“DATC sẽ sử dụng vốn vay ADB minh bạch và hiệu quả”

Đó là khẳng định của ông Phạm Mạnh Thường, Phó Tổng giám đốc Công ty mua bán nợ và tài sản tồn đọng của doanh nghiệp (DATC) trong buổi trao đổi với phóng viên Tạp chí Vietnam Business Forum về triển khai nguồn vốn ADB sao cho minh bạch và hiệu quả.

Theo ông Thường “ADB là nhà tài trợ lớn cho Việt Nam; bởi vậy, muốn nhận được sự tin tưởng và hỗ trợ của nhà tài trợ này trong giai đoạn tiếp theo, cần sử dụng vốn vay minh bạch và hiệu quả”.

Là một trong ba doanh nghiệp được Nhà nước lựa chọn cho vay lại với số vốn 2,7 triệu USD từ nguồn vốn ADB, DATC đã có kế hoạch triển khai như thế nào nhằm đạt hiệu quả sử dụng đồng vốn cao nhất?

Hoạt động mua bán nợ là loại hình kinh doanh mới ở Việt Nam, các quy định pháp lý cho hoạt động này còn thiếu, yếu và không đồng bộ, đã ít nhiều gây cản trở việc mua và xử lý nợ, thực hiện tái cấu trúc doanh nghiệp. Do vậy, khi được Nhà nước và ADB cho vay vốn, DATC sẽ chú trọng sử dụng nguồn vốn vay vào việc nâng cao năng lực hoạt động, rà soát các quy định pháp lý, xây dựng chiến lược hoạt động xuyên suốt, toàn diện, xác lập các mục tiêu ngắn hạn, trung và dài hạn,… từ đó kiến nghị với Chính phủ và Bộ Tài chính phê duyệt chiến lược hoạt động, ban hành khuôn khổ pháp lý đủ mạnh cho hoạt động mua bán và xử lý nợ. Với nguồn vốn này, DATC sẽ tập trung vào hai nhiệm vụ chính:

Thứ nhất: Nâng cao năng lực hoạt động của DATC, hoàn thiện công tác pháp chế, xây dựng chiến lược hoạt động, hoàn thiện quy trình quản lý, phát triển nguồn nhân lực và xây dựng hệ thống quản lý thông tin.

Thứ hai: Thí điểm cho vay vốn từ 2 - 3 doanh nghiệp đang thực hiện tái cấu trúc thông qua phương án mua và xử lý nợ. Trong hơn 7 năm hoạt động vừa qua, DATC đã mua để xử lý trên 7.000 tỷ đồng nợ xấu và tái cấu trúc thành công cho hơn 40 doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ, không còn khả năng trả nợ. Các doanh nghiệp sau tái cơ cấu đã phục hồi và hoạt động tốt, nhiều đơn vị tạo suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu tới 30-40%, cổ phiếu được niêm yết và giao dịch trên sàn chứng khoán. Đây là kết quả đáng tự hào, khẳng định việc thành lập DATC là đúng đắn và hướng đi của chúng tôi là phù hợp thực tế cải cách doanh nghiệp của Chính phủ. Với nguồn vốn vay từ ADB chắc chắn sẽ giúp DATC thực hiện thí điểm việc hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp tái cấu trúc như một loại nghiệp vụ đặc thù của nghề mua và xử lý nợ để đánh giá hiệu quả, rút kinh nghiệm thực tế rồi báo cáo cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành thành cơ chế chính sách.

Ông Phạm Mạnh Thường - Phó Tổng Giám đốc Công ty Mua bán nợ ký kết hiệp định vay vốn ADB cho chương trình “Cải cách Doanh nghiệp Nhà nước và hỗ trợ quản trị Công ty” - ảnh DACT

Vấn đề khó khăn hiện nay mà DATC gặp phải là gì và nguồn vốn có phải là vấn đề không, thưa ông?

