Kể từ khi thành lập, tỉnh Bình Dương đã duy trì gần 03 thập kỷ tăng trưởng, vươn lên từ tỉnh nghèo phụ thuộc vào nông nghiệp, có thu nhập thấp trở thành tỉnh công nghiệp nằm trong TOP 3 cả nước về đóng góp ngân sách cho Trung ương và có thu nhập trung bình cao. Mặc dù vậy, bước vào giai đoạn phát triển có thu nhập cao, tỉnh đang phải đối mặt với rất nhiều thách thức trong việc tránh sụt giảm tăng trưởng kinh tế.

Sản xuất của doanh nghiệp trong KCN VSIP II Bình Dương
Tỉnh Bình Dương đã xây dựng chiến lược 06 trụ cột và được đưa vào Khung định hướng chiến lược quy hoạch tỉnh giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050, để giải quyết từng khía cạnh, là kế hoạch và mục tiêu quy hoạch lớn nhất giúp tỉnh bứt phá trong thời kỳ mới.
Tránh bẫy Phát triển gián đoạn thông qua phát triển có tính kế thừa
Để tránh sự gián đoạn và duy trì tính kế thừa về chiến lược, tỉnh Bình Dương cần tiếp tục duy trì hướng tiếp cận phát triển theo hệ sinh thái dựa trên các công trình tạo động lực thúc đẩy các lĩnh vực ưu tiên quan trọng.
Vượt qua bẫy thu nhập trung bình, tỉnh cần xác định xây dựng hệ sinh thái kiểu mới, hệ sinh thái công nghiệp thông minh, sản xuất thông minh, lấy đổi mới sáng tạo làm động lực, phát triển công nghiệp gắn liền với thương mại dịch vụ, xây dựng những khu đô thị khoa học công nghệ, công nghiệp để tiếp tục phát huy lợi thế tích lũy của tỉnh qua nhiều năm.
Tránh bẫy Năng suất thông qua phát triển dựa trên đổi mới sáng tạo
Đổi mới sáng tạo là cụm từ được nhắc nhiều trong những năm qua. Là một tỉnh đi đầu trong phát triển công nghiệp, đồng thời chịu sức ép trong việc tìm kiếm động lực phát triển mới, hơn ai hết, tỉnh Bình Dương cảm nhận rõ hơi thở của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 và vai trò của đổi mới sáng tạo trong giải quyết bài toán năng suất lao động và chống lại sự tụt hậu.
Tỉnh đã hiện thực hóa bằng những hành động, dự án cụ thể trong đề án Thành phố Thông minh Bình Dương, với việc nhấn mạnh vào 04 yếu tố trụ cột thúc đẩy đổi mới sáng tạo và khoa học công nghệ là: Con người (lực lượng lao động và sáng tạo), công nghệ (nghiên cứu và phát triển), doanh nghiệp (doanh nghiệp và mối quan hệ với doanh nghiệp) và các yếu tố nền tảng (môi trường, chất lượng cuộc sống và cơ sở hạ tầng).

Sản xuất tại Công ty CP Công nghiệp Đông Hưng
Tránh bẫy Đô thị hóa thông qua phát triển tích hợp
Vùng Đổi mới Sáng tạo Bình Dương với mô hình 05 lớp là đề án thành phần trong Đề án Thành phố thông minh Bình Dương được thúc đẩy mạnh mẽ trong giai đoạn 2021 - 2026, được đúc kết từ thực tiễn xây dựng và phát triển các đề án trong đề án Thành phố thông minh Bình Dương, là sự cô đọng của chiến lược phát triển thông minh của Bình Dương.
Lớp 1 – Quy hoạch đô thị và hạ tầng giao thông công cộng
Lớp 2 – Xây dựng văn hóa đổi mới sáng tạo
Lớp 3 – Phát triển kinh tế cân bằng
Lớp 4 – Chuyển đổi số và Phát triển công nghiệp 4.0
Lớp 5 – Phát triển nguồn nhân lực
Mỗi lớp đóng vài trò riêng nhưng có quan hệ tương hỗ lẫn nhau. Mỗi lớp là định hướng cho một tập hợp các đề án có chủ đích nhằm giải quyết những thách thức của tỉnh theo từng chủ điểm, hòa chung lại theo 05 lớp sẽ tạo ra những tác động liên ngành, trên diện rộng, trực tiếp vào mọi mặt đời sống xã hội.
