Đưa Thừa Thiên Huế trở thành trung tâm khoa học và công nghệ

Thực hiện Nghị quyết 07-NQ/TU ngày 09/8/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Thừa Thiên Huế, ngành khoa học và công nghệ (KH&CN) tỉnh đã, đang tham mưu, thực hiện nhiều giải pháp, hoạt động nhằm: “Đưa KH&CN thực sự trở thành động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Xây dựng tỉnh Thừa Thiên Huế trở thành một trong những trung tâm lớn của cả nước về KH&CN”. Tiến sĩ Hồ Thắng - Giám đốc Sở KH&CN Thừa Thiên Huế trao đổi với phóng viên về vấn đề này.

Theo ông, đâu là những khó khăn trong việc đưa KH&CN thực sự trở thành động lực phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh? Để góp phần tháo gỡ “điểm nghẽn” này, Sở đã tham mưu, thực hiện những giải pháp, hoạt động nào?

Phải nhìn nhận, trong giai đoạn 2011-2020, KH&CN chưa đáp ứng được yêu cầu là động lực phát triển KT-XH. Nhiều quy hoạch, kế hoạch phát triển ngành, lĩnh vực và địa phương chưa dựa trên cơ sở các nghiên cứu khoa học nên dẫn đến tình trạng đầu tư dàn trải, lãng phí và thiếu tính khả thi. Phong trào ứng dụng tiến bộ KH&CN vào sản xuất, đời sống chưa mạnh. So với các tỉnh Bắc Trung bộ, chi đầu tư cho KH&CN của tỉnh Thừa Thiên Huế chỉ đạt mức trung bình và số lượng nhiệm vụ KH&CN được phê duyệt qua 10 năm thấp nhất khu vực.

Để tháo gỡ khó khăn trên, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 07-NQ/TU ngày 09/8/2021 về xây dựng Thừa Thiên Huế trở thành một trong những trung tâm lớn của cả nước về KH&CN giai đoạn 2021 - 2025 và tầm nhìn đến năm 2030 với mục tiêu: “Phát triển mạnh mẽ KH&CN và đổi mới sáng tạo nhằm tạo bứt phá nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế, đưa KH&CN thực sự trở thành động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Xây dựng tỉnh Thừa Thiên Huế trở thành một trong những trung tâm lớn của cả nước về KH&CN gắn với trung tâm giáo dục - đào tạo và y tế chuyên sâu”.

Nghị quyết cũng đặt ra các nhiệm vụ cụ thể:

- Hoàn thiện thể chế, chính sách để phát triển KH&CN và đổi mới sáng tạo, thúc đẩy phát triển mô hình kinh doanh mới, kinh tế số, xã hội số. Phát triển mạnh mẽ khoa học xã hội và nhân văn, công nghệ thông tin và chuyển đổi số; đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, trong đó tập trung phát triển các lĩnh vực, công nghệ ưu tiên, có khả năng ứng dụng cao.

- Đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực KH&CN chất lượng cao, nhất là đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành các lĩnh vực ưu tiên.

- Phát triển tài sản trí tuệ gắn với phát triển thị trường KH&CN, thúc đẩy phát triển chuỗi giá trị các sản phẩm chủ lực. Tăng nhanh số lượng công trình được công bố quốc tế và các sáng chế được bảo hộ trong nước và nước ngoài.

- Phát triển KH&CN theo cơ chế thị trường, hướng trọng tâm vào doanh nghiệp (DN). Nâng cao năng lực hấp thụ công nghệ của DN, lấy DN làm chủ thể của hoạt động ứng dụng KH&CN.

- Tập trung xây dựng, nâng cao năng lực các thiết chế KH&CN; xây dựng và vận hành hiệu quả các hệ sinh thái thông minh,...

Ông đánh giá thế nào về tiềm lực KH&CN của tỉnh và thực trạng đổi mới, ứng dụng KHCN của các DN trên địa bàn những năm gần đây?

Tiềm lực KH&CN Thừa Thiên Huế đang ở mức trung bình thấp so với khu vực Bắc Trung bộ và cả nước. KH&CN phát triển chưa tương xứng tiềm năng, thế mạnh của tỉnh. Tốc độ tăng đầu tư cho KH&CN thấp hơn tốc độ tăng chi ngân sách và chưa đạt 2% tổng chi ngân sách địa phương; chưa đa dạng hóa các nguồn đầu tư ngoài ngân sách nhà nước cho KH&CN. Đội ngũ trí thức tuy đông nhưng chưa đồng bộ về cơ cấu ngành nghề và phân bố vùng miền; nhiều lĩnh vực vẫn thiếu chuyên gia giỏi, chuyên gia đầu ngành. Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ các nhiệm vụ KH&CN tuy đã cải thiện song nhiều nơi còn thiếu đồng bộ.