Hoạt động kinh doanh, nhất là hoạt động mua bán nợ và xử lý tài sản tồn đọng của doanh nghiệp như DATC thì vấn đề vốn là yếu tố quan trọng. Chính phủ và Bộ Tài chính đã có những quy định cho phép DATC được áp dùng nhiều biện pháp để huy động vốn khi có nhu cầu. Tuy nhiên, với năng lực hiện có thì vốn chưa phải là vấn đề mấu chốt nhất của chúng tôi. Khó khăn lớn nhất hiện nay của DATC là vướng ở cơ chế và khuôn khổ pháp lý trong hoạt động mua bán và xử lý nợ. Kinh nghiệm một số nước cho thấy để hoạt động này thành công cần những quy định pháp lý đặc thù, kể cả ban hành thành những đạo luật riêng. Các quy định pháp lý của Việt Nam tuy đã có nhưng còn rời rạc, thiếu đồng bộ, và hầu như không tạo được sự đặc thù cũng như sức mạnh pháp lý riêng để hỗ trợ loại hình hoạt động này. Vì thế, rất cần những quy định mang tính thực tiễn cao về các nghiệp vụ như miễn giảm một phần nghĩa vụ trả nợ để xử lý tồn tại tài chính, hỗ trợ tài chính thông qua việc cho vay vốn hay bảo lãnh vay vốn để doanh nghiệp có vốn hoạt động, cơ cấu lại cấu trúc tài chính qua cơ chế chuyển nợ thành vốn góp, việc thu nợ có chiết khấu, việc mua bán nợ theo lô…. Hay nội dung thỏa thuận giữa DATC với các Bộ, UBND các tỉnh để chuyển đổi sở hữu đối với DNNN thua lỗ không còn vốn nhà nước thông qua hoạt động mua bán nợ cũng cần có những hướng dẫn cụ thể để cùng thống nhất thực hiện, tránh hiện tượng hành chính hóa hay mỗi nơi hiểu và làm một kiểu. Chính vì vậy, trong chương trình “Cải cách doanh nghiệp Nhà nước và nâng cao hệ thống quản trị công ty” - dự án hỗ trợ vốn vay của ADB, DATC được vay 2,7 triệu USD từ nguồn ưu đãi để dành một phần cho hoạt động hoàn thiện công tác pháp chế, xây dựng và hoàn thiện quy trình quản lý… Những quy định pháp lý mới khi được ban hành không chỉ hỗ trợ DATC làm tốt nhiệm vụ được giao mà còn giúp hình thành và phát triển thị trường mua bán nợ ở Việt Nam, tạo động lực cho sự tham gia của các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Hội nghị thường niên lần thứ 44 của Ngân hàng phát triển Châu Á là diễn đàn mở để các doanh nhân bày tỏ ý tưởng quản lý, kinh doanh mới và chia sẻ những thách thức và thành công, là người quan tâm đến sự kiện này ông có ý kiến đề xuất gì?

ADB là nhà tài trợ lớn cho Việt Nam và Việt Nam cũng đã sử dụng nguồn vốn vay này khá hiệu quả. Việt Nam đang trong giai đoạn định vị và tái cấu trúc nền kinh tế để phát triển theo chiều sâu, bền vững để tránh mắc bẫy thu nhập trung bình. Các doanh nghiệp Việt Nam cũng đang trong thời kỳ vận động để lột xác, vươn mình ra biển lớn. Do đó, đề nghị ADB tiếp tục tin tưởng ủng hộ Việt Nam, ủng hộ nguồn vốn cho các doanh nghiệp Việt Nam. ADB nên có những chính sách thông thoáng, gọn nhẹ hơn để các doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận nguồn vốn, kể cả nguồn vốn vay thông thường. Về phía Nhà nước, đề nghị đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và giữ vai trò định hướng, hỗ trợ doanh nghiệp trong việc tiếp cận nguồn vốn, có như vậy mới mở rộng được con đường cho doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận gần hơn với nguồn vốn của các tổ chức tài chính quốc tế. Các doanh nghiệp Việt Nam cần quán triệt và nêu cao khẩu hiệu sử dụng vốn minh bạch và hiệu quả để tăng niềm tin cậy của các nhà cho vay quốc tế. Với mục tiêu phát triển thành một định chế hàng đầu trong lĩnh vực mua bán nợ và tái cấu trúc doanh nghiệp, DATC sẽ có nhu cầu lớn về vốn để đầu tư quay vòng; do vậy, DATC có dự định tiếp tục tham gia vay vốn của ADB nói riêng và của các tổ chức tín dụng quốc tế nói chung.

Xin cảm ơn ông!

VBF