Lấy doanh nghiệp làm trung tâm của hệ thống đổi mới sáng tạo

Lĩnh vực khoa học và công nghệ (KH&CN) đã và đang chuyển mình mạnh mẽ, tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) của tỉnh Tiền Giang. Ông Dương Văn Bon, Giám đốc Sở KH&CN tỉnh có buổi trao đổi với phóng viên Vietnam Business Forum về chiến lược để ngành KH&CN tỉnh nhà tiếp tục bứt phá, đáp ứng yêu cầu phát triển và hội nhập quốc tế. Ngọc Tùng thực hiện.

Ông có thể cho biết một số điểm nhấn về hoạt động KH&CN của Tiền Giang trong giai đoạn 2016 - 2020?

Trong giai đoạn 2016-2020, hoạt động KH&CN của tỉnh đã đạt được những kết quả quan trọng, đặc biệt là tập trung hỗ trợ phát triển các sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao, các sản phẩm chủ lực của tỉnh theo chuỗi giá trị. Đẩy mạnh hỗ trợ doanh nghiệp (DN) ứng dụng, đổi mới công nghệ; thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo.

Hoạt động nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng KH&CN đã có chuyển biến tích cực; khẳng định vị trí, vai trò tiên phong trong việc chuyển tải hiệu quả ứng dụng KH&CN vào sản xuất và đời sống.

Điển hình như, các kết quả nghiên cứu KH&CN trong lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi và thủy sản đã thay đổi thói quen canh tác truyền thống dựa vào sức lao động và kinh nghiệm. Thay vào đó là việc ứng dụng KH&CN để khai khác tối đa năng suất và chất lượng cây trồng, vật nuôi; hình thành các mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ tiên tiến; áp dụng các quy trình chăn nuôi an toàn và quản lý, kiểm soát tốt dịch bệnh.

Các chương trình, nhiệm vụ trong lĩnh vực kỹ thuật và công nghiệp đã hỗ trợ các DN thực hiện chương trình sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả; sản xuất sạch; áp dụng công cụ cải tiến, hệ thống quản lý chất lượng quốc tế; bảo vệ tài nguyên, môi trường...

Bên cạnh đó, công tác thẩm định công nghệ các dự án đầu tư vào tỉnh được chú trọng; đến nay chưa phát hiện dự án có công nghệ thuộc danh mục công nghệ hạn chế và cấm chuyển giao, công nghệ lạc hậu.

Về công tác sở hữu trí tuệ, toàn tỉnh hiện có 500 DN, cơ sở sản xuất kinh doanh được cấp giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu, hơn 10 sáng chế được cấp bằng độc quyền sáng chế, 20 kiểu dáng công nghiệp được cấp bằng độc quyền kiểu dáng công nghiệp; tập trung xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm chủ lực nhằm nâng cao thương hiệu, giá trị kinh tế hàng hóa của tỉnh.

Đối với hoạt động hỗ trợ, phát triển DN, trong 5 năm qua, tỉnh đã thực hiện hỗ trợ cho 14 DN áp dụng hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến; 11 DN tham gia Giải thưởng chất lượng Quốc gia; hỗ trợ phát triển 6 DN KH&CN; cho vay 17 DN với tổng số tiền cho vay là 81.825 triệu đồng nhằm thực hiện các dự án đổi mới công nghệ, tạo sản phẩm mới, nâng cao chất lượng sản phẩm..

Tỉnh Tiền Giang đã đề ra định hướng phát triển KH&CN trong giai đoạn tới như thế nào? Để KH&CN tiếp tục bứt phá, đáp ứng yêu cầu phát triển KT-XH và hội nhập quốc tế, ngành cần thực hiện những giải pháp gì?

