Cân đối nguồn vốn song hành với phát triển bền vững

Thực tế trong nhiều năm qua, để đảm bảo cân đối tài chính, sản xuất kinh doanh có lãi thì nhiều chi phí đầu vào của ngành than vẫn ở mức hạn chế. Ví dụ như tiền lương công nhân mỏ còn thấp, chiếm khoảng dưới 20% giá thành. Hơn nữa, các chi phí về an toàn, hạ tầng cơ sở của ngành than, nhất là chi phí cho bảo vệ môi trường cần được bổ sung nhiều hơn nữa để phát triển bền vững.

Thực hiện yêu cầu của Chính phủ về kiềm chế lạm phát, theo Vinacomin, năm 2008, Tập đoàn đã bán cho các hộ xi măng, giấy, phân bón dưới giá thành khoảng 2000 tỷ đồng, năm 2009 là 2500 tỷ đồng, năm 2010 giá than cho điện sau khi điều chỉnh từ 01/3/2010 còn thấp hơn giá thành trên 2000 ngàn tỷ đồng, gây ảnh hưởng lớn đến việc cân đối nguồn vốn của Tập đoàn nhiều năm qua.

Để đảm bảo nhu cầu than cho nền kinh tế quốc dân đến năm 2015 cần khoảng 60 triệu tấn than sạch, trong đó nhiệm vụ của Vinacomin đạt khoảng 55 triệu tấn. Năm 2010, Vinacomin sản xuất 41 triệu tấn than sạch từ nguyên khai, thì đến năm 2015 tăng thêm 14 triệu tấn than sạch, tương đương 16 triệu tấn than nguyên khai (trong khi than lộ thiên giảm khoảng 4 triệu tấn, than hầm lò tăng 20 triệu tấn).

Theo tính toán của Vinacomin, để tăng sản lượng 1 triệu tấn than thì cần phải đầu tư khoảng 150 triệu USD. Nếu đạt được kế hoạch năm 2015 là tăng thêm được 20 triệu tấn than hầm thì phải cần khoảng 3 tỷ USD. Khi đó với sản lượng tổng số là 55 triệu tấn than sạch thì riêng khấu hao và lãi vay đã tăng thêm khoảng 3 tỷ, tương đương với việc phải tăng giá thành 5%/năm, nếu như vậy, giá thành năm 2015 dự kiến là: 1500 ngàn đồng/tấn.

Vinacomin cho biết, để bù đắp chi phí đầu vào thì giá than phải tăng khoảng 14-15%/năm, riêng năm 2011 thì mức tăng sẽ cao hơn do giá cả đầu vào tăng cao hơn. Trong khi giá than cho các hộ xi măng, giấy, phấn bón mới tăng bình quân 20-40% thì cũng chỉ bù đắp chi phí đầu vào tăng thêm trong năm 2010 và đầu năm 2011.

Còn về cân đối nguồn vốn thì để có vốn đầu tư cho sản xuất than khoảng 15 ngàn tỷ đồng/năm thì Vinacomin phải có vốn đối ứng 3.000 tỷ đồng/năm, tương đương với lợi nhuận khoảng 6.000 tỷ đồng/năm. Trong khi theo cân đối kế hoạch đầu năm thì lợi nhuận sản xuất than năm 2011 là 3.500 tỷ đồng, chưa đủ để Tập đoàn có vốn đối ứng để đầu tư phát triển.

Còn nếu xét về lợi nhuận trên vốn kinh doanh thì ít nhất phải đảm bảo cao hơn lãi suất ngân hàng, tuy nhiên hiện nay vẫn chưa đạt, lợi nhuận trên doanh thu sau khi tăng giá than khoảng 9%, trong khi lãi suất ngân hàng 17-18%/năm.

Vì vậy, việc điều chỉnh giá than nhằm từng bước đảm bảo hiệu quả kinh doanh của từng giai đoạn để bù đắp giá cả đầu vào liên tục biến động theo hướng tăng lên và điều kiện khai thác ngày càng khó khăn, đặc biệt tạo điều kiện tiếp tục cải thiện điều kiện về thu nhập, ăn ở, đi lại, an toàn và bảo vệ môi trường, bảo toàn vốn và đầu tư phát triển ngày ngành than càng xuống sâu.

Vừa qua, giá than được điều chỉnh tăng sẽ góp phần bù đắp các khoản chi phí. Ngành than, khoáng sản sẽ tiếp tục cân đối để cải thiện điều kiện ăn ở, đi lại, trang bị bảo hộ,...nhất là đối với công nhân khai thác hầm lò. Điều quan trọng nhất là phải bảo toàn được vốn, duy trì năng lực sản xuất và lợi nhuận để đầu tư phát triển, phục vụ cho nhu cầu than tăng cao trong các năm tới.