Xuất khẩu Việt Nam không nên cạnh tranh giá rẻ

10:10:32 | 23/7/2010

Xuất khẩu của Việt Nam sẽ bứt phá vào năm 2010, tuy nhiên các mặt hàng xuất khẩu cần dịch chuyển nhanh trên thang chuỗi giá trị cao để có thể phát triển mạnh mẽ hơn nữa.

Đó là ý kiến của Đại sứ, Trưởng đoàn Liên minh châu Âu (EU), tại Việt Nam Sean Doyle trong buổi giới thiệu bản Báo cáo tình hình kinh tế Việt Nam 2010 do Phái đoàn EU và Tham tán Thương mại 27 quốc gia thành viên EU tại Hà Nội thực hiện.

Ông Doyle khẳng định, EU vẫn duy trì ở vị trí thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Việt Nam, sau Mỹ. Tuy giá trị xuất khẩu của Việt Nam sang EU giảm 14%, nhưng ông Doyle cho rằng, mức độ không đáng lo ngại bởi ảnh hưởng khủng hoảng kinh tế toàn cầu vừa qua. Năm 2009, mặt hàng da giày Việt Nam xuất khẩu sang EU đạt 1,9 tỷ USD và thủy sản là 1,1 tỷ USD, tuy có giảm sút chút ít nhưng nó tương đương với các mức giảm sút xuất khẩu của các nước khác vào thị trường này.

Ông Doyle cho rằng, tình hình xuất khẩu khó khăn nhất của Việt Nam đã qua rồi. Giá trị xuất khẩu vào EU của Việt Nam không thể thấp hơn được nữa bởi EU đang có những biện pháp phục hồi và quản lý kinh tế hữu hiệu hơn.

Theo số liệu ước lượng tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam năm 2010 sẽ tăng 10%. Riêng mặt hàng điện tử tăng trưởng 40% vào quý I/2010. Đây thực sự là con số rất lớn và là ví dụ tốt về sự tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam; trong khi khoảng cách địa lý giữa Việt Nam với các nước cũng được ghi nhận giảm đáng kể. Hiện hàng Việt Nam đã có mặt ở các thị trường lớn như EU, Bắc Mỹ...

Trong một bản thông cáo báo chí của EU, Đại sứ Sean Doyle cho biết, bức tranh kinh tế Việt Nam năm 2009 và đầu năm 2010 tương đối sáng sủa. Tuy nhiên, nền kinh tế cũng bộc lộ những yếu kém trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Kinh tế Việt Nam cần phải được tái cơ cấu nhanh chóng hơn, đặc biệt là đối với doanh nghiệp nhà nước để có thể mang lại sự tăng trưởng bền vững và nâng cao tính cạnh tranh.

Trong khi đó, các biện pháp kích thích của Chính phủ tuy cần thiết để duy trì tăng trưởng kinh tế nhưng lại dành ưu đãi cho các doanh nghiệp nhà nước kém sức cạnh tranh, tạo ra áp lực lạm phát cho năm 2010 và những năm sau đó.

Trong quan hệ thương mại hai chiều, Đại sứ Sean Doyle cho biết, Việt Nam tiếp tục được hưởng thặng dư mậu dịch ở mức khoảng 4 tỷ USD. Trên thực tế, thâm hụt thương mại của Việt Nam phần lớn là do cán cân thương mại bất cân bằng với Trung Quốc. Trong khi EU đang là thị trường nhập nhiều hàng tiêu dùng của Việt Nam với mức 1,9 tỷ USD hàng giầy da, 1,1 tỷ USD hàng thủy sản, và 1,7 tỷ USD hàng dệt may.

Về triển vọng quan hệ mậu dịch Việt Nam- EU, Đại sứ Sean Doyle cho rằng, Việt Nam nên gia nhập chuỗi sản xuất hàng hóa giá trị cao như điện tử, máy tính cá nhân…, không nên cạnh tranh hàng giá rẻ. “Nếu Việt Nam nghĩ mình đã sản xuất ra hàng giá rẻ rồi thì ra cạnh tranh trên thị trường thế giới sẽ thấy còn nhiều nước khác có thể sản xuất mặt hàng cùng loại với giá rẻ hơn hàng của Việt Nam”- Đại sứ nói.

Ông Sean Doyle khuyến cáo, doanh nghiệp Việt Nam thay vì xuất khẩu sản phẩm nguyên liệu thô nên xuất sản phẩm chế biến để thu được lợi nhuận cao. Chẳng hạn không nên xuất khẩu cà phê hạt, hải sản thô, hàng thủ công mỹ nghệ đơn giản mà chỉ xuất khẩu sản phẩm này đã qua chế biến bằng công nghệ cao.

Ông Doyle cho rằng, xuất khẩu Việt Nam còn có thể tăng trưởng một cách mạnh mẽ hơn nữa nếu Việt Nam gia nhập các chuỗi sản xuất cao. Đơn cử, Việt Nam không nên xuất khẩu những hạt cà phê thô mà nên sấy và đóng gói trước khi xuất khẩu.

Phương pháp này cũng nên áp dụng với các mặt hàng thủy sản, thủ công mỹ nghệ... Việc dịch chuyển nhanh hơn trên thang chuỗi giá trị là cơ hội duy nhất cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ phát triển mạnh mẽ. Việc làm này không những sẽ giúp cho xuất khẩu Việt Nam có lợi nhuận cao hơn mà còn là điều kiện tạo thêm việc làm, tăng thu nhập cho nhân công.

Theo ông Doyle, việc Việt Nam nhập khẩu mạnh vật liệu thô không phải hiện tượng đáng lo ngại. Rõ ràng, Việt Nam khi xuất khẩu tăng trưởng mạnh mẽ thì nảy sinh nhu cầu tăng cường nhập khẩu để có thiết bị vật tư thô để sản xuất các sản phẩm xuất khẩu.

Ngoài ra, việc nhập khẩu cũng xuất phát từ chính nhu cầu nội tại của Việt Nam. Gần đây, Việt Nam đầu tư rất nhiều vào việc xây dựng các nhà máy điện, cảng hàng không, cảng biển- vốn đòi hỏi một mức đầu tư rất lớn. Tuy nhiên, về lâu dài, sự đầu tư này sẽ mang lại nhiều ích lợi cho Việt Nam.