Khó thu hút DN đầu tư xây dựng nông thôn mới

Gần 300 đại biểu gồm các cơ quan chỉ đạo, thực hiện và đại diện cho các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp đã đến tham dự Diễn đàn “Phát huy vai trò của doanh nghiệp trong xây dựng nông thôn mới”. Diễn đàn do Văn phòng điều phối Trung ương Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) phối hợp với báo Diễn đàn doanh nghiệp đã tổ chức vừa qua tại Hà Nội.

Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2010 - 2020 đã triển khai được 3 năm, bước đầu đạt được những thành tựu quan trọng, thu hút được sự quan tâm và tham gia của toàn xã hội.

Theo Tiến sĩ Phạm Thị Thu Hằng, Tổng thư ký VCCI, Chương trình Mục tiêu Quốc gia về xây dựng NTM bao gồm các tiêu chí về quy hoạch, giao thông, thủy lợi, trường học, y tế, môi trường, cơ sở vật chất, văn hóa... với mục tiêu cơ bản là giúp nông dân cải thiện được cuộc sống, có thu nhập cao hơn, đời sống vật chất, tinh thần được tốt hơn. Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy tình trạng sản xuất nông nghiệp ở các địa phương hầu hết còn nhỏ lẻ manh mún, phân tán, chủ yếu là kinh tế hộ, trong khi quy mô hợp tác xã còn nhỏ và kém hiệu quả. Việc kết nối theo hình thức “ liên kết 4 nhà” bị vi phạm do thiếu chế tài xử lý.

Thống kê cho thấy, nhiều đề án xây dựng NTM đã được phê duyệt nhưng chưa có nguồn lực để thực hiện hoặc lộ trình thực hiện chưa phù hợp. Nhiều nơi, người dân vẫn phải trông chờ vào nguồn ngân sách, hầu như chưa tiếp cận được các nguồn vốn ưu đãi. Vì thế, theo bà Hằng, muốn phát huy hiệu quả các mô hình sản xuất hay tăng hàm lượng chất xám hoặc đưa khoa học công nghệ vào sản xuất tạo nên lợi thế cạnh tranh thì không thể thiếu vai trò của các doanh nghiệp. Bởi ngoài tiềm lực về kinh tế, đầu tư vốn cho những mô hình sản xuất hiệu quả, doanh nghiệp còn làm tốt khâu quản lý trong phân phối, tiếp thị và nâng cao giá trị nông sản.

Trên thực tế, mặc dù nhà nước đã có nhiều chính sách thu hút doanh nghiệp vào khu vực nông thôn song kết quả chưa được như mong đợi. Đến nay, tỷ lệ đóng góp của doanh nghiệp vào chương trình NTM mới chỉ chiếm 5% trong tổng kinh phí thực hiện chương trình này. Thêm vào đó, hiện số lượng DN ở khu vực nông thôn chiếm khoảng 30% tổng số DN trên cả nước, lại thường có quy mô nhỏ và lợi nhuận thấp hơn.

Vì vậy, để có thể thu hút hơn nữa DN đầu tư vào xây dựng nông thôn mới, theo ông Nguyễn Minh Tiến, Phó Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và phát triển nông thôn, Bộ NNPTNT, Nhà nước cần có chính sách mạnh mẽ hơn để giúp các doanh nghiệp nông nghiệp bớt rủi ro và nếu xảy ra rủi ro bất khả kháng (thiên tai, thị trường) thì cũng bớt khó khăn. Có như vậy họ mới yên tâm đầu tư vào lĩnh vực này.

Mặt khác, đặc tính của việc đầu tư vào nông thôn là các DN phải gắn sản xuất với chế biến và tiêu thụ, nghĩa là phải gắn kết với nông dân, các tổ chức của nông dân trong chuỗi giá trị từ sản xuất đến tiêu thụ. Vì thế, các chính sách phải đảm bảo cho các đối tác này có được sự liên kết, hỗ trợ lẫn nhau, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa các bên…

Huong- Anh