Trong giai đoạn 2020-2025, Tiền Giang sẽ tập trung triển khai các nhiệm vụ KH&CN gắn với tăng cường năng lực tiếp cận cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, phục vụ đề án tái cơ cấu ngành kinh tế, đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu. Đẩy mạnh hoạt động chuyển giao, ứng dụng kết quả của các nhiệm vụ KH&CN vào sản xuất và đời sống; tăng nhanh tỷ trọng đóng góp của KH&CN vào phát triển KT-XH của tỉnh.

Tạo lập môi trường thuận lợi để thúc đẩy, hỗ trợ quá trình hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp và hoạt động khởi nghiệp; phát triển các ý tưởng khởi nghiệp, các loại hình DN có khả năng tăng trưởng nhanh dựa trên khai thác tài sản trí tuệ, công nghệ, mô hình kinh doanh mới; trong đó ưu tiên các lĩnh vực có tiềm năng, có lợi thế cạnh tranh trong phát triển KT-XH.

Để thực hiện những mục tiêu trên, tỉnh đã đề ra một số nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, mang tính chiến lược: chủ động đề xuất cơ chế, chính sách thúc đẩy ứng dụng, chuyển giao công nghệ; tháo gỡ các rào cản về hệ thống luật pháp và chính sách kinh tế, tài chính đối với hoạt động khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo (ĐMST); mạnh dạn thử nghiệm các giải pháp, mô hình kinh doanh mới, ĐMST…

Cùng với đó, cơ cấu lại hệ thống nhiệm vụ KH&CN nhằm phục vụ thiết thực, trọng tâm trong phát triển KT-XH của tỉnh, đặc biệt là các ngành, lĩnh vực kinh tế tiếp cận cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, kinh tế số…

Hình thành và phát triển hệ thống ĐMST, lấy DN làm trung tâm. Hỗ trợ DN nâng cao trình độ công nghệ; thúc đẩy phát triển thị trường KH&CN. Chủ động mở rộng có trọng điểm hợp tác trong và ngoài nước về KH&CN...

Ngày 13/9/2017, UBND tỉnh ban hành Quyết định 2722/QĐ-UBND về Chương trình KH&CN hỗ trợ DN  nâng cao năng lực cạnh tranh giai đoạn 2017-2020. Xin ông cho biết kết quả sau 3 năm thực hiện và mục tiêu trong thời gian tới?

Về hỗ trợ bảo hộ và quảng bá thương hiệu: triển khai nhiều nội dung tuyên truyền, phổ biến quy định pháp luật về SHTT; tư vấn, hỗ trợ các tổ chức, cá nhân tạo lập, đăng ký xác lập quyền, khai thác, phát triển và bảo vệ tài sản trí tuệ; hỗ trợ kinh phí đăng ký nhãn hiệu góp phần nâng cao nhận thức của DN về bảo hộ quyền SHTT, nâng cao chất lượng và khả năng cạnh tranh của sản phẩm.

Về phát triển DN KH&CN, thị trường KH&CN, Sở đã đẩy mạnh thực hiện tốt các cơ chế, chính sách về phát triển DN KH&CN và thị trường KH&CN. Chủ động tiếp xúc, tìm hiểu DN tiềm năng để vận động, hỗ trợ thành lập DN KH&CN.

Về hoạt động tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng, đã hỗ trợ cho 9 DN áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến; vận động, hỗ trợ 10 lượt DN tham gia Giải thưởng Chất lượng Quốc gia. 

Nhằm tiếp tục hỗ trợ DN nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, khả năng cạnh tranh và phát triển bền vững trong giai đoạn tới, căn cứ Quyết định số 1322/QĐ-TTg ngày 31/8/2020 của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt Chương trình quốc gia hỗ trợ DN nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa giai đoạn 2021 - 2030, Sở sẽ tham mưu UBND tỉnh ban hành quyết định phê duyệt Dự án Nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa của DN tỉnh Tiền Giang giai đoạn 2021 - 2030.

Trân trọng cảm ơn ông!

Nguồn: Vietnam Business Forum