Sắc thái lễ hội Tiền Hải

Cũng như các miền quê khác, hầu hết các làng của Tiền Hải cũng có những lễ hội truyền thống. Người dân ở Tiền Hải cũng có những tâm thức dân gian, nhu cầu tâm linh, cộng cảm, vui chơi giải trí và để có dịp nghỉ ngơi, ăn uống đan xen giữa những chuỗi ngày lao động vất vả.

Lễ hội ở Tiền Hải thường được tổ chức vào dịp đầu xuân hoặc các ngày tế lễ thành hoàng, tiên hiền, nguyên mộ, ngày tế Doanh điền sứ Nguyễn Công Trứ... Nơi tổ chức lễ hội phần lớn là ở đình, chùa, đền nhằm tưởng nhớ và di dưỡng tinh thần "uống nước nhớ nguồn", "ăn quả nhớ trồng cây" của dân làng. Lễ hội Tiền Hải mang đậm sắc thái lễ hội nông nghiệp cổ truyền của cư dân đồng bằng Bắc bộ. Những trò chơi khá phổ biến như: thi bắt vịt, thả diều, thả đèn trời, thi cỗ cá, thi lợn lềnh, thi bơi chải, ném cầu, đánh cờ người, kéo co, vật, cờ tướng, chọi gà, thi đi kheo, thi bắt trạch trong chum nước... Ngoài ra, còn có nhiều hình thức dân ca, dân vũ góp phần tạo nên sức cuốn hút như: múa sênh tiền mõ lộn, múa côn, múa kiếm, múa trống trắc, múa tứ linh, múa quạt... Mỗi năm, Tiền Hải có 77 lễ hội, trong đó có 45 lễ hội truyền thống, 17 lễ hội cách mạng, 15 lễ hội tôn giáo. Một số lễ hội điển hình như: Hội Vũ Lăng, hội Hữu Vi, Lễ hạ điền...

Hội Vũ Lăng: Là ngày hội nổi tiếng gần xa với tục chọi trâu của ngư dân lúa nước các tỉnh ven biển đồng bằng Bắc bộ. Cuộc thi được diễn ra dưới ao bùn ngay cạnh đình làng, người xem sẽ đứng xung quanh bờ ao. Sau lễ trình trâu, cuộc đấu diễn ra dữ dội trong tiếng trống, tiếng tù và cùng tiếng reo hò cổ vũ của những người đứng xem. Sau trận chung kết, những chú trâu được kéo về để mổ thịt làm lễ tế thần. Ngoài ra, những người dự hội còn bị cuốn hút vào nhiều hoạt động sôi nổi khác như thi lợn lềnh, trò chơi cờ người. Đặc biệt, trò chơi cờ người có nét độc đáo: tham gia không phải là phái mày râu mà là gái đồng trinh

Tục chọi trâu ở Vũ Lăng (huyện Tiền Hải) và ở Đồ Sơn (Hải Phòng), đều xuất phát từ tín ngưỡng thờ trăng, tín ngưỡng nông nghiệp và đều có liên quan đến cuộc khởi nghĩa nông dân thế kỷ VIII do Nguyễn Hữu Cầu lãnh đạo.

Hội Hữu Vi: Trong lễ hội Hữu Vi có trò móc trái rất đặc sắc, mang dáng dấp của môn bóng bầu dục phổ biến ở phương Tây. Trò này được tổ chức như sau: trên một bãi đất hình vuông chừng 20m - 25m, đào 5 cái hố. Dưới đáy hố cho một ít nước và bùn để làm trơn quả trái. Lấy một củ chuối to gọt thành một quả cầu tròn, nặng từ 8 - 10 kg. Trò chơi có 4 thanh niên trai tráng tham gia. Khi có hiệu lệnh, 4 người chạy thật nhanh đến hố lấy quả cầu mang về hố của mình. Ai móc được mà không bị cản trở bởi 3 người chơi còn lại, không phạm luật thì thắng.

Lễ hạ điền: Từ tinh mơ, dân trong làng kéo nhau tới tụ tập ở xung quanh thửa ruộng trước cửa đình đã dược cày bừa kỹ, làm cỏ sạch sẽ. Sáng rõ mặt, ông chủ tế nổi ba hồi chiêng trống "gọi lễ". Các giáp mang mâm lễ vật gồm xôi, chuối, rượu, trầu cau tới. Mỗi mâm lễ kèm bó mạ và bó khoai ngứa. Khi mạ và khoai đã được cấy xong, chủ lễ bưng mâm xôi, chuối cho hưởng lộc, lấy khước.

Hội đền Cửa Lân: Được tổ chức vào ngày mồng 10 tháng 3 (hội chính) và ngày 15 tháng 7 âm lịch. Hội có tục rước thu hút hàng vạn người các nơi về lễ Thánh Mẫu Đại Càn Quốc gia Nam Hải. Trong lễ hội có nhiều nghi lễ của cư dân vùng biển Tiền Hải, đặc biệt là sinh hoạt hát văn và hầu bóng diễn ra nhộn nhịp trong đền.

(Nguồn: UBND huyện Tiền Hải )