Vấn đề tiếp cận đất đai và những thách thức

Theo công bố kết quả điều tra PCI năm 2011 của VCCI, chỉ số thành phần Tiếp cận đất đai của Thừa Thiên Huế rớt xuống vị trí 63/63 tỉnh thành. Năm 2012, Tiếp cận đất đai lại vẫn là khâu yếu nhất của Thừa Thiên Huế, cụ thể điểm của chỉ số thành phần này chỉ đạt 5,43, đứng cuối cùng trong các tỉnh duyên hải miền Trung.

Nỗ lực của Thừa Thiên Huế

Từ đầu năm 2012, lãnh đạo Thừa Thiên Huế bắt tay ngay vào việc mổ xẻ nguyên nhân đồng thời đưa ra những chương trình hành động nhằm cải thiện, nâng cao chỉ số tiếp cận đất đai và ổn định trong sử dụng đất. Theo đó Sở Kế hoạch và Đầu tư được giao chủ trì tổ chức cung cấp công khai, thường xuyên các thông tin liên quan đến quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội đến người dân và doanh nghiệp. Sở Tài nguyên - Môi trường, Sở Xây dựng, UBND các huyện và TP.Huế tổ chức việc cung cấp thông tin quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp trong tiếp cận đất đai. Sở Tài chính chỉ đạo tiếp tục cải thiện chất lượng phục vụ các giao dịch về thuế và việc thực hiện các chính sách hỗ trợ tài chính của Nhà nước đối với doanh nghiệp.

Điều đặc biệt là Thừa Thiên Huế đã mở riêng trang thông tin Tiếp cận đất đai tại địa chỉ: http://www1.thuathienhue.gov.vn/portal_land/Views/Default.aspx. Trang thông tin điện tử này đã cung cấp những thông tin quy hoạch đô thị, khu dân cư, khu – cụm công nghiệp, khu kinh tế, quy hoạch ngành…, chính sách đền bù giải phóng mặt bằng cũng như các thông tin về đấu giá quyền sử dụng đất.

Đánh giá về những nỗ lực của Thừa Thiên Huế, Nhóm Nghiên cứu PCI của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cho rằng: “Chương trình hành động cải thiện chỉ số Tiếp cận đất đai của Thừa Thiên Huế mang tính bao quát và toàn diện cao, cụ thể hóa từ bước đầu tiên là đăng ký, thu hồi đất nhanh chóng cho đến bước cuối cùng là đền bù hỗ trợ tái định cư, tìm việc cho những hộ gia đình bị ảnh hưởng”.

Mặc dù đã có những nỗ lực này, Tiếp cận đất đai lại là vẫn là khâu yếu nhất của Thừa Thiên Huế, vậy đâu là nguyên nhân?

Đi tìm nguyên nhân?

Có một thời kỳ ở Thừa Thiên Huế nở rộ các dự án đầu tư, nhưng kết quả là đã có khá nhiều dự án đổi chủ, hoặc không được triển khai. Điều này dẫn tới hệ quả nhiều lô đất vàng tại khu kinh tế, khu công nghiệp và ngay trong thành phố Huế “án binh bất động” trong nhiều năm. Tỉnh buộc phải tiến hành rà soát, thậm chí thu hồi lại nhiều dự án.

Trao đổi với chúng tôi, ông Hồ Sỹ Nguyên – Trưởng ban Quản lý KKT Chân Mây - Lăng Cô cho biết: “Viên ngọc quý Chân Mây – Lăng Cô không thể bị cắt nhỏ để chạy theo thành tích thu hút đầu tư. Chúng tôi đã áp dụng cả việc ký quỹ đầu tư để nhà đầu tư chứng minh thực lực của mình”. Do đó, tỉnh giảm thiểu được các dự án không khả thi (thậm chí là các kiểu buôn dự án), tuy nhiên tâm lý của cộng đồng doanh nghiệp cũng sẽ bị ảnh hưởng.

Rất nhiều những doanh nghiệp đã nhận được tiện ích đáng kể từ việc minh bạch thông tin trong lĩnh vực đất đai. Song cũng có một số doanh nghiệp than phiền về những nguyên tắc, vấn đề thời gian…để có được quyền sử dụng đất.

Cải cách trong lĩnh vực đất đai sẽ tác động đến nhiều đối tượng khác nhau, kế hoạch hành động của Thừa Thiên Huế sẽ có hiệu quả hơn khi tỉnh tăng cường việc đối thoại với doanh nghiệp. Cũng có một điều nữa mà tỉnh cần lưu tâm đó là việc nâng cao hơn nữa năng lực cung cấp thông tin của website Thông tin tiếp cận đất đai. Trang web này có thể được xây dựng như bộ phận một cửa điện tử giúp doanh nghiệp và người dân tra cứu thông tin cũng như hoàn thiện các thủ tục giấy tờ cần thiết cho việc sử dụng đất.

Phương Thảo