Khu vực nông thôn phát triển chậm và chưa bền vững

Đó là nhận xét của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn – ông Cao Đức Phát tại Hội nghị sơ kết đánh giá 5 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn (Tam nông).

Theo đánh giá chung của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, sau 5 năm triển khai Nghị quyết, ngành nông nghiệp vẫn còn một số điểm yếu như: Tốc độ tăng trưởng ngành có xu hướng chậm dần, từ mức 3,79% năm 2008 xuống còn 2,72% năm 2012 và ước khoảng 2,14% năm 2013. Cơ cấu sản xuất chuyển đổi chậm. Thu nhập và đời sống của nông dân còn thấp, chênh lệch giàu nghèo ngày càng lớn. Sức cạnh tranh của các sản phẩm nông sản trên thị trường quốc tế còn thấp. Quy mô sản xuất nhỏ, cơ sở sản xuất không tập trung làm tăng rủi ro, ngăn cản quá trình cơ giới hóa, công nghiệp hóa... Chuyển dịch cơ cấu cây trồng vật nuôi vẫn nặng về trồng trọt, chiếm 72,1%, chăn nuôi chỉ chiếm 26,5%. Chất lượng của nhiều loại nông sản còn thấp, thiếu an toàn thực phẩm nên còn gây nhiều bức xúc trong xã hội. Phần lớn, nông sản xuất khẩu ở dạng sơ chế...

Mặc dù vậy, theo Bộ trưởng Cao Đức Phát, Nghị quyết Trung ương 7 khóa X về chính sách Tam nông đã tạo ra sự phấn khởi cho nhân dân cả nước, nhất là người dân nông thôn, trở thành phong trào rộng khắp trên mọi miền đất nước. Sau 5 năm triển khai Nghị quyết Tam nông, tình hình nông nghiệp, nông dân, nông thôn đã có những chuyển biến tích cực và đạt được những kết quả quan trọng. Trong giai đoạn 2008-2013, giá trị sản xuất nông nghiệp tăng trưởng 4,6%/năm, giá trị gia tăng ước đạt 3,28%/năm. Sản lượng lúa trong 5 năm qua tăng thêm hơn 5 triệu tấn (từ 38,6 triệu tấn lên gần 44 triệu tấn); sản lượng thủy sản đã tăng từ 4,6 triệu tấn năm 2008 lên hơn 5,7 triệu tấn vào năm 2012 và ước năm 2013 đạt 5,9 triệu tấn, với tốc độ tăng trưởng hàng năm đạt 5,6%.

Trong 5 năm qua, ngành nông nghiệp cũng đã đổi mới và xây dựng các hình thức tổ chức sản xuất, dịch vụ có hiệu quả ở khu vực nông thôn. Hiện cả nước có 9.725 hợp tác xã nông nghiệp, 20.603 trang trại với quy mô giá trị sản phẩm hàng hóa đạt hơn 90 triệu đồng/trang trại; thu nhập bình quân 44 triệu đồng/trang trại/năm...

Phong trào xây dựng nông thôn mới đã tạo được sự đồng thuận và lan tỏa trong toàn xã hội, bình quân đạt 7,87 tiêu chí/xã, 75 xã được công nhận đạt chuẩn 19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới.

Theo ông Tăng Minh Lộc – Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và phát triển nông thôn (Bộ Nông nghiệp và PTNT), Nghị quyết về Tam nông là cốt lõi để chương trình xây dựng nông thôn mới thành công. Đề án tái cơ cấu nông nghiệp mới được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, gắn với xây dựng nông thôn mới đã đặt ngành nông nghiệp trước những nhiệm vụ lớn lao và nặng nề và không thể thất bại. Hiện tại toàn ngành nông nghiệp đang tập trung nghiên cứu đề xuất Chính phủ đổi mới nhanh một số cơ chế chính sách thúc đẩy phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn. Tiếp tục thực hiện cải cách hành chính để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước các cấp đối với nông nghiệp...

Theo Bộ trưởng Cao Đức Phát, các đơn vị thuộc Bộ sẽ triển khai 2 nhóm nhiệm vụ quan trọng là: tái cơ cấu ngành nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới. Bộ trưởng phân tích; điều quan trọng trong tái cơ cấu là không chỉ nâng cao hiệu quả kinh tế mà còn cả chất lượng và an toàn thực phẩm; chú trọng tới ứng dụng khoa học công nghệ và tính liên kết; đầu tư có trọng tâm, ưu tiên cho các vùng, các khu vực trọng điểm nhằm tạo động lực và làm mô hình nhân rộng. Đối với xây dựng nông thôn mới thì nhiệm vụ quan trọng nhất là hướng dẫn nông dân phát triển sản xuất nâng cao thu nhập.

Nguyễn Thanh