúa gạo từ tháng 3 cho đến nay.

Các doanh nghiệp cũng cho rằng cần phải duy trì chính sách điều hành linh hoạt như thời gian qua. Bởi lẽ, giá gạo bị chi phối từ thị trường quốc tế. Các doanh nghiệp xuất khẩu rất cần sự chủ động về giá để phù hợp với tình hình của từng thời điểm, để không bị mất cơ hội.

VFA đồng ý sẽ chỉ đưa ra giá sàn cho sản phẩm gạo 25% độ tấm, còn giá xuất loại gạo 5% và 10% sẽ do các doanh nghiệp tự xác định, để giúp các doanh nghiệp ký kết hợp đồng được thuận lợi.

Điểm đáng chú ý trong công tác điều hành xuất khẩu gạo năm 2010 là chính sách giá được giữ ổn định để hỗ trợ xuất khẩu. Các doanh nghiệp xuất khẩu gạo bước đầu đã thống nhất, đoàn kết dưới sự điều phối của VFA, theo sự chỉ đạo và điều hành của Chính phủ, kiên quyết đấu tranh với hiện tượng tiêu cực, bán phá giá, gây thiệt hại đến quyền lợi của người sản xuất, của doanh nghiệp.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Thành Biên nhấn mạnh, các doanh nghiệp xuất khẩu gạo cần giữ giá gạo ổn định, có thể chấp nhận được để cạnh tranh với các quốc gia xuất khẩu khác.

Nhờ giá lúa gạo trong nước tăng nên giá gạo Việt Nam xuất đã tăng thêm 20-30 USD/tấn, đang ở mức 375 USD/tấn loại 5% tấm, 330 USD/tấn loại 25% tấm.

Các doanh nghiệp đều cho rằng, khả năng xuất khẩu gạo của Việt Nam vẫn còn. Do vậy, đều kiến nghị nâng thêm chỉ tiêu của cả năm 2010 từ 6 triệu tấn lên 6,5 triệu tấn và mục tiêu này được nhận định là trong tầm tay. Tính đến cuối tháng 7, lượng gạo tồn kho trong doanh nghiệp hội viên còn 1,383 triệu tấn. Giá lúa thu mua những ngày qua ở đồng bằng sông Cửu Long đã nhích hơn trước.

Nhu cầu thị trường tăng cao

Theo đánh giá của Hiệp hội Lương thực Việt Nam, có 3 yếu tố tác động làm giá lúa gạo tăng trong thời gian qua. Đó là nhờ khách hàng ký hợp đồng mua nhiều, chương trình thu mua tạm trữ 1 triệu tấn lúa gạo vụ hè thu cho nông dân đưa ra kịp thời và các doanh nghiệp ký được nhiều hợp đồng thương mại nên tranh thủ gom hàng để giao.

Theo ông Trương Thanh Phong, Chủ tịch VFA, thì Trung Quốc đang bị hạn hán và lũ lụt nên trong tháng 7 nước này đã mua của Việt Nam gần 600.000 tấn gạo, điều này khác biệt so với những năm trước. Tuy nhiên, lượng gạo tồn kho của nước này rất lớn khoảng 40-50 triệu tấn, có thể dễ dàng cân đối lương thực trong nước. Vì vậy, các doanh nghiệp cần theo dõi về khả năng nhập khẩu gạo chính thức của nước này.

Thời gian qua rộ lên thông tin Philippines sẽ ngưng nhập khẩu gạo vào năm tới gây tâm lý lo lắng vì đây là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Tuy nhiên, VFA khẳng định Philippines không thể không nhập khẩu gạo. Bới bản thân Philippines không thể chủ động cung ứng đủ gạo cho thị trường nội địa do năng suất thấp, bão lũ liên miên.

Cũng tại cuộc họp, ông Phong cho biết, Philippines đã đề nghị Hiệp hội lương thực Việt Nam chuyển 51.300 tấn gạo hợp đồng của năm 2010 sang đầu năm 2011. Theo kế hoạch tổng lượng gạo mà Việt Nam xuất khẩu sang Philippines trong năm nay là 1,6 triệu tấn. Ông Phong nhận định, lượng gạo dự trữ của Philippines chỉ đủ dùng khoảng 2- 3 tháng nữa nên nước này sẽ phải nhập khẩu ít nhất 1,8 -2 triệu tấn gạo trong năm 2011.

Vì nhu cầu gạo thế giới đang tăng trở lại nên sẽ thúc đẩy giá lúa gạo tăng lên trong thời gian tới, ông Phong khuyên các doanh nghiệp mua gạo tạm trữ không nên ồ ạt xuất ngay trong thời điểm hiện nay mà nên chờ thêm một thời gian nữa.

Thực tế sau nhiều năm tiếp cận, năm 2010 gạo Việt Nam đã quay trở lại thị trường Bangladesh với lượng hợp đồng thương mại đã ký lên đến 180.000 tấn, hợp đồng tập trung do Tổng công ty Lương thực miền Nam (Vinafood 2) đàm phán và sẽ ký vào ngày 13-8 là 220.000 tấn nữa. Theo đánh giá, Bangladesh có khả năng ký hợp đồng mua 1 triệu tấn gạo trong năm nay và Việt Nam đang có lợi thế hơn nhiều vì gạo chất lượng cao và giá thấp so với các nước cạnh tranh là Ấn Độ và Pakistan.

Đặc biệt, nỗi lo gạo chất lượng kém (chủ yếu là loại IR50404) cũng được giải quyết khi Trung Quốc bất ngờ mở rộng cửa nhập khẩu các loại gạo này. Cũng theo ông Phong do một số khu vực phía nam Trung Quốc mất mùa nên Việt Nam đã bán cho nước này khoảng 600.000 tấn gạo, chưa kể gạo theo đường tiểu ngạch.

Hà Linh