Dồn lực phát triển hạ tầng giao thông

Xây dựng hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại là nhiệm vụ trọng tâm, hàng đầu của Cần Thơ và các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) giai đoạn hiện nay. Ông Lê Tiến Dũng, Giám đốc Sở Giao thông Vận tải (GTVT) Cần Thơ cho biết: Không chỉ ưu tiên bố trí nguồn vốn đầu tư công hàng năm rất lớn, Trung ương và các địa phương còn đẩy mạnh hoàn thiện cơ chế, chính sách nhằm thu hút tối đa nguồn lực xã hội cũng như tập trung đẩy nhanh tiến độ các công trình, dự án kết cấu hạ tầng động lực về GTVT.

Một vài chia sẻ của ông về việc đầu tư phát triển hạ tầng GTVT trên địa bàn thời gian qua, nhất là sau 03 năm thực hiện Kế hoạch số 99/KH-UBND ngày 25/10/2022 về thực hiện Đề án số 06-ĐA/TU của Thành ủy Cần Thơ?

Những năm qua, nhiều dự án hạ tầng giao thông trọng điểm mang tính chất kết nối liên vùng được đầu tư, đưa vào khai thác đã tháo gỡ được nhiều điểm nghẽn phát triển. Nhưng để tạo đà bứt phá trong giai đoạn tới cho Cần Thơ và các tỉnh ĐBSCL vẫn cần sự quan tâm đầu tư lớn hơn.

Ngày 05/8/2020, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 59-NQ/TW về xây dựng và phát triển TP.Cần Thơ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, đề ra nhiệm vụ: “Phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, đặc biệt là kết cấu hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại, kết nối nội vùng và liên vùng, là cơ sở để TP.Cần Thơ phát huy vai trò trung tâm, động lực phát triển vùng”. Để triển khai, ngày 30/8/2021, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 98/NQ-CP, xác định đầu tư 20 dự án kết cấu hạ tầng giao thông, gồm 10 dự án do Bộ GTVT và 10 dự án do thành phố chủ trì thực hiện.

Trên cơ sở đó, ngày 25/12/2021, Thành ủy Cần Thơ đã ban hành Đề án số 06-ĐA/TU phát triển hạ tầng giao thông và logistics trên địa bàn TP.Cần Thơ giai đoạn 2026 - 2030 và UBND thành phố ban hành Kế hoạch số 99/KH-UBND để triển khai thực hiện. Đến nay, Bộ GTVT đã triển khai đầu tư 06/10 dự án, thành phố triển khai 08/10 dự án.

Cụ thể, Bộ GTVT chủ trì thực hiện tuyến cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ và cầu Mỹ Thuận 2 (đã khai thác cuối năm 2023); tuyến cao tốc Cần Thơ - Cà Mau (dự kiến hoàn thành năm 2025); nâng cấp tuyến Lộ Tẻ - Rạch Sỏi thành cao tốc (dự kiến hoàn thành năm 2025); nâng cấp, mở rộng đường Nam Sông Hậu (khởi công cuối năm 2024). Về đường thủy nội địa, đã hoàn thành dự án Nâng cấp tuyến kênh Chợ Gạo giai đoạn 2, đưa vào khai thác tháng 01/2024. Về đường hàng hải, đã hoàn thành dự án Luồng cho tàu biển tải trọng lớn vào sông Hậu giai đoạn 2, khai thác từ tháng 4/2024. Về hàng không, Cảng hàng không quốc tế Cần Thơ đã xây dựng thêm hạng mục sân đỗ đáp ứng 10 vị trí đỗ máy bay. Hiện Bộ GTVT đang lập Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án Đường sắt TP.Hồ Chí Minh - Cần Thơ để trình Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư năm 2025 và triển khai đầu tư trước năm 2030.

Các dự án do thành phố thực hiện gồm: Tuyến cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng (dự kiến khai thác năm 2027); đường tỉnh 923; đường tỉnh 917; đường tỉnh 918; đường tỉnh 921 (dự kiến hoàn thành năm 2025); đường vành đai phía Tây TP.Cần Thơ đoạn nối quốc lộ 91 và quốc lộ 61C (dự kiến khai thác năm 2027); đường vành đai phía Tây TP.Cần Thơ đoạn nối đường Nam Sông Hậu và quốc lộ 61C (thuộc tuyến nối cao tốc của dự án cao tốc Cần Thơ - Cà Mau, dự kiến hoàn thành năm 2025); nâng cấp, mở rộng quốc lộ 91 đoạn Km0 - Km7 (dự kiến hoàn thành năm 2027).

Các dự án còn lại đang được ưu tiên lập các thủ tục đầu tư và tìm các nguồn vốn để sớm triển khai đầu tư trước năm 2030.

Để xây dựng Cần Thơ trở thành đầu mối GTVT nội vùng và liên vận quốc tế, xứng tầm là thành phố trực thuộc Trung ương và trung tâm vùng kinh tế trọng điểm vùng ĐBSCL, thành phố đang tập trung tháo gỡ các điểm nghẽn nào?

