Quản trị Tập đoàn - Vấn đề của người đứng đầu

Tập đoàn Phát triển nhà và đô thị (HUD) vừa có cuộc chuyển giao người lãnh đạo cao nhất. Ông Nguyễn Hiệp - Chủ tịch Tập đoàn, người dày dạn trên thương trường và gắn với sự thành danh của thương hiệu HUD như hôm nay, được nghỉ chế độ theo quyết định của Thủ tướng. Ông Nguyễn Đăng Nam - Tổng giám đốc Tập đoàn được Thủ tướng Chính phủ chọn đảm nhận vị trí Chủ tịch Tập đoàn HUD.

Trong bối cảnh kinh tế đầy khó khăn, thách thức và thị trường bất động sản ảm đạm kéo dài, Tạp chí Vietnam Business Forum có cuộc phỏng vấn ông Nguyễn Đăng Nam trong những ngày đầu ông nhận trọng trách mới, Minh Châu thực hiện.

Thưa ông, khó nhất khi nhận trách nhiệm Chủ tịch Tập đoàn trong giai đoạn hiện nay là gì?

Với các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực bất động sản, không chỉ một mà là rất nhiều khó khăn gặp phải trong giai đoạn vừa qua cũng như hiện nay và tiếp theo bởi sự trầm lắng kéo dài của thị trường bất động sản, cùng với đó là Chính sách tài khoá của Nhà nước và chính sách tiền tệ của Ngân hàng tiếp tục thắt chặt, dẫn đến khó khăn trong thu xếp vốn cho các dự án... Tình hình kinh tế không thuận lợi như thế, Tập đoàn HUD cũng chịu tác động không nhỏ. Tôi coi đó là thử thách lớn với tôi trên cương vị người lãnh đạo cao nhất của Tập đoàn.

Người ta hay đặt vấn đề khả năng quản trị các tổ chức kinh tế lớn, các Tập đoàn Nhà nước bởi trong nhiều trường hợp quản trị các Tập đoàn đã xảy ra các lỗ hổng lớn. HUD được Thủ tướng quyết định là doanh nghiệp nòng cốt để hình thành Tập đoàn Phát triển nhà và đô thị, vậy liên kết trong Tập đoàn hiện nay ra sao, thưa ông?

Tuy là mô hình thí điểm nhưng tổ chức và hoạt động của Tập đoàn kinh tế Nhà nước đã được quy định rất rõ theo Nghị định 101/2009/NĐ-CP của Chính phủ. Chuyển sang hoạt động theo mô hình Công ty TNHH một thành viên do Nhà nước làm chủ sở hữu theo Nghị định số 25/2010/NĐ-CP của Chính phủ, với Điều lệ tổ chức và hoạt động của Tập đoàn được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt cùng với đó là phê duyệt Quy chế quản lý tài chính Công ty mẹ Tập đoàn do Bộ Tài chính quyết định ban hành là những cơ sở pháp lý quan trọng trong công tác quản trị, điều hành hoạt động Tập đoàn, trong đó có mối quan hệ giữa Công ty mẹ Tập đoàn với các TCT thành viên.

Mặt khác, để phát huy hiệu quả hoạt động của mô hình Tập đoàn kinh tế Nhà nước, Hội đồng thành viên Tập đoàn đã chỉ đạo xây dựng và ban hành Chương trình phối hợp phát triển trong Tập đoàn. Chương trình phối hợp phát triển được triển khai trên nguyên tắc hợp tác song phương, đa phương giữa các đơn vị thành viên trong Tập đoàn; bình đẳng, hài hoà lợi ích của các bên, đảm bảo lợi ích chung của Tập đoàn. Mục tiêu của Chương trình phối hợp phát triển nhằm khai thác thế mạnh các đơn vị thành viên để thực hiện Định hướng chiến lược và Chương trình Phát triển nhà ở của Tập đoàn; ưu tiên sử dụng nguồn vốn Nhà nước cho chương trình phát triển nhà ở, các chương trình trọng điểm quốc gia và các chương trình phục vụ nhà ở. Trên thực tế, mối quan hệ và việc phối hợp giữa các đơn vị thành viên Tập đoàn đã có từ thời gian trước đây, nay càng được gắn kết hơn nữa theo thế mạnh của từng đơn vị thành viên.

Chúng tôi cũng nghiên cứu xây dựng Quy chế về giao chủ đầu tư cấp 2 đối với các dự án khu đô thị mới, khu nhà ở do Tập đoàn Phát triển nhà và đô thị làm chủ đầu tư với nhiều hình thức phối hợp, hợp tác đầu tư để tạo điều kiện cho các đơn vị thành viên Tập đoàn tham gia làm chủ đầu tư cấp 2. Điều này tạo ra cơ chế rõ ràng minh bạch trong hoạt động đầu tư của Tập đoàn và các đơn vị thành viên.

Điều dễ nhận thấy là HUD trung thành với con đường lập quy hoạch, xây dựng hình thành các khu đô thị mới tại các thành phố lớn, sản phẩm mang tính “đại chúng”, nghĩa là các căn hộ tầm trung. Đây có tiếp tục là hướng phát triển của HUD trong tương lai?

Vấn đề nằm ở tầm nhìn và mục tiêu phát triển của doanh nghiệp. Khi chúng đôi đặt mục tiêu phục vụ nhu cầu nhà ở của quảng đại người dân lên hàng đầu, điều đó sẽ chi phối hoạt động của cả hệ thống.

