01:16:01 | 4/4/2011
Việt Nam đang ngày càng hội nhập sâu rộng với thế giới, từ đó quan hệ hợp tác về kinh tế cũng tăng nhanh. Giao dịch thương mại giữa Việt Nam và các nước được thuận lợi hơn khiến cho thị trường hàng hoá giờ đây trở nên không có biên giới. Chính vì vậy, việc thống kê hàng hoá XNK sẽ là một bước đi và là công cụ quan trọng để hướng dẫn doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận tốt hơn thị trường nước ngoài nhằm hưởng những ưu đãi về thuế xuất.
Quan trọng trong việc tiếp cận thị trường nước ngoài
Tại hội thảo về thống kê hàng hoá XNK, Cơ sở dữ liệu thuế quan của WTO và Đàm phán theo thể thức NAMA (thị trường phi nông sản) do Bộ Tài chính (Tổng cục Hải quan), Ủy ban Quốc gia và Hợp tác Kinh tế quốc tế tổ chức vừa qua tại Hà Nội, các chuyên gia đều đánh giá tầm quan trọng của công tác thống kê hàng hoá XNK.
Đây là lần đầu tiên Việt Nam tổ chức hội thảo đào tạo về vấn đề này với sự hỗ trợ kỹ thuật của Ban Thư ký WTO. Thống kê về hàng hóa xuất nhập khẩu có vai trò ngày càng quan trọng đối với công tác hoạch định chính sách, phục vụ điều hành, quản lý vĩ mô nền kinh tế cũng như trong việc theo dõi, đánh giá tác động của các khuôn khổ cam kết và hợp tác thương mại quốc tế của mỗi quốc gia. Hiện tại Việt Nam đã ký hàng chục hiệp định thương mại song phương và đa phương với các nước như: Việt - Mỹ, Việt – EU…Song song với số liệu thống kê hàng hóa XNK thì Cơ sở dữ liệu thuế quan của WTO cũng là một nguồn dữ liệu quan trọng hỗ trợ đắc lực cho Việt Nam trong tiến trình đàm phán tiếp cận thị trường quốc tế. Liên quan đến vấn đề thuế quan, thể thức cắt giảm thuế quan Tiếp cận Thị trường Phi nông nghiệp NAMA trong khuôn khổ Chương trình Nghị sự Phát triển Doha cũng là một vấn đề đang nhận được sự quan tâm của các quốc gia thành viên WTO.
Tham dự hội thảo là các cán bộ làm công tác thống kê hàng hóa XNK, chính sách thuế của Tổng cục Hải quan, các Cục Hải quan tỉnh thành phố, các Bộ, ngành hữu quan. Các chuyên gia, diễn giả của WTO, Ủy ban Kinh tế Xã hội Châu Á-Thái Bình Dương (UNESCAP), Trung tâm Thương mại quốc tế (ITC) đã giới thiệu chi tiết những kiến thức về khái niệm, định nghĩa thống kê hàng hóa xuất nhập khẩu; kỹ năng phân tích, đánh giá tình hình số liệu hàng hóa xuất nhập khẩu; cơ sở dữ liệu thuế quan của WTO và thể thức cắt giảm thuế quan NAMA.
Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Vũ Ngọc Anh tin tưởng với sự góp mặt của các diễn giả là chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực thống kê hàng hóa xuất nhập khẩu và thuế quan sẽ là một hoạt động quan trọng, đóng góp vào quá trình phát triển, nâng cao năng lực của công tác này cũng như góp phần giới thiệu đến cộng đồng doanh nghiệp về cơ sở dữ liệu thuế quan và thể thức cắt giảm thuế quan trong vòng đàm phán Doha.
