Ngành than lý giải việc “âm thầm” tăng giá

ảnh minh họa (nguồn Internet)

Vừa qua, giá bán than cho các hộ sản xuất lớn như điện, xi măng, giấy, phân bón tăng từ 28%-40%. Việc tăng giá “bất chợt” này đã khiến các doanh nghiệp sản xuất đồng loạt kêu khó vì nguyên liệu than đóng góp phần lớn chi phí sản xuất. Lý giải cho nguyên nhân tăng giá của mình, Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin) đã đưa ra những số liệu cho thấy việc tăng giá bán than là “bất khả kháng”.

Nguyên nhân đầu tiên được đại diện Tập đoàn đưa ra là do theo quy định của Chính phủ (cụ thể là tại điểm a mục 2 Thông báo số 244/TB-VPCP) thì giá than bán cho các hộ sản xuất để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ quốc dân như xi măng, giấy, phân bón (trừ than bán cho điện) thấp hơn giá xuất khẩu tối đa là 10%. Trong khi đó, giá than ở thị trường trong nước trước 31/3/2011 chỉ bằng khoảng 60% giá than xuất khẩu, giá than bán cho các hộ này chỉ bằng khoảng 50% giá than xuất khẩu, tức là thấp hơn so với quy định từ 40-50%. Sở dĩ giá than trong nước thấp hơn nhiều so với giá than xuất khẩu là do trong năm 2010, Vinacomin thực hiện mục tiêu kiềm chế lạm phát nên giá than cho các hộ xi măng, giấy, phân bón đã không được điều chỉnh, trong khi giá cả đầu vào tăng cao.

Hơn nữa, do giá cả đầu vào tăng cao như xăng dầu tăng 2 lần khoảng 40%, tỷ giá tăng 9,3%, lãi vay tăng cao, thuế xuất khẩu than tăng từ 10% lên 15%,... Chỉ tính 5 yếu tố xăng dầu, sắt thép chống lò, tỷ giá, lãi vay thì đã làm tăng giá thành than khoảng 3500 tỷ đồng, thuế xuất khẩu làm tăng 1300 tỷ đồng. Nếu giá than không được điều chỉnh thì tình hình tài chính của Vinacomin sẽ gặp khó khăn. Trong khi giá than bán cho điện mới bằng khoảng 60% giá thành thì lần này chỉ được tăng 5%.

Đại diện Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin) cho biết: Tập đoàn không hề “âm thầm” tăng giá như một số phương tiện thông tin đại chúng đã đưa tin. Vinacomin đã xây dựng phương án giá bán than ở thị trường trong nước gửi đăng ký Bộ Tài chính ngày 01/03/2011 và các hộ sản xuất xi măng, giấy, phân bón ngày 04/3/2011. Theo đó, nếu tính theo nguyên tắc bằng 90% giá xuất khẩu thì giá than sẽ tăng cao hơn (khoảng 55%). Vì vậy để không làm tăng đột biến giá than trong nước, Vinacomin đã đề nghị bước 1 điều chỉnh tăng từ 20-40% tuỳ từng chủng loại than.

Ngày 24/3/2011 Bộ Tài chính đã có văn bản số 84/BTC-QLG về giá bán than cho các hộ nhỏ lẻ trong nước và giá bán than cho xi măng, giấy, phân bón. Theo đó, Bộ Tài chính thống nhất với Phương án điều chỉnh giá than Vinacomin đề nghị. Trên cơ sở đó Vinacomin đã điều chỉnh giá than thị trường trong nước áp dụng từ 01/4/2011.

Đại diện của Vinacomin cho biết việc tăng giá than lần này không đi ngược lại với chủ trương chống lạm phát của Chính phủ mà chỉ xuất phát từ việc giá cả đầu vào tăng quá cao đã khiến ngành than bắt buộc phải điều chỉnh để bù đắp chi phí. Nếu đúng ra theo cơ chế thị trường để đảm bảo hàng hoá lưu thông bình thường, tránh trường hợp mua than với giá rẻ trong nước rồi đem đi xuất khẩu kiếm lời thì giá than phải được điều chỉnh đủ theo tinh thần Thông báo số 244/TB-VPCP. Tuy nhiên, không để làm tăng đột biến, góp phần kiềm chế lạm phát cho nên Vinacomin đã đề nghị giá than mới tăng ở bước 1 như nêu ở trên.

Hương Ly