“Tăng lực” cho doanh nghiệp Việt

Nhận diện những khó khăn của khu vực sản xuất kinh doanh và của toàn bộ nền kinh tế để tiến hành các giải pháp hỗ trợ tăng trưởng, duy trì và đẩy mạnh sản xuất là nội dung được quan tâm đặc biệt trong những ngày đầu tiên của kỳ họp Quốc hội đang diễn ra.

Các số liệu thực tế tại cho thấy số lượng DN thành lập mới giảm mạnh trong khi số ngừng hoạt động lại tăng nhanh do lãi suất huy động vốn cao và kéo dài, đầu tư tiêu dùng giảm, quản trị tài chính và quản trị doanh nghiệp còn hạn chế.

Trước khi kỳ họp Quốc hội diễn ra, ngày 16/5 vừa qua, Chính phủ đã có tờ trình gửi tại tờ trình gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc ban hành một số giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị. Trong đó Chính phủ đã chỉ ra những nguyên nhân khiến hoạt động sản xuất kinh doanh của DN gặp khó khăn và đề xuất những giải pháp cứu trợ.

Tính riêng số liệu quý 1/2012 với 18.700 doanh nghiệp tạm nghỉ kinh doanh có thời hạn, 10.350 doanh nghiệp giải thể phá sản và ngừng hoạt động, tăng 14,82%. Phân tích cụ thể các số liệu này, cho thấy một số ngành có lượng doanh nghiệp ngừng hoạt động tăng cao so với quý 1/2011 như ở lĩnh vực nông lâm nghiệp, thủy sản tăng 18,6%, xây dựng tăng 12,6%, thương mại dịch vụ 17,3%, ăn uống khách sạn 31,6%. Và, đứng đầu là lĩnh vực kinh doanh bất động sản tăng đến 91,3%.

Có tới 15/21 ngành kinh tế giảm doanh thu và số nợ thuế tăng 28,5% so với 31/12/2011.
Nguyên nhân hàng đầu được chính phủ nhận định tác động đến tình hình khó khăn của khu vực DN, chính là đầu tư và tiêu dùng giảm do chịu ảnh hưởng của việc áp dụng chính sách tiền tệ, tài khóa chặt chẽ để kiềm chế lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô. Tiếp theo đó là tình hình khó khăn chung của nền kinh tế thế giới, khủng hoảng nợ công ở Châu Âu tác động đến sức tiêu thụ tại các thị trường truyền thống, thị trường tiềm năng, ảnh hưởng đến xuất khẩu. Trong khi đó áp lực cạnh tranh của DN trong nước ngày càng lớn khi VN thực hiện các cam kết hội nhập, giảm dần thuế nhập khẩu, cắt bỏ hàng rào phi thuế quan. Cùng với áp lực cạnh tranh trong khi tiêu dùng nội địa giảm, xuất khẩu khó khăn, DN còn phải chịu đựng lãi suất cao kéo dài giá các mặt hàng nguyên vật liệu đầu vào cho sản xuất như xăng, dầu, điện tăng làm chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp tăng. Một nguyên nhân khác mang tính chủ quan là trình độ quản trị tài chính và quản trị doanh nghiệp còn hạn chế; đầu tư dàn trải, đa ngành nghề, phụ thuộc nhiều vào vốn vay, không đủ năng lực hấp thu vốn, giá trị gia tăng thấp.
Khu vực DN nhỏ và vừa vẫn được Chính phủ nhận định là nhóm doanh nghiệp đang gặp khó khăn nhất hiện nay. Chính vì vậy, Chính phủ trình Quốc hội xem xét một số ưu đãi về miễn, giảm thuế cho khu vực DN này.

