Xuất khẩu Việt Nam bứt phá ngoạn mục tại thị trường Hoa Kỳ

Bên lề Hội nghị Tham tán thương mại được tổ chức mới đây tại Hà Nội, ông Đào Trần Nhân - Tham tán Công sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ đã chia sẻ với báo chí những nhận định rất thẳng thắn về tình hình xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường lớn nhất này.

Ông đánh giá như thế nào về xuất khẩu Việt Nam vào thị trường Hoa Kỳ năm 2013?

11 tháng đầu năm 2013, xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường Hoa Kỳ đạt 23,5 tỉ USD; dự kiến cả năm 2013 kim ngạch xuất khẩu vào Hoa Kỳ lần đầu tiên vượt qua con số 25 tỉ USD, đạt tốc độ tăng trưởng là 22,5%. Như vậy có thể thấy kim ngạch xuất khẩu vào Hoa Kỳ thường chiếm 1/5 (khoảng 20% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam). Chính việc có kim ngạch xuất khẩu lớn như vậy vào thị trường Hoa Kỳ, chúng ta có thặng dư khoảng 20 tỉ USD (vì tổng nhập khẩu vào Hoa Kỳ từ Việt Nam trong năm 2013 chúng tôi dự tính hơn 5 tỉ), có nghĩa là tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam và Hoa Kỳ trong năm 2013 là khoảng trên 30 tỉ USD. Chính nhờ có việc xuất siêu cao vào thị trường Hoa Kỳ, chúng ta có thể bổ sung cho những khó khăn trong việc nhập siêu của thị trường Trung Quốc trong năm 2013.

Ông nhìn nhận như thế nào về những cơ hội và thách thức khi xuất khẩu vào thị trường Hoa Kỳ trong năm 2014?

Trong năm 2014, thị trường Hoa Kỳ tiếp tục là thị trường lớn và quan trọng của Việt Nam. Chúng tôi ước tính duy trì được kim ngạch tăng trưởng xuất khẩu vào thị trường Hoa Kỳ khoảng 10% trong năm 2014. Mặc dù vậy, việc xuất khẩu vào thị trường Hoa Kỳ luôn luôn gặp khó khăn về các rào cản thương mại, về các vụ kiện chống bán phá giá, chống trợ cấp đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam. Trong đó có những mặt hàng hết sức quan trọng như thủy sản: tôm, cá tra, cá ba sa, hay là những mặt hàng về may mặc, giày dép… là những mặt hàng đạt kim ngạch lớn trong tổng xuất khẩu của Việt Nam.

Những khó khăn lớn nhất khi xuất khẩu vào thị trường Hoa Kỳ là gì, thưa ông?

Thực chất, thị trường Hoa Kỳ có tính chất đặc thù không chỉ là thị trường xuất khẩu hay thương mại thông thường mà thị trường này còn có tính chính trị. Như tôi đã nhiều lần báo cáo, các nhóm lợi ích của Hoa Kỳ vì quyền lợi của mình thường xuyên dựng nên các rào cản thương mại, các vụ kiện chống bán phá giá, chống trợ cấp với mục tiêu để ngăn cản hàng xuất khẩu của Việt Nam và bảo hộ thị trường nội địa của Mỹ.

Trong thời gian vừa qua, Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ đã phối hợp rất tốt với các hiệp hội, ngành hàng của Việt Nam, phối hợp rất tốt với từng doanh nghiệp nhất là các doanh nghiệp lớn đang theo đuổi các vụ kiện. Có thể nói là Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ đã sát cánh cùng các doanh nghiệp tham gia từng vụ tranh tụng, làm việc với các luật sư và tư vấn để giúp đỡ doanh nghiệp, chống lại các rào cản, chống lại các vụ kiện về chống bán phá giá, chống trợ cấp.

Cụ thể, trong năm 2013, chúng ta đã thắng lợi trong vụ kiện tôm. Như mọi người đã biết, phía Mỹ định áp dụng thuế chống bán phá giá và thuế chống trợ cấp rất cao lên mặt hàng tôm của Việt Nam. Nhưng với sự cố gắng, nỗ lực của Thương vụ Việt Nam đã sát cánh các doanh nghiệp, hiệp hội trong nước phối hợp với các luật sư và tư vấn ở nước ngoài để theo đuổi vụ kiện này. Và kết quả cuối cùng chúng ta hoàn toàn thắng lợi trong vụ kiện tôm và đạt được mức thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp đều là 0%.

Thời gian qua, Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ đã có những tư vấn như thế nào cho các cơ quan trong nước trong việc đẩy mạnh xuất khẩu?

Đối với việc tư vấn về chính sách, hàng năm phía Mỹ có một báo cáo thường niên về rào cản thương mại của các nước trong đó có Việt Nam. Phía Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ hàng năm cũng có báo cáo cho Bộ Công Thương cũng như các bộ ngành liên quan về các rào cản thương mại của phía Mỹ đối với Việt Nam. Ngoài ra, các chính sách mới được ban hành liên quan đến việc ảnh hưởng hàng xuất khẩu của Việt Nam như Luật hiện đại hóa về vệ sinh an toàn thực phẩm liên quan đến hàng rào kỹ thuật về hàng xuất khẩu Việt Nam thì Thương vụ đã có nghiên cứu sâu về Luật này để thông báo trong nước cũng như có kiến nghị với các bộ ngành liên quan như Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn... để phổ biến, giới thiệu và tổ chức các lớp tập huấn cho các doanh nghiệp về các luật mới này.

Và hiện nay công việc này vẫn đang được Thương vụ tiến hành thường xuyên để có thể thông báo cho nhà tất cả những chính sách, luật lệ mới mà đặc biệt là chính sách, luật lệ có liên quan đến hàng rào về kỹ thuật, các hàng rào khác liên quan đến những mặt hàng xuất khẩu quan trọng nhất.

Các doanh nghiệp đã than phiền rằng họ bị thờ ơ, đơn lẻ khi hoạt động tại nước ngoài, mối quan hệ của Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ hiện nay như thế nào?

Về các vụ kiện bán phá giá, chống trợ cấp liên quan đến các mặt hàng xuất khẩu vủa Việt Nam thì các hiệp hội liên hệ rất chặt chẽ với Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ, đồng thời các doanh nghiệp lớn như thủy sản, xuất khẩu cá tra, cá basa như Vĩnh Hoàn, Minh Phú.... đều có liên hệ chặt chẽ với chúng tôi.

Hương Ly