Có một thời gian, khi thị trường bất động sản sôi động, nhiều nhà đầu tư đã kiếm lợi lớn từ phân khúc căn hộ cao cấp, nhưng HUD vẫn trung thành với mục tiêu của mình, bởi chúng tôi xác định rằng phát triển bền vững phải trên nền tảng nhu cầu thực sự của thị trường. Trong khi người dân rất bức xúc về chỗ ở, nhu cầu các căn hộ giá trung bình cực lớn mà doanh nghiệp chỉ lo xây dựng biệt thự và căn hộ hạng thì đến một thời điểm, chính doanh nghiệp sẽ phải giải quyết các vấn đề do phát triển quá nóng và xa rời nhu cầu thực sự của thị trường.

Trong tương lai, HUD vẫn trung thành với định hướng phát triển các khu đô thị với giá nhà ở mức trung bình để phục vụ nhu cầu người dân, mà nhờ đó chúng tôi đạt được thành công như ngày hôm nay.

Phát triển nhà ở giá trung bình cũng là hành động để chúng tôi thể hiện vai trò dẫn dắt, điều tiết thị trường của một Tập đoàn kinh tế Nhà nước.

Vậy còn mảng nhà thu nhập thấp gần đây xuất hiện trong các dự án của HUD, có thể hiểu đó là trách nhiệm xã hội, kinh doanh thương mại, hay là nghĩa vụ với địa phương?

Đầu tư vào nhà ở xã hội là một chủ trương quan trọng của Chính phủ, với mục tiêu đảm bảo an sinh xã hội, khuyến khích các doanh nghiệp tham gia. Tuy nhiên, do đặt mục tiêu mang tính xã hội là chính nên hiệu quả kinh tế các dự án sẽ không cao, đó cũng là một trong những lý do khiến phân khúc đầu tư vào nhà ở xã hội chưa hấp dẫn các doanh nghiệp.

Tuy nhiên, là Tập đoàn kinh tế Nhà nước, chúng tôi có đôi chút khác với doanh nghiệp đơn thuần. Ngoài mục tiêu bảo toàn, phát triển vốn, làm ra nhiều hàng hóa, thu được lợi nhuận, chúng tôi còn là công cụ, là bàn tay để Nhà nước thực thi các chính sách an sinh xã hội. Các dự án nhà ở xã hội mà HUD đang triển khai trên địa bàn cả nước như: Dự án nhà ở thu nhập thấp tại Đặng Xá (Gia Lâm –Hà Nội), Dự án nhà ở xã hội tại Khu đô thị mới Thanh Lâm – Đại Thịnh (Mê Linh – Hà Nội), Dự án nhà ở xã hội thành phố Bắc Ninh, Dự án nhà ở xã hội tại thành phố Nha Trang (tỉnh Khánh Hòa), Dự án Khu nhà ở An Sinh – Dự án Khu đô thị mới Chánh Mỹ (tỉnh Bình Dương), Dự án nhà ở thu nhập thấp tại thành phố Thanh Hóa (tỉnh Thanh Hóa)… đều nằm trong Chương trình phát triển nhà ở giai đoạn 2011-2015 của Tập đoàn mà mục tiêu là hoàn thành 12 triệu m2 nhà ở (trong đó nhà ở xã hội chiếm 10%).

Ông có cho rằng, trong lĩnh vực bất động sản, quy mô lớn là một lợi thế?

Doanh nghiệp có quy mô lớn, nhất là lớn về tiềm lực tài chính và kinh nghiệm triển khai dự án đầu tư thực sự là một lợi thế lớn.

Để triển khai một dự án BĐS có quy mô vừa phải, vốn đầu tư cũng lên đến hàng trăm tỷ đồng, thậm chí hàng nghìn tỷ đồng. Lợi thế từ quy mô giúp doanh nghiệp tiếp cận các dự án cũng như nguồn vốn vay dễ dàng hơn doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ.

Một vấn đề quan trọng ngoài quy mô về vốn, đó là năng lực và kinh nghiệm tổ chức triển khai dự án. Quá trình hơn 20 năm xây dựng và phát triển, HUD cũng đã xây dựng được một bộ máy có năng lực và kinh nghiệm chuyên sâu trong lĩnh vực phát triển đô thị và nhà ở. Đây cũng là một trong những yếu tố quan trọng mang lại thành công cho HUD trong thời gian qua.

Tình hình kinh tế khó khăn đang tác động như thế nào đối với một Tập đoàn như HUD? HUD ứng phó như thế nào thưa ông?

Trong giai đoạn này, đầu tư bất động sản không dành cho những doanh nghiệp không có năng lực thực sự. Thực tế thị trường BĐS đang diễn ra sự thanh lọc các doanh nghiệp hết sức mạnh mẽ.

Để phù hợp với tình hình hiện nay, ngay từ đầu năm Tập đoàn thực hiện Nghị quyết 11-NQ-CP ngày 24/2/2011 của Thủ tướng Chính phủ, chúng tôi đã tiến hành rà soát các dự án trong kế hoạch sản xuất kinh doanh của Tập đoàn năm 2011, xác định các dự án hiệu quả thấp, không có tính khả thi, khó thu xếp được nguồn vốn trong điều kiện thắt chặt chính sách tài khoá của Nhà nước và chính sách tiền tệ của Ngân hàng để tạm dừng, hoãn hoặc giãn tiến độ để tập trung nguồn lực vào các dự án khả thi có hiệu quả cao thuộc lĩnh vực sản xuất kinh doanh chính của Tập đoàn. Với các giải pháp đồng bộ, quyết liệt, năm 2011, Tập đoàn vượt qua khó khăn chung của nền kinh tế, duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh với mức tăng trưởng hợp lý, góp phần cùng cả nước thực hiện nghiêm túc, có kết quả các mục tiêu lớn mà Chính phủ đã đặt ra trong năm 2011.