Kinh nghiệm từ Hàn Quốc
Một số chuyên gia đã đưa ra bài học kinh nghiệm về công tác thống kê của Hàn Quốc- quốc gia rất phát triển trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào nghiệp vụ của ngành Hải quan. Ở Hàn Quốc, thống kê hàng hóa XNK (thống kê thương mại hàng hóa quốc tế) là một trong những nhiệm vụ quan trọng của Hải quan Hàn Quốc (KCS). Cơ quan này chịu trách nhiệm toàn bộ từ khâu thu thập, xử lý, biên soạn và công bố số liệu thống kê của Hàn Quốc, thường là vào tháng 2 đầu năm dương lịch. Cơ sở pháp lý cao nhất để Hải quan Hàn Quốc biên soạn và công bố số liệu thống kê hàng hóa XNK là Luật Hải quan Hàn Quốc năm 2002 và Luật Thống kê năm 1999. Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Hàn Quốc chịu trách nhiệm cao nhất về việc biên soạn và xuất bản số liệu thống kê, sản phẩm thống kê hàng hóa XNK.
Số liệu thống kê hàng hóa XNK được cung cấp chính thức cho các tổ chức quốc tế và các cơ quan Chính phủ. Chính phủ sử dụng số liệu này để hoạch định chính sách. Các số liệu này cũng là số liệu thống kê kinh tế đầu vào phục vụ cho nhiều nhu cầu khác nhau. Quan trọng nhất là thống kê hệ thống tài khoản quốc gia (SNA) và thống kê cán cân thanh toán (BOP); các doanh nghiệp xây dựng chiến lược quản lý bao gồm kế hoạch sản xuất và kinh doanh. Trong nội bộ, cơ quan Hải quan sử dụng các số liệu này phục vụ cho việc điều tra gian lận thương mại, quản lý rủi ro và các nghiệp vụ khác.
Một trong những yếu tố quan trọng làm nên thành công của việc thống kê XNK tại Hàn Quốc đó là phụ thuộc vào nguồn số liệu và phạm vi thống kê. Số liệu thống kê hàng hóa XNK của Hàn Quốc được thu thập, tổng hợp từ các tờ khai hải quan hoặc từ các dữ liệu điện tử được chấp nhận của tờ khai hải quan. Ngành Hải quan của Hàn Quốc đã thực hiện 100% tờ khai hải quan điện tử từ năm 1997 và các chứng từ kèm theo (giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu, lược khai, vận đơn (B/L),...
Về mặt phạm vi thống kê xuất khẩu tập trung vào: hàng hóa xuất khẩu thông thường; hàng xuất khẩu được chế tạo, sản xuất tại các kho ngoại quan, kho bảo thuế hoặc tại các khu vực tự do xuất khẩu. Trong khi đó, về phạm vi thì thống kê nhập khẩu bao gồm: hàng nhập khẩu thông thường; hàng nhập sản xuất xuất khẩu-nhập gia công; hàng xuất khẩu trả lại; hàng hóa được phép sử dụng tại các kho ngoại quan, kho bảo thuế hoặc tại các khu vực tự do xuất khẩu sau khi đưa vào các khu vực này.
Tiếp theo đó là áp dụng theo chuẩn mực của Quốc tế về hệ thống phân loại hàng hoá. Thống kê hàng hóa XNK của Hàn Quốc được phân loại chi tiết đến 10 số căn cứ theo Hệ thống Hài hòa Mô tả và Phân loại Hàng hóa (Hệ thống H.S) của Tổ chức Hải quan thế giới (WCO). Danh mục thống kê 10 số của Hàn Quốc bao gồm 10589 mặt hàng, thường được gọi tắt là "Hệ thống Hài hòa của Hàn Quốc (HSK)", trong đó, 6 số đầu tiên trong 10 số tương ứng với mã trong Hệ thống HS, 6 số còn lại là các phân nhóm quốc gia dùng cho mục đích thuế quan và thống kê.
Và cuối cùng theo các quy định của Luật Thống kê Hàn Quốc về bảo mật thống kê thì Hải quan không được cung cấp hay phổ biến số liệu cho bất kỳ cá nhân hay tổ chức thống kê nào mà số liệu đó xác định được danh tính của cá nhân hay tổ chức đó.
Hiện tại xuất khẩu của Hàn Quốc tăng trưởng mạnh mẽ nhất là ở các ngành ô tô và công nghệ thông tin.
Duy Hưng
English
