Ngành công thương về đích thuận lợi

Năm 2013 là một năm thành công của ngành công thương khi tăng trưởng mạnh xuất khẩu, nhập siêu cơ bản được kiềm chế, góp phần quan trọng vào tăng trưởng GDP, tạo công ăn việc làm, tiêu thụ hàng hóa cho nông dân và giảm bớt lượng hàng tồn kho.

Nhiều chỉ tiêu tăng trưởng vượt dự kiến

Sản xuất công nghiệp đang trên đà phục hồi, nhất là công nghiệp chế biến, chế tạo. Năm 2013, chỉ số sản xuất công nghiệp dự kiến cả năm tăng 5,6% so với cùng kỳ, cao hơn so với cùng kỳ năm ngoái (năm 2012 tăng 4,8% so với năm 2011), thể hiện được sự cố gắng của toàn ngành, nhất là của đội ngũ các doanh nhân Việt Nam. Tỷ trọng công nghiệp chế biến, chế tạo tăng từ 60,2% năm 2010 lên khoảng 78% năm 2013.

Nhận định về tình hình sản xuất công nghiệp, Bộ trưởng Bộ Công thương Việt Nam – ông Vũ Huy Hoàng cho biết: ”Tình hình hàng tồn kho, hàng ứ đọng trong doanh nghiệp nhìn chung đã có chuyển biến tích cực, chỉ số tồn kho trong lĩnh vực chế biến, chế tạo đã giảm dần”.

Về xuất nhập khẩu, quy mô và tốc độ tăng trưởng xuất khẩu hàng hoá đều đạt và vượt các chỉ tiêu. Tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hoá cả năm ước đạt khoảng 132 tỷ USD, tăng 15,3% so với năm 2012, vượt chỉ tiêu so với kế hoạch của Quốc hội đề ra (là 126,1 tỷ USD, tăng 10%). Nhập siêu cả năm ước khoảng 500 triệu, bằng 0,38% kim ngạch xuất khẩu, thấp hơn mục tiêu được giao (là 8%), có nghĩa là cán cân thương mại năm 2013 về cơ bản đã cân bằng.

”Mặc dù trong năm, xuất khẩu gặp nhiều khó khăn như giá xuất khẩu một số mặt hàng giảm, thị trường xuất khẩu tại một số địa bàn bị thu hẹp..., song nhờ thích ứng tốt, nhiều mặt hàng xuất khẩu chủ lực đã đạt kim ngạch xuất khẩu cao, vượt mục tiêu đề ra”, Bộ trưởng nhận định.

Hàng hóa xuất khẩu của ta đã có mặt trên thị trường của gần 200 nước và vùng lãnh thổ. Bên cạnh các thị trường xuất khẩu truyền thống như Hoa Kỳ, EU, Nhật Bản, các nước ASEAN thì xuất khẩu VN sang thị trường mới như Châu Phi, Trung Đông, Mỹ La-tinh đã có bước phát triển.

Đối với thị trường trong nước, cân đối cung cầu hàng hóa thiết yếu được bảo đảm, đáp ứng đủ các nhu cầu về sản xuất và tiêu dùng của mọi tầng lớp dân cư, không để xảy ra tình trạng sốt giá do thiếu, khan hiếm hàng hóa. Nhiều hoạt động xúc tiến thương mại trong nước được triển khai tích cực cùng với việc thực hiện cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” đã từng bước góp phần tạo nên sự thay đổi trong nhận thức của người tiêu dùng về hàng Việt Nam. Quy mô thị trường trong nước không ngừng nâng cao, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng ước tăng 14% so với năm 2012.

Thời gian qua, Bộ Công Thương đã chủ động tham mưu đề xuất với Chính phủ để Việt Nam đàm phán, ký kết nhiều Hiệp định kinh tế, thương mại với các đối tác thương mại lớn, quan trọng trên thế giới; tham gia vào các FTA song phương và khu vực; đang đàm phán TPP và chủ động trong bảo vệ lợi ích của Việt Nam trong các diễn đàn của WTO, tích cực tham gia vận động nhiều nước công nhận Việt Nam có nền kinh tế thị trường; chủ động chủ trì và tham gia xử lý có hiệu quả các rào cản kỹ thuật của các đối tác thương mại, chủ động khởi kiện đối với hàng hóa nhập khẩu có dấu hiệu vi phạm pháp luật, phòng vệ thương mại và vận hành tốt hệ thống cảnh báo sớm nguy cơ hàng xuất khẩu của Việt Nam bị điều tra áp dụng các biện pháp chống bán phá giá.

Mục tiêu năm 2014

Bước vào thực hiện kế hoạch năm 2014, cùng với việc chuẩn bị hình thành Cộng đồng ASEAN vào cuối năm 2015 và ký kết Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), các Hiệp định thương mại tự do với EU, với liên minh thuế quan Nga - Belarus - Kazakhstan và với các đối tác lớn khác, sẽ mở ra những thuận lợi và cơ hội phát triển mới, nhưng mặt khác cũng đặt ra nhiều thách thức, khó khăn. Vì vậy, các mục tiêu ngành công thương đặt ra cũng phù hợp hơn.

Về sản xuất công nghiệp, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho biết năm 2014 sẽ tiếp tục phát triển công nghiệp đảm bảo tính bền vững, hiệu quả với giá trị gia tăng công nghiệp - xây dựng tăng khoảng 6,4-6,6%. Về xuất khẩu, toàn ngành phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng xuất khẩu trên 10%; nhập siêu được duy trì ở mức 6% hoặc thấp hơn nữa so với tổng kim ngạch xuất khẩu. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ nội địa đặt mục tiêu tăng trưởng khoảng 14%.

Thời gian tới, ngành công thương đã đề ra nhiều giải pháp mang tính chất đột phá, như phát triển xuất khẩu các mặt hàng mới là các mặt hàng chế tạo có công nghệ trung bình và công nghệ cao, phù hợp với xu hướng tiêu thụ của thị trường thế giới và định hướng chiến lược xuất khẩu với lợi thế của Việt Nam. Bộ Công Thương không khuyến khích và có lộ trình phù hợp hạn chế đầu tư sản xuất và xuất khẩu các mặt hàng có giá trị gia tăng thấp hoặc lĩnh vực sản xuất gây ô nhiễm môi trường.

Giải pháp quan trọng thúc đẩy xuất khẩu là tập trung phát triển thị trường cho các sản phẩm có sức cạnh tranh lớn, có giá trị gia tăng cao hoặc các nhóm sản phẩm có tỷ trọng kim ngạch lớn. Trong đó sẽ tập trung khai thác cơ hội mở cửa thị trường từ các cam kết hội nhập kinh tế quốc tế để đẩy mạnh xuất khẩu vào các thị trường lớn đồng thời khai thác các thị trường tiềm năng.

Đối với phát triển thị trường trong nước, ngành công thương sẽ đẩy mạnh các hoạt động Xúc tiến thương mại nhằm mở rộng thị trường nội địa, nhất là vùng nông thôn, miền núi, hải đảo. Ứng dụng nhanh thương mại điện tử tạo ra các kênh phân phối văn minh, hiện đại.

Về hội nhập kinh tế quốc tế, toàn ngành chủ động đẩy mạnh trên cả bình diện song phương, khu vực, đa phương; nâng cao hiệu quả hơn nữa của quá trình hội nhập quốc tế, hạn chế tối đa các thách thức do quá trình hội nhập này mang lại.

Hương Ly