Thu – chi ngân sách nhà nước 6 tháng cuối năm: Cần nỗ lực hoàn thành dự toán

6 tháng đầu năm, mặc dù nền kinh tế đã có nhiều dấu hiệu của sự hồi phục nhưng những khó khăn cơ bản vẫn còn tồn tại, ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động thu chi ngân sách nhà nước. Theo dự báo của các chuyên gia kinh tế, từ nay đến cuối năm, tình hình thu chi ngân sách nhà nước sẽ còn gặp nhiều khó khăn và khó hoàn thành dự toán.

Tổng thu ngân sách giảm mạnh

Theo con số thống kê của Bộ Tài chính, tổng thu cân đối ngân sách nhà nước thực hiện tháng 6/2013 ước đạt 52.000 tỷ đồng, bằng 77,2% mức yêu cầu tiến độ dự toán và theo mức dự toán của cả năm, bình quân thu ngân sách nhà nước phải đạt 68.000 tỷ đồng/tháng, nhưng ước thực hiện thu tháng 6/2013 thấp hơn mức bình quân là 16.000 tỷ đồng. Tính chung 6 tháng đầu năm, tổng thu ngân sách nhà nước thực hiện ước đạt 356.520 tỷ đồng, đạt 43,7% dự toán, đây là con số khá thấp so với cùng kỳ những năm gần đây. Có thể nói, thu ngân sách nhà nước đạt thấp hơn so với yêu cầu dự toán và thực hiện cùng kỳ năm trước.

Theo Bộ Tài chính, hầu hết số thu từ các sắc thuế lớn trong tháng 6/2013 đều giảm so với tháng trước như thuế giá trị gia tăng giảm 7% (khoảng 900 tỷ đồng); thuế thu nhập DN giảm 52,9% (khoảng 3.565 tỷ đồng); thuế tiêu thụ đặc biệt giảm 13,6% (khoảng 600 tỷ đồng)…6 tháng đầu năm, chỉ có 3/14 khoản thu, sắc thuế thu đạt tiến độ dự toán, nhưng là các khoản thu nhỏ. Các khoản thu, sắc thuế còn lại đều thu thấp hơn yêu cầu tiến độ dự toán như thu từ khu vực doanh nghiệp nhà nước đạt 39,4%, khu vực công thương ngoài quốc doanh đạt 42,7%... Nguyên nhân chủ yếu là do tình hình kinh tế vẫn gặp nhiều khó khăn; giá cả một số mặt hàng nông sản giảm đã ảnh hưởng đến doanh thu và giảm số nộp ngân sách nhà nước.

Đặc biệt, một số lĩnh vực quan trọng, chiếm tỷ lệ lớn nguồn thu như dầu thô ước đạt 8.000 tỷ đồng, giảm khoảng 380 tỷ đồng so với tháng 5; thu từ hoạt động xuất nhập khẩu ước đạt 19.100 tỷ đồng, bằng 96,5% mức yêu cầu dự toán, giảm khoảng 400 tỷ đồng so với tháng 5…

Theo Bộ Tài chính, trong quá trình điều hành, ngân sách Trung ương đã sử dụng trên 1.500 tỷ đồng dự phòng năm 2013 (bằng 13,9% dự toán bố trí) để thực hiện nhiệm vụ đảm bảo quốc phòng, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh và hỗ trợ các địa phương phục hồi sản xuất nông nghiệp.

Khó khắc phục

Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, năm 2013 sẽ là năm rất khó khăn trong việc thực hiện dự toán thu – chi ngân sách nhà nước, đặc biệt thu từ hoạt động xuất nhập khẩu. Các chuyên gia kinh tế đều tỏ ra lo ngại về tình hình thu ngân sách nhà nước năm 2013 khi doanh nghiệp đình trệ hoạt động, giải thể tăng; tồn kho, nợ xấu tăng cao chưa được giải quyết…

Bộ Tài chính cho rằng, với tiến độ thu này, kết hợp với việc thực hiện một số chính sách ưu đãi về thuế thì khả năng giảm thu ngân sách nhà nước những tháng cuối năm là rất lớn. Trong khi đó, phát sinh nhiều nhu cầu tăng chi ngân sách nhà nước, nhất là nhu cầu ứng chi đầu tư phát triển để kích cầu nền kinh tế, áp lực cân đối nguồn đảm bảo nhiệm vụ chi hoàn thuế giá trị gia tăng, xử lý các khoản thiếu chi cấp bù chênh lệch lãi suất các ngân hàng chính sách, xử lý khắc phục thiên tai, dịch bệnh…

Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Tuyến, Viện trưởng Viện Kinh tế Tài chính cũng nhận xét: Thu ngân sách nhà nước gặp nhiều khó khăn do tăng trưởng kinh tế thấp và việc triển khai nhiều giải pháp tài khóa nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Ngoài ra, Nghị quyết 01 và 02/NQ- CP đẩy mạnh thực hiện các chính sách, giải pháp về tài chính nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, thúc đẩy phát triển sản xuất, kinh doanh nên sẽ có tác động làm giảm số thu ngân sách nhà nước, như các giải pháp về hỗ trợ tài chính, miễn, giảm, giãn thuế cho doanh nghiệp. Đặc biệt, từ 1/7/2013, Luật bổ sung, sửa đổi Luật thuế Thu nhập cá nhân có hiệu lực, chắc chắn sẽ làm cho số thu thuế năm nay giảm hơn năm 2012.

Theo Bộ Tài chính, để hoàn thành mức cao nhất nhiệm vụ tài chính ngân sách nhà nước năm 2013, trong 6 tháng cuối năm, các bộ, ngành và địa phương cần tiếp tục nỗ lực phấn đấu phát triển sản xuất, kinh doanh, tháo gỡ kịp thời khó khăn cho doanh nghiệp, quản lý chặt chẽ nguồn thu,, tăng cường chống thất thu và xử lý nợ đọng; thực hiện triệt để tiết kiệm chi. Đồng tời, không ban hành thêm các chính sách làm giảm thu ngân sách nhà nước, dừng ban hành các chế độ, chính sách làm tăng chi ngân sách nhà nước… Có như vậy mới mong cải thiện tình hình thu- chi ngân sách nhà nước từ nay đến hết năm.

Đình Thanh