Ngay trong ngày làm việc đầu tiên của Quốc hội 21/5, Bộ trưởng Bộ Tài chính Vương Đình Huệ có báo cáo trong đó đề cập tới những giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị trường để chống nguy cơ suy giảm kinh tế. Bộ trưởng khẳng định chủ trương hạ mặt bằng lãi suất cho vay, thực hiện các biện pháp cơ cấu lại nợ và các giải pháp khác cần thiết... nhằm tăng khả năng tiếp cận nguồn vốn tín dụng ngân hàng cho các DN. Chính phủ cho gia hạn thêm 3 tháng thời hạn nộp thuế thu nhập DN của DN nhỏ và vừa năm 2011. Thực hiện gia hạn thời hạn nộp thuế đối với một số sắc thuế, tiền sử dụng đất và giảm thu tiền thuê đất, gồm: gia hạn 6 tháng thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng của các tháng 4, 5 và 6/2012; 9 tháng thời hạn nộp thuế đối với thuế thu nhập DN chưa nộp ngân sách từ năm 2011 trở về trước.

Được đánh giá là hỗ trợ đáng trông đợi đối với DN bất động sản, bên cạnh “cửa” giãn nợ, cơ cấu lại nợ, là giải pháp gia hạn tối đa 12 tháng thời hạn nộp tiền sử dụng đất đối với các chủ đầu tư dự án có khó khăn về tài chính.

Tính toán của Chính phủ cũng đưa ra con số khoảng 16 nghìn tỷ đồng tiền vốn sẽ được để lại cho DN từ các giải pháp gia hạn thời hạn nộp thuế.

Mặc dù không được Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội đồng ý với đề xuất miễn thuế cho một số đối tượng tại tờ trình của Chính phủ. Nhưng Chính phủ vẫn kiên trì quan điểm, trình Quốc hội việc cho phép miễn, giảm một số sắc thuế, gồm: giảm 30% thuế thu nhập DN phải nộp năm 2012 đối với DN nhỏ và vừa trừ một số đối tượng, và các DN sử dụng nhiều lao động trong lĩnh vực sản xuất, gia công, chế biến nông sản, lâm sản, thuỷ sản, dệt may, da giày, linh kiện điện tử, xây dựng các công trình hạ tầng kinh tế - xã hội. ĐỒng thời, miễn thuế khoán giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân và thuế thu nhập DN năm 2012 đối với cá nhân, hộ kinh doanh nhà trọ, phòng trọ cho thuê đối với công nhân, người lao động, sinh viên, học sinh; hộ, cá nhân chăm sóc trông giữ trẻ; tổ chức cung ứng suất ăn ca cho công nhân với điều kiện giữ ổn định mức giá cho thuê phòng trọ, nhà trọ, giá trông giữ trẻ và giá cung ứng suất ăn ca như cuối năm 2011.

Các giải pháp miễn giảm thuế sẽ giúp doanh nghiệp giảm chi phí và các giải pháp tài chính khác có giá trị khoảng 13 nghìn tỷ đồng.

Bộ trưởng Bộ Tài chính - ông Vương Đình Huệ cho biết bên cạnh các giải pháp đó, Chính phủ chỉ đạo tập trung chống thất thu, gian lận thuế, nâng cao hiệu quả công tác quản lý, điều hành giá; tăng cường kiểm soát thị trường, giá cả, tiếp tục đẩy mạnh quá trình sắp xếp cổ phần hoá DNNN và đổi mới cơ chế tài chính...

Đánh giá về các biện pháp hỗ trợ DN của Chính phủ tập trung vào miễn giảm thuế, giãn lùi thời hạn nộp thuế, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội, ông Phùng Quốc Hiển trả lời báo chí, theo ông, khi DN khó khăn, cần biện pháp để giúp đỡ bằng tổng thể. Biện pháp đầu tiên, quan trọng hàng đầu chính là chính sách tiền tệ. Đó mới là cái lâu dài, căn bản nhất cho các DN vì có thể nói hoạt động tín dụng hiện nay, dòng tiền không chảy vào đúng chỗ mà đang bị chảy ra các lĩnh vực khác như mua trái phiếu Chính phủ hoặc cho DN vay nợ lẫn nhau. Lượng tiền bạc không đổ vào khu vực sản xuất, hết quý 1 tăng trưởng tín dụng vẫn âm, cho nên, căn bản lâu dài nhất phải là chính sách tiền tệ.

Nguyễn Thanh