Tránh bẫy Môi trường sinh thái thông qua phát triển bền vững
Trong quá trình phát triển, tỉnh Bình Dương ý thức rõ việc bảo vệ môi trường song song với phát triển kinh tế, các khu công nghiệp gắn liền với các khu đô thị được quy hoạch hài hòa, bố trí các mảng xanh hợp lý. Các khu công nghiệp được xây dựng theo chuẩn của Singapore với hệ thống xử lý nước thải tập trung ứng dụng những công nghệ hiện đại nhất, IoT, dữ liệu lớn đảm bảo quá trình xử lý sự cố diễn ra nhanh chóng.
Mặt khác, tỉnh đang tập trung phát triển năng lượng tái tạo, năng lượng xanh, tận dụng lợi thế là vùng đất có thời gian nắng nhiều trong năm và có hàng chục ngàn m2 mái nhà xưởng. Hệ thống năng lượng mặt trời áp mái được phát triển nhanh chóng tham gia và quá trình xây dựng hệ thống năng lượng sạch, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng cho tỉnh.
Tránh bẫy Phụ thuộc thông qua phát triển mở
Nhiều năm qua, thông qua các doanh nghiệp đầu tàu, tỉnh Bình Dương đã xây dựng mạng lưới tiếp thị toàn cầu và “chiến lược ngoại giao liên thành phố”, hệ thống tiếp thị và thu hút đầu tư nước ngoài của tỉnh đã hiện diện trên toàn cầu, từ Châu Âu, Mỹ, Canada, Nhật Bản, Hàn Quốc,… Bên cạnh đó, tỉnh đã kết nghĩa với nhiều thành phố trên thế giới như Eindhoven (Hà Lan); Yamaguchi (Nhật Bản); Deajeon (Hàn Quốc),… nhằm thúc đẩy giao lưu, học hỏi kinh nghiệm từ những địa phương bạn, thông qua các buổi hội thảo, các chuyến tham quan, lễ hội,…,
Đặc biệt, Đề án Thành phố thông minh Bình Dương giai đoạn 2016- 2021 là sự hợp tác giữa Eindhoven (Hà Lan) và tỉnh Bình Dương, qua đó nâng cao hình ảnh, thương hiệu tỉnh trong mắt bạn bè quốc tế, tạo điều kiện thu hút và đa dạng hóa đầu tư tránh sự phụ thuộc vào một vài thị trường đơn lẻ.
Tránh bẫy Bất bình đẳng thông qua phát triển đồng đều
Từ chiến lược phát triển theo hệ sinh thái lấy con người làm nòng cốt, tỉnh Bình Dương luôn xây dựng chiến lược phát triển đồng đều, trong đó mọi tầng lớp đều có thể thụ hưởng các thành quả phát triển kinh tế.
Hệ thống đường giao thông và các tuyến đường tạo động lực của tỉnh được xây dựng góp phần gia tăng giá trị đồng đều, giá trị gia tăng của hạ tầng xã hội, tác động đến mọi tầng lớp.
Bên cạnh đó, công tác quy hoạch đô thị gắn liền với khu công nghiệp, khu nhà ở xã hội đan xen khu đô thị cao cấp, khu tái định cư tạo điều kiện cho mọi tầng lớp được tiếp cận với những dịch vụ, công trình hiện đại, đồng thời nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân. Chiến lược này cần được tiếp tục phát huy và là trụ cột tạo động lực giúp tỉnh Bình Dương vượt qua được bẫy thu nhập trung bình trong thời gian tới.
Nguyễn Văn Hùng - Chủ tịch Becamex IDC
Nguồn: Vietnam Business Forum
từ ngày 18 – 19/12/2025
VCCI
từ 11/11/2025 đến 30/11/2025
VCCI