Hiện nay, thành phố tập trung tháo gỡ một khó khăn, vướng mắc, cụ thể như sau:

Về đường bộ, các dự án đều đang gặp khó khăn vì thiếu nguồn vật liệu cát đắp thi công nền đường. Đối với các dự án do thành phố thực hiện đều đang bị vượt tổng mức đầu tư; công tác giải phóng mặt bằng còn chậm và chưa kịp thời xây dựng hoàn thành các khu tái định cư đáp ứng nhu cầu của các dự án.

Về đường thủy nội địa, 02 tuyến liên tỉnh (TP.Hồ Chí Minh - Cà Mau; TP.Hồ Chí Minh - Kiên Giang) hiện chỉ mới nâng cấp hoàn chỉnh đoạn tuyến qua kênh Chợ Gạo, vẫn còn hạn chế về năng lực khai thác vận tải (nhất là vận tải container bằng đường thủy nội địa) do chưa được đầu tư nâng cấp hoàn chỉnh toàn tuyến và vướng tĩnh không của một số cầu trên tuyến.

Về đường hàng hải, cảng biển Cần Thơ chưa được các doanh nghiệp cảng quan tâm tham gia đầu tư xây dựng nâng cấp, mở rộng hoàn chỉnh theo quy hoạch.

Về đường hàng không, Cảng hàng không quốc tế Cần Thơ vẫn còn một số công trình thiết yếu chưa được đầu tư hoàn chỉnh theo quy hoạch chi tiết đã được phê duyệt.

Về đường sắt, đây là dự án trọng điểm quốc gia với quy mô và tổng mức đầu tư rất lớn (9,5 tỷ USD), yêu cầu về kỹ thuật và công nghệ hiện đại, đi qua nhiều địa phương nên cần có sự quan tâm phối hợp chặt chẽ để đảm bảo huy động được mọi nguồn lực triển khai đầu tư trước năm 2030.

Dự án kè sông Cần Thơ - ứng phó biến đổi khí hậu TP.Cần Thơ có tổng chiều dài toàn tuyến gần 5,2km

Ngành GTVT Cần Thơ đã vào cuộc thúc đẩy chuyển đổi số (CĐS) ra sao, thưa ông?

Trên cơ sở thực hiện các chủ trương Trung ương và thành phố về CĐS, Sở GTVT đã ban hành Kế hoạch số 2002/KH-SGTVT ngày 13/7/2022 về CĐS đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Theo đó, mục tiêu là xây dựng cơ quan thực hiện CĐS tốt; tiên phong thử nghiệm công nghệ và mô hình mới, đổi mới căn bản, toàn diện hoạt động quản lý và sản xuất kinh doanh, phương thức sống, làm việc của người dân. Sở cũng đang triển khai xây dựng Hệ thống giao thông thông minh (ITS), kỳ vọng sẽ cải thiện môi trường giao thông của Cần Thơ những năm tới.

Ông đánh giá gì về tình hình thu hút đầu tư vào lĩnh vực GTVT Cần Thơ những năm qua? Việc huy động nguồn lực xã hội vào phát triển ngành có ý nghĩa thế nào trong thực hiện Quy hoạch TP.Cần Thơ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn 2050?

Thời gian qua, Sở đã tham mưu UBND thành phố ưu tiên huy động trên 45% tổng nguồn vốn đầu tư công giai đoạn 2021 - 2025 của thành phố để đầu tư cho các dự án kết cấu hạ tầng giao thông trọng điểm. Sở cũng tích cực tham mưu UBND thành phố đẩy mạnh thu hút các nguồn lực xã hội vào lĩnh vực GTVT nhưng do nhiều vướng mắc nên mới thực hiện được khâu xúc tiến, giới thiệu. Hơn thế, việc đề xuất các dự án còn mang tính dàn trải nên chỉ mới được một số nhà đầu tư quan tâm nghiên cứu nhưng chưa lập các thủ tục triển khai đầu tư.

Hiện Sở đã phối hợp Sở Kế hoạch và Đầu tư nghiên cứu xây dựng danh mục các dự án kêu gọi đầu tư mang tính trọng tâm, đảm bảo đầy đủ thông tin về dự án và cơ sở pháp lý rõ ràng để làm cơ sở thu hút đầu tư và triển khai các bước tiếp theo. Sở Kế hoạch và Đầu tư đã lập danh mục các dự án lĩnh vực GTVT trình UBND thành phố ban hành theo Danh mục dự án thu hút đầu tư vào TP.Cần Thơ giai đoạn 2023 - 2025, định hướng đến năm 2030 tại Quyết định số 2942/QĐ-UBND ngày 01/12/2023, gồm 58 dự án, trong đó có các dự án giao thông quan trọng.

Sở còn tham mưu thành phố kiến nghị Trung ương bổ sung cơ chế, chính sách đặc thù cho Cần Thơ để triển khai đầu tư các dự án giao thông lớn, trọng điểm theo hình thức hợp đồng BT thanh toán bằng tiền trả chậm từ các nguồn ngân sách nhà nước; tiền thu từ đấu giá tài sản công,...

Việc huy động mọi nguồn lực đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại là yêu cầu tất yếu để TP.Cần Thơ sớm trở thành trung tâm, động lực phát triển vùng, là đầu mối quan trọng về GTVT nội vùng và liên vận quốc tế.

Trân trọng cảm ơn ông!

Bình Minh (Vietnam Business Forum)