Xuất khẩu quý I gặp bất lợi về giá

Quý I năm 2013, xuất khẩu vẫn theo đà tăng trưởng, nhập siêu tiếp tục được kiểm soát đã góp phần quan trọng vào tăng trưởng GDP, tạo công ăn việc làm, tiêu thụ hàng hóa và giảm bớt lượng hàng tồn kho. Tuy nhiên, thời gian tới, xuất khẩu của VN vẫn còn đối diện nhiều khó khăn khi giá giảm, một số loại nông sản mất mùa dẫn tới sụt giảm sản lượng.

Quy mô xuất khẩu được mở rộng, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu cao hơn nhiều so với tốc độ tăng trưởng nhập khẩu, góp phần cải thiện đáng kể cán cân thương mại. Tổng kim ngạch xuất khẩu quý I năm 2013 ước đạt 29,68 tỉ USD, tăng 19,7% so với cùng kỳ năm 2012. Tổng kim ngạch nhập khẩu ước đạt 29,2 tỷ USD, tăng 17% so với cùng kỳ năm 2012.

Kim ngạch xuất khẩu của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (kể cả dầu thô) đạt 19,25 tỷ USD, chiếm 65% tổng KNXK của cả nước, tăng 25,6%, nếu không kể dầu thô KNXK của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đạt 17,36 tỷ USD tăng 27,1% so với cùng kỳ năm 2012.

Mặc dù tăng trưởng tốt, song ngành xuất khẩu đang có một số điểm không thuận lợi. Quý I năm 2013 xuất khẩu hàng hoá không được lợi về giá, giá bình quân xuất khẩu của tất cả các mặt hàng của nhóm đều giảm, thậm chí có những mặt hàng giá xuất khẩu giảm sâu như quặng và khoáng sản khác giảm 49,1% than đá giảm 25,5% đã làm kim ngạch xuất khẩu của nhóm chỉ tăng nhẹ.

Cụ thể, giá bình quân của hầu hết mặt hàng xuất khẩu đều giảm và lượng tăng, cụ thể: nhân điều giảm 16,7%, tăng 27,1%; hạt tiêu giảm 3,2%, tăng 83,5%; gạo giảm 13,6%, tăng trên 20%; than đá giảm 26,7%, tăng 18,8%; dầu thô giảm 3,7%, tăng 30,4%; xăng dầu các loại giảm 5,8%, tăng 30,4%; sắt thép các loại giảm 10,6%, tăng 32,0%... Do giá xuất khẩu giảm đã làm kim ngạch xuất khẩu của nhóm hàng nông sản giảm khoảng 127 triệu USD; kim ngạch xuất khẩu của nhóm nhiên liệu và khoáng sản giảm 328 triệu USD. Tính chung 2 nhóm mặt hàng do giá xuất khẩu giảm đã làm giảm 456 triệu USD kim ngạch xuất khẩu.

Về lượng hàng xuất khẩu, một số mặt hàng lượng xuất khẩu giảm như: cao su giảm 9,3%, cà phê giảm 4,6%, chè giảm 4,3% là những yếu tố chính góp phần làm giảm kim ngạch xuất khẩu của nhóm. Nguyên nhân của tình trạng giảm lượng hàng xuất khẩu là do tình hình thời tiết không thuận lợi, hạn hán xảy ra ở khu vực phía nam nên một số mặt hàng nông sản như cà phê, cao su, chè, sản lượng xuất khẩu giảm. Nhóm nhiên liệu, khoáng sản, trừ lượng tái xuất xăng dầu giảm, còn lại lượng xuất khẩu các mặt hàng khác đều tăng.

Tất cả các thị trường xuất khẩu đều ghi nhận mức tăng trưởng dương, chỉ có thị trường châu Phi tăng trưởng âm gần 14%. Trong đó, thị trường Châu Âu ước tăng khoảng 32,1%, Châu Á tăng 19,5%. Thị trường Châu Mỹ ước tăng 17,8%, trong đó Hoa Kỳ tăng 16,9%, tăng cao nhất là ChiLê tăng hơn gấp 2 lần.

Nhập khẩu hàng hoá quý I năm 2013 của nhóm hàng cần nhập khẩu tăng 15,2% so với cùng kỳ, chủ yếu tập trung vào nhóm các mặt hàng cần nhập khẩu, là nguyên liệu cho sản xuất. Những mặt hàng tính được về lượng nhập khẩu tăng cao là hạt điều, dầu thô, phân bón các loại, bông các loại, giấy các loại, kim loại thường, ô tô nguyên chiếc các loại. Trong khi đó, có nhiều mặt hàng lượng nhập khẩu giảm như: lúa mỳ, đậu tương, xăng dầu các loại, khí đốt hoá lỏng, phân urê, cao su các loại, phôi thép...

Về kiểm soát nhập siêu, tính chung cả quý I, Việt Nam xuất siêu 482 triệu USD, trong đó, khối các doanh nghiệp trong nước nhập siêu hơn 2,6 tỷ USD, khối các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài xuất siêu hơn 3,1 tỷ USD. Số liệu trên cho thấy, hiện nay Việt Nam xuất siêu chủ yếu dựa vào các doanh nghiệp nước ngoài, còn doanh nghiệp trong nước chủ yếu vẫn nhập siêu. Với tình trạng như hiện nay, cơ cấu xuất khẩu của các doanh nghiệp nước ngoài sẽ chiếm tỷ trọng ngày càng cao hơn và Việt Nam đang rơi vào tình trạng xuất khẩu hộ cho các nước khác.

Hương Ly