Điện tăng, thép và xi măng kêu cứu

Thị trường tiêu thụ ế ẩm, hàng tồn kho cao kỷ lục, nhiều doanh nghiệp Việt phải tạm dừng sản xuất thậm chí đóng cửa. Đó là bức tranh của ngành thép và xi măng Việt Nam trong thời gian gần đây. Tuy nhiên, ngành điện đang tính toán sẽ tăng giá bán cho 2 ngành sản xuất vất liệu xây dựng này từ 2-16%, biểu giá bán điện cho xi măng và thép sẽ cao hơn cho các ngành sản xuất khác. Trong hoàn cảnh bị “dồn vào chân tường”, các doanh nghiệp và hiệp hội thép và xi măng đã buộc phải lên tiếng.

“Tăng thu mà giết nguồn thu…”

Ông Lại Quang Trung- Phó Tổng giám đốc Công ty Liên doanh sản xuất thép Vinausteel (Thép Việt- Úc) bức xúc: Trong giai đoạn khó khăn này, khi Chính phủ đang có nhiều giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp thì ngành điện lại tính chuyện tăng giá riêng cho thép và xi măng, gây khó khăn cho doanh nghiệp.

Ông Trung dẫn chứng: “Hiện tại, trung tâm thép của Việt Nam là Hải Phòng đang có nhiều doanh nghiệp phải đóng cửa, cụ thể là là 4 doanh nghiệp luyện thép công suất 1 triệu tấn và 3 doanh nghiệp cán thép công suất 60.000 tấn đã dừng hoạt động, kéo theo hơn 2.000 lao động không có việc làm, tệ nạn xã hội có cơ hội phát sinh. Tôi biết ở Hải Phòng có 4-5 doanh nghiệp đang nợ ngành điện hơn 10 tỷ đồng mà chưa trả được. Đấy là chưa kể tăng giá điện chưa chắc ngành điện đã thu được tiền bởi doanh nghệp đóng cửa thì doanh nghiệp sẽ không thu được tiền điện, các chi phí cho doanh nghiệp để có điện sản xuất cũng không về được. Tăng thu mà giết nguồn thu thì sẽ không có gì để thu.”

Ông Nguyễn Tiến Nghi- Phó Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cũng cho rằng: “Việc tăng giá điện để tiến tới cho ngành điện không còn lỗ thì chúng tôi ủng hộ nhưng cần có lộ trình đặt ra cho phù hợp với tình hình. Trong giai đoạn hiện nay nếu tăng giá điện thì hại nhiều hơn lợi.”

Trước đây có những năm Việt Nam phải nhập khẩu phôi thép tới 70-80%, mất một nguồn ngoại tệ lớn. Khi Chính phủ khuyến khích các nhà đầu tư vào sản xuất phôi thép thì hiện nay cả nước đã đáp ứng được 100% sản xuất phôi thép trong nước. Điêu này không chỉ bớt ngoại tệ nhập khẩu mà còn tạo được việc làm. Nếu tăng giá điện thì trái với khuyến khích của Chính phủ, vì đây là ngành đầu vào của nhiều lĩnh vực sản xuất. Giai đoạn này ngành thép lại đang rất khó khăn, nếu tăng giá điện sẽ làm tăng thêm đầu vào của thép và xi măng mà đầu ra không tăng, thậm chí còn giảm, sẽ gây khó khăn cho DN và nền kinh tế, ông Nguyễn Tiến Nghi phân tích.

Ông Nguyễn Văn Thiện – Chủ tịch Hiệp hội Xi măng cho rằng: “Các DN nên bình đẳng với nhau, tại sao thép và xi măng phải sử dụng giá điện cao hơn? Thực tế có nghịch lý càng dùng nhiều điện thì càng đắt. Theo tôi, nghịch lý đó thì phải chấp nhận nhưng Hiệp hội Xi măng Việt Nam không tán thành việc đưa giá điện cho ngành thép, xi măng cao hơn ngành khác”.

Chủ tịch Hiệp hội xi măng chỉ ra giá xi măng Việt Nam đang thấp hơn các nước trong khu vực. Tại Việt Nam, điện chiếm 15-17% trong giá thành xi măng, các nước Đông Nam Á chỉ chiếm 10-12%. Tuy nhiên, giá xi măng không thể nâng được vì nâng lên phải căn cứ vào thu nhập bình quân.

Phải bảo đảm hài hòa các lợi ích

Ông Trần Viết Ngãi – Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Việt Nam khẳng định: “Nếu không tăng giá điện thì ngành điện nói riêng và ngành năng lượng VN nói chung rất nguy hiểm”.

Ngành điện nói riêng, ngành năng lượng nói chung ngày càng khó khăn, đầu tư ngày càng nhiều và gặp nhiều khó khăn, lỗ rất nhiều. Năm nay toàn bộ miền Tây hoàn toàn chạy dầu, khí chỉ 40% còn 60% chạy dầu. 1kWh lên tới 4.000- 5.000 đồng. Tần độ liên tục, nếu không đầu tư và ngân sách đúng đắn, đảm bảo đủ năng lượng phát triển kinh tế thì đến năm 2020 VN khó trở thành nước công nghiệp hóa.

“Theo tôi, cần có tầm nhìn xa về nền kinh tế của đất nước, mục tiêu tới 2020 đưa đất nước Việt Nam thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại, lúc đó tất cả các doanh nghiệp, xí nghiệp công ty làm công nghiệp trong cả nước đạt trình độ nào đó, ít nhất ngang khu vực. Đầu tiên phải đòi hỏi từng nhà máy, xí nghiệp công nghiệp thay đổi công nghệ, đổi mới vật tư...Cách đây 1 tuần, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải cho biết, tổng quy hoạch điện 7 phá sản, giao Bộ Công Thương và Tập đoàn Điện lực tổ chức hội thảo lấy ý kiến để đánh giá nhận xét, tính toán để năm 2014 xác định lại tổng điện 7 như thế nào? Năm 2020 Việt Nam có 75.000 MW tương đương 367 tỷ KWh điện, do vậy, nên hiểu cho ngành năng lượng như vậy.”, ông Ngãi cho biết

Theo quan điểm của ông Trần Viết Ngãi, hai ngành xi măng và thép cần sớm đổi mới công nghệ, cơ cấu lại sản xuất và lựa chọn công nghệ như thế nào để tiêu hao điện năng tốt nhất. Ngành điện nói riêng và ngành năng lượng nói chung cần có quy hoạch lớn để chuẩn bị đón đầu cho việc nhập khẩu nhiên liệu như than, khí. Hiện nay ngành điện bị lỗ, kéo dài tình trạng này thì không chỉ 1 doanh nghiệp phá sản mà cả các DN trên VN phá sản. Tăng giá điện như thế nào do Nhà nước, Chính phủ quan điểm như thế nào đó để tiệm cận giá ngang khu vực, đầu tư trong nước một phần và đầu tư nước ngoài nhiều hơn. Đầu vào công ty mua bán điện thỏa thuận nhà bán điện với EVN, đầu ra hoàn toàn là điện bán lẻ.

Hương Ly