Sức hút từ đô thị cổ Phố Hiến

Hưng Yên là một tỉnh ở trung tâm đồng bằng sông Hồng, nằm ở phía đông Nam và liền kề với thủ đô Hà Nội, trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ. Hưng Yên được nhiều du khách biết đến với câu ca nổi tiếng “Thứ nhất Kinh kỳ, thứ nhì Phố Hiến” cùng những di sản văn hóa vật thể, phi vật thể đang là những tiềm năng, cơ hội đưa du lịch Hưng Yên phát triển xứng tầm với mảnh đất địa linh nhân kiệt.

Theo thống kê, toàn tỉnh có hơn 1.210 di tích lịch sử văn hóa, trong đó có 159 di tích và cụm di tích được xếp hạng cấp Quốc gia, 83 di tích được xếp hạng cấp tỉnh, cùng hàng ngàn tài liệu và hiện vật, cổ vật có giá trị để khai thác nhằm phát huy truyền thống và phát triển du lịch. Tiêu biểu là cụm di tích như: Cụm di tích phố Hiến (Thành phố Hưng Yên) nằm bên bờ sông Hồng, nơi đây là trung tâm kinh tế - chính trị - văn hóa của tỉnh Hưng Yên xưa và nay.

Các di tích lịch sử văn hóa phố Hiến được hình thành bởi sự phong phú về phong tục, tập quán của người Việt, người Hoa, người Nhật và người Châu Âu. Phố Hiến nổi tiếng với các di tích Chùa Chuông, chùa Phố, chùa Hiến, đình Hiến, đền Mây, Văn Miếu, đền Trần, hồ Bán Nguyệt… Những ngôi chùa, ngôi đền và các di tích ở đây đều được tọa lạc trên thế địa linh, có cảnh quan đẹp, không gian thoáng mát.

Ở phía Tây Bắc của tỉnh là Cụm di tích Đa Hòa – Dạ Trạch (huyện Khoái Châu). Cụm di tích này cũng nằm cạnh bên bờ sông Hồng – nơi thờ Chử Đồng Tử, Tiên Dung, Tây Sa công chúa. Đây là di tích được Nhà nước xếp hạng là một trong những di tích lịch sử văn hóa quan trọng của Quốc gia. Khu vực này có cảnh quan rất đẹp, khí hậu trong lành.

Nằm ở trung tâm tỉnh Hưng Yên có Cụm di tích lịch sử văn hóa Hải Thượng Lãn Ông (xã Liêu Xá, huyện Yên Mỹ) bao gồm nhiều di tích như đình Văn, chùa Văn, đền thờ Lê Hữu Trác, nơi thờ Lê Hữu Danh… Cụm di tích này lưu giữ toàn bộ những công trình y dược học vĩ đại của Lê Hữu Trác.

Ở phía Đông Bắc của tỉnh có Cụm di tích đền Phù Ủng (xã Phù Ủng huyện Ân Thi) nơi thờ tướng quân Phạm Ngũ Lão. Toàn bộ Cụm di tích đền Phù Ủng được phân bổ làm hai khu. Khu ngoài gồm có Đền, Lăng, Khuê văn, Văn từ, và các gò đống sắp xếp xung quanh ngôi đền thờ Phạm Ngũ Lão; Khu trong có chùa Bào Sơn (còn gọi là chùa Cảm Ân), cạnh ngôi chùa là nơi thờ công chúa Tinh Huệ - con gái Phạm Ngũ Lão là thứ phi của vua Trần Anh Tôn; ngoài ra nơi đây còn có một số công trình nghệ thuật bằng đá thời Lê thế kỷ thứ XVII, đó là lăng Vũ Hồng Lượng. Ở phía Đông Nam của tỉnh, có Cụm di tích Tống Trân – Cúc Hoa (xã Tống Trân và Minh Tiến huyện Phù Cừ) – nơi thờ Lưỡng quốc Trạng nguyên Tống Trân và nàng Cúc Hoa xinh đẹp, cần cù, chịu khó, thủy chung với Tống Trân, hiếu thảo với cha mẹ.

Ngoài ra, Hưng Yên còn có hệ thống các nhà tưởng niệm như: Nhà tưởng niệm Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh (tại xã Giai Phạm, huyện Yên Mỹ) – Nhà lãnh đạo cách mạng kiên định và sáng tạo của Đảng và nhân dân Việt Nam, có công lớn trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc và trong sự nghiệp đổi mới đất nước. Nhà tưởng niệm bà Hoàng Thị Loan – thân mẫu Chủ tịch Hồ Chí Minh (xã Hồng Tiến, huyện Khoái Châu); Khu tưởng niệm tướng quân Nguyễn Thiện Thuật (lãnh tụ khởi nghĩa Bãi Sậy) ở xã Xuân Dục, huyện Mỹ Hào; Nhà tưởng niệm Hoàng Hoa Thám (lãnh tụ khởi nghĩa Yên Thế) ở xã Dị Chế, huyện Tiên Lữ; Nhà tưởng niệm đồng chí Tô Hiệu và nhà tưởng niệm đồng chí Lê Văn Lương ở xã Nghĩa Trụ huyện Văn Giang.

Gắn liền với các Cụm di tích, các Nhà tưởng niệm, Hưng Yên còn được biết đến với trên 400 lễ hội truyền thống. Nơi hội tụ các sinh hoạt văn hóa tiêu biểu của nhân dân, phản ánh khá rõ nét con người, truyền thống, phong tục, tập quán của vùng đất văn vật. Nói đến Hưng Yên, không thể quên được hương vị thơm ngon đặc biệt của Nhãn Lồng phố Hiến đã và đang được nhiều du khách yêu thích.

Góp phần phát huy giá trị văn hóa, lịch sử của mảnh đất ngàn năm văn hiến, ngày 27/5/2010, Thủ tướng Chính phủ đã ra quyết định số 744/QĐ – TTg phê duyệt quy hoạch tổng thể bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị đô thị cổ Phố Hiến gắn với phát triển du lịch. Theo quy hoạch này, Hưng Yên sẽ tiến hành phục hưng phố cổ, xây dựng Đền thờ Lê Đình Kiên – người có công xây dựng phố Hiến xưa; phục hưng thương cảng phố Hiến; phục dựng tàu thuyền cổ đậu tại Phố Hiến; tu sửa nghĩa địa của người nước ngoài; trùng tu, tôn tạo các di tích lịch sử văn hóa trên địa bàn thành phố Hưng Yên; xây dựng các khu vui chơi, giải trí… đưa Hưng Yên trở thành điểm hấp dẫn du khách trong và ngoài nước đến thăm quan, du lịch.

Nguyễn Duy Hy (Giám đốc Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch Hưng Yên)