Nan giải bài toán tiếp cận vốn ngân hàng

Việc tiếp cận vốn đối với các doanh nghiệp đang trở nên khó khăn hơn bao giờ hết khi đối mặt với lãi suất lên tới 21-23% của ngân hàng. Nhiều doanh nghiệp e ngại không dám “gõ cửa” ngân hàng để vay vốn, doanh nghiệp khác lỡ vay rồi lại vật lộn với bài toán càng làm càng lỗ.

Tiến thoái lưỡng nan

Mặc dù trần lãi suất đã có, nhưng trên thực tế lãi suất huy động đã ở mức 17% từ nhiều tháng nay. Ông Lê Văn Tam – Chủ tịch Hiệp hội mía đường cho biết, hiện tại, lượng đường tồn kho trong các nhà máy đã vượt quá nhu cầu từ 330 – 350 nghìn tấn. Đường ế, doanh nghiệp không thể thế chấp hay vay vốn ngân hàng để duy trì sản xuất cho vụ tiếp theo.

Khó khăn về tiếp cận vốn cũng được ông Lương Văn Tự, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê, Cacao VN đề cập: “Thời gian qua, VN thực hiện quá trình thu tạm trữ cà phê mua trong vòng 3 tháng với chỉ tiêu đặt ra là 200 ngàn tấn nhưng chỉ mua được 70 ngàn tấn. Thời điểm đó, giá cà phê còn khá thấp, cần một lượng tiền rất lớn để thu mua thì rất tiếc,các doanh nghiệp Việt Nam lại không có tiền, hoặc không vay được tiền do lãi suất quá cao. Trong khi đó các doanh nghiệp nước ngoài có tiềm lực dồi dào đã triển khai mua một số lượng rất lớn. Đến giờ, khi giá cà phê lên đến đỉnh điểm thì người hưởng lợi nhiều nhất là các doanh nghiệp nước ngoài chứ không phải là nông dân hay doanh nghiệp trong nước”

Ông Nguyễn Hải Lâm, Phó Tổng giám đốc Công ty Nông sản Serafood (Hải Dương) cho biết, so với thời điểm đầu năm, hàng loạt nông sản như điều, cà phê, ngũ cốc đều đã tăng giá, thậm chí có loại đã tăng đến 50% giá thành, vì thiếu vốn để thu mua nguyên liệu nên công ty chúng tôi không thể sản xuất hết công suất, lỡ hẹn nhiều đơn hàng.

Đại diện nhiều doanh nghiệp cho rằng, nếu không vay được vốn ngân hàng thì phải ngừng sản xuất, và điều này sẽ đồng nghĩa với việc ngàn lại động thất nghiệp, nhưng vay rồi càng làm lại càng lỗ. Ông Lâm cho biết, để trả được mức lãi suất hơn 20% của ngân hàng, cộng thêm khoản trượt giá do xăng, điện, nguyên vật liệu, thì sản phẩm làm ra không thể bù đắp được chi phí.

Bị động trong huy động vốn, ông Nguyễn Văn Thành – Giám đốc Công ty Cơ khí Minh Thành (Hưng Yên) cho biết: “Cách đây chưa đầy 2 năm, công ty ký hợp đồng vay vốn ngân hàng theo cơ chế lãi suất linh hoạt, lúc đó lãi suất chỉ 12%. Thế nhưng, trong 1 năm trở lại đây, cứ mỗi tháng ngân hàng lại thông báo điều chỉnh tăng lãi suất, hiện giờ lãi suất vay vốn đã lên tới 20% khiến chi phí phát sinh của công ty rất lớn, trả lãi đã khó huống chi trả cả gốc”.

Chờ độ trễ chính sách

Ông Nguyễn Văn Phúc, Bộ trưởng Chủ nhiệm văn phòng Chính phủ nhận, Nghị định 11 của Chính phủ về ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát có tính đến vấn đề lãi suất cho các doanh nghiệp. Tuy nhiên, các chính sách tiền tệ mà Nghị đinh này hướng tới chưa thể có tác dụng ngay mà sẽ thấy được vào cuối năm hoặc đầu năm sau.

Còn ông Lê Xuân Nghĩa - Phó chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia lại cho rằng: “Với lãi suất quá cao như hiện nay, các doanh nghiệp nên hạn chế đầu tư, co cụm sản xuất, hoạt động làm sao để đầu tư ít mà hiệu quả gần nhất với mức hoà vốn để tránh gặp rủi ro. Nếu các doanh nghiệp dồn hết vốn đầu tư vào thời điểm này, có thể chịu thiệt hại lớn hoặc phá sản “trước khi trời sáng”. Thời điểm giải ngân gần nhất có thể vào đầu năm 2012, khi nền kinh tế ổn định hơn và tiếp cận vốn dễ dàng hơn”.

Chính phủ phải có biện pháp “chặn đầu” lãi suất chứ không phải chạy theo “kéo” lãi suất xuống như thời gian qua”, ông Trần Đình Thiên – Viện trưởng Viện nghiên cứu kinh tế Việt Nam đề xuất: “Lãi suất cao như hiện nay sẽ khiến nguồn tín dụng sẽ huy động rất nhanh, lạm phát cũng theo đó mà hạ xuống, trong khi lãi suất 14% duy trì như thế này 7,8 tháng qua không xuống được”.

Lo lắng về nguy cơ bong bóng lãi suất, ông Lê Đăng Doanh – nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu kinh tế Việt Nam phân tích: “Thời điểm hiện tại, nguồn tín dụng không đến được với người cần vay vốn lại chảy thị trường đầu cơ. Nếu không có biện pháp hỗ trợ cho doanh nghiệp, đến một lúc nào đó lãi suất quá cao làm doanh nghiệp thua lỗ, các thị trường đầu cơ sụt giảm, ngân hàng cũng gặp khó vì bùng phát tình trạng nợ khó đòi ”.

Hương Ly