Những năm qua, một số DN đã tích cực đổi mới, chuyển giao công nghệ, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, kinh doanh đã nâng cao chất lượng, sức cạnh tranh sản phẩm. Tuy nhiên, số DN quan tâm đầu tư tìm kiếm đổi mới công nghệ, đầu tư hoạt động KH&CN cũng như nhận hỗ trợ ngân sách nhà nước còn rất ít. Có rất ít DN tham gia các chính sách hỗ trợ DN từ Trung ương mặc dù Sở KH&CN luôn tích cực hướng dẫn, hỗ trợ đăng ký. Ngoài ra, bản thân DN chưa thực sự quan tâm đúng mức về các vấn đề khoa học công nghệ của chính DN mình.

Việc chuyển giao công nghệ, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, kinh doanh đã nâng cao chất lượng, sức cạnh tranh sản phẩm

Để góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của các cấp chính quyền và cải thiện chỉ số cải cách hành chính (CCHC), trong thời gian qua, Sở đã tham mưu, thực hiện nhiều giải pháp KH&CN cụ thể nào, thưa ông?

Sở KH&CN đã thực hiện nhiều giải pháp nhằm góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của các cấp chính quyền và cải thiện chỉ số CCHC. Thực hiện Quyết định số 19/2014/QĐ-TTg ngày 05/3/2014 của Thủ tướng Chính phủ về việc áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng (HTQLCL) theo Tiêu chuẩn quốc gia TCVN ISO 9001:2008 vào hoạt động của các cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống hành chính nhà nước, Sở đã chủ trì, phối hợp tổ chức tập huấn về xây dựng, áp dụng và duy trì HTQLCL theo tiêu chuẩn quốc gia TCVN ISO 9001:2008 và chuyển đổi từ phiên bản ISO 9001:2008 sang phiên bản ISO 9001:2015; qua đó đã góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và cải thiện chỉ số CCHC của tỉnh.

Sở cũng phối hợp tham mưu đẩy mạnh khai thác, sử dụng ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý điều hành; nhất là việc nâng cao tỷ lệ cung cấp, sử dụng dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, mức độ 4, giảm thiểu tối đa thời gian giải quyết TTHC, tạo thuận lợi cho người dân và DN.

Sau 2 năm triển khai, Đề án Cố đô Khởi nghiệp, giai đoạn 2021-2025, định hướng đến 2030 (Quyết định số 1938/QĐ-UBND ngày 30/7/2020) đã đạt được kết quả nổi bật nào, thưa ông?

Sau 2 năm triển khai Đề án Cố đô Khởi nghiệp giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (KNĐMST) có nhiều chuyển biến và lan tỏa rộng khắp. Có thể kể đến một số kết quả như:

Trong năm 2020, HĐND tỉnh đã ban hành 02 nghị quyết gồm: “Quy định một số chính sách hỗ trợ đổi mới công nghệ, chuyển giao công nghệ và phát triển tài sản trí tuệ trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế giai đoạn 2021-2030” và “Quy định nội dung và mức chi hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2025”. Đây là tiền đề góp phần hỗ trợ, thúc đẩy đổi mới công nghệ, tăng cường ứng dụng KH&CN, phát triển hệ sinh thái KNĐMST tỉnh.

Về hoạt động kết nối cộng đồng hỗ trợ hệ sinh thái KNĐMST: Sở đã phối hợp với Viện Nghiên cứu phát triển tỉnh, Trung tâm Khởi nghiệp và Đổi mới sáng tạo (Đại học Huế) và các cơ quan, tổ chức triển khai các hoạt động hỗ trợ phát triển khởi nghiệp như: đào tạo, tập huấn, nâng cao năng lực, lập kế hoạch, định hướng phát triển cho các dự án khởi nghiệp, sản phẩm khởi nghiệp,… Vào tháng 3/2022, Sở đã phối hợp tổ chức thành công Ngày hội Cố đô khởi nghiệp, Diễn đàn khởi nghiệp mùa xuân năm 2022 với sự tham gia của các thành tố của hệ sinh thái khởi nghiệp trong tỉnh và khu vực miền Trung.

Tổ chức thành công cuộc thi KNĐMST tỉnh Thừa Thiên Huế năm 2021. Sau 6 năm triển khai (2016-2021) đã có 265 hồ sơ đăng ký dự thi, trong đó có 75 dự án được chọn vào vòng chung kết và 44 ý tưởng, dự án có tiềm năng nhất được chọn để trao giải cấp tỉnh, 2 dự án đạt giải nhất cấp vùng Miền Trung và Tây Nguyên, 02 dự án đạt giải ba quốc gia.

Năm 2021, Sở đã hỗ trợ những dự án đạt giải cuộc thi KNĐMST thông qua thực hiện nhiệm vụ KH&CN cấp tỉnh.

Về triển khai hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp, năm 2021, Sở đã cùng với Tập đoàn Vicoland ký kết hợp tác thực hiện Đề án “Cố đô Khởi nghiệp, giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030” và Hợp đồng tài trợ kim cương cho cuộc thi KNĐMST tỉnh Thừa Thiên Huế năm 2021.

Với những nỗ lực trên, Thừa Thiên Huế vinh dự được Bộ KH&CN chứng nhận là một trong 03 địa phương trên toàn quốc đạt danh hiệu Địa phương cống hiến tích cực cho hệ sinh thái khởi nghiệp năm 2021.

Trân trọng cảm ơn ông!

Nguồn: Vietnam Business Forum