Xây dựng nền nông nghiệp giá trị cao và tăng trưởng bền vững

Đẩy mạnh thu hút các nguồn lực, các thành phần kinh tế tham gia phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao (CNC); chú trọng liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm; tập trung xây dựng các thương hiệu nông sản đặc thù, có thế mạnh của tỉnh để vươn rộng ra thị trường trong và ngoài nước… Qua đó, cụ thể hóa mục tiêu xây dựng nền nông nghiệp Tiền Giang đa dạng, giá trị cao và tăng trưởng bền vững. Đây là chia sẻ của ông Nguyễn Văn Mẫn, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh về định hướng phát triển nông nghiệp tỉnh nhà thời gian tới. Ngọc Tùng thực hiện.

Tiền Giang đã xác định những cơ sở nào để đẩy mạnh phát triển nông nghiệp ứng dụng CNC trong giai đoạn hiện nay, thưa ông?

Tiền Giang là tỉnh thuộc khu vực Đồng bằng song Cửu Long, có điều kiện vị trí, giao thông thuận lợi cho việc giao thương với các tỉnh trong khu vực và cả nước. Tỉnh có 179,7 ngàn ha đất sản xuất nông nghiệp (chiếm 71,63% tổng diện tích tự nhiên), khí hậu, thổ nhưỡng và nguồn nước thích hợp để phát triển nông nghiệp đa dạng, sản xuất hàng hóa và ứng dụng khoa học công nghệ. Trong đó, thế mạnh của tỉnh là trái cây và rau màu, nhất là trái cây xuất khẩu mang lại giá trị cao.

Trên cơ sở phân định thế mạnh từng vùng theo Nghị quyết 10-NQ/TU ngày 05/4/2017 của Tỉnh ủy, tỉnh đã tập trung phát triển toàn diện nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa; thâm canh, chuyên canh, ứng dụng công nghệ sinh học, CNC trong sản xuất; tổ chức lại hệ thống sản xuất nông nghiệp theo hướng thực hành sản xuất nông nghiệp tốt, an toàn (GAP) gắn với hệ thống tiêu thụ và phục vụ cho công nghiệp chế biến... nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh.

Sản xuất nông nghiệp trong thời gian qua đã đạt được những thành tựu, khẳng định vị trí nền tảng trong sự phát triển kinh tế - xã hội chung của Tiền Giang. Đồng thời, tỉnh luôn xác định việc đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ và ứng dụng vào thực tế sản xuất là một trong những yếu tố quan trọng để nông nghiệp phát triển nhanh theo hướng nâng cao giá trị gia tăng.

Bên cạnh đó, năm 2017, UBND tỉnh đã phê duyệt Đề án thành lập Khu nông nghiệp ứng dụng CNC tỉnh Tiền Giang với quy mô 197,31 ha tại các xã Tam Hiệp, Long Định (huyện Châu Thành) và xã Tân Lập 1 (huyện Tân Phước). Qua đó, tạo bước đột phá trong nghiên cứu, tiếp nhận, triển khai và chuyển giao công nghệ; hợp tác, thu hút đầu tư vào sản xuất, kinh doanh các sản phẩm nông nghiệp ứng dụng CNC trên địa bàn tỉnh; góp phần thúc đẩy sản xuất nông nghiệp hiện đại, hàng hóa tập trung, có năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh cao.

Đặc biệt, thực hiện Nghị định số 57/2018/NĐ-CP, ngày 12/7/2019 HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết 03/2019/NQ-HĐND quy định chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn tỉnh Tiền Giang. Qua đó, góp phần tạo điều kiện thúc đẩy các doanh nghiệp đầu tư, làm hạt nhân hình thành các chuỗi liên kết sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh.

Theo đó, các dự án đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn theo quy định tại Nghị định số 57/2018/NĐ-CP được ngân sách tỉnh hỗ trợ lãi suất vay thương mại sau khi dự án hoàn thành. Đây là cơ sở thuận lợi để khuyến khích, thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn; giúp ngành nông nghiệp đẩy nhanh quá trình tái cơ cấu và phát triển tương xứng với tiềm năng của tỉnh.

Ông có thể điểm lại một số kết quả về phát triển nông nghiệp ứng dụng CNC của tỉnh thời gian qua?

Trong lĩnh vực trồng trọt đã có nhiều mô hình ứng dụng CNC được triển khai mang lại hiệu quả cao, đang được nhân rộng như: mô hình trồng rau, dưa lưới trong nhà màng, nhà lưới sử dụng hệ thống tưới tự động; mô hình tưới nhỏ giọt, tưới tự động kết hợp với bón phân trên các loại cây ăn trái; quản lý sâu bệnh bằng biện pháp sinh học... Đặc biệt, nông dân Tiền Giang đã xử lý thành công ra hoa nghịch vụ trên một số loại cây ăn trái như sầu riêng, thanh long, chôm chôm, nhãn, xoài…, góp phần nâng cao giá trị trái cây.

Về chăn nuôi, một số cơ sở chăn nuôi đã đầu tư áp dụng công nghệ chuồng lạnh, tự động hóa hoàn toàn qua phần mềm để điều khiển hệ thống cho ăn tự động, gom trứng, gom phân tự động và hệ thống sấy phân... Nhiều cơ sở quan tâm áp dụng và duy trì chứng nhận quy trình sản xuất tốt, tạo ra sản phẩm đảm bảo an toàn thực phẩm, bảo vệ môi trường và xây dựng thương hiệu trong tương lai. Chăn nuôi nhỏ lẻ từng bước chuyển đổi sang quy mô trang trại, tập trung.

Đối với thủy sản, các mô hình nuôi tôm 02 hoặc 03 giai đoạn, nuôi tôm bằng vi sinh, mô hình biofloc,… được khuyến khích áp dụng thay thế cho mô hình nuôi truyền thống nhằm hạn chế những rủi ro trong quá trình nuôi.

Nhờ ứng dụng CNC, đến nay diện tích và sản lượng trái cây của Tiền Giang dẫn đầu cả nước với hơn 80.000 ha, sản lượng 1,4 triệu tấn trái/năm. Tỉnh đã hình thành một số vùng chuyên canh như: vùng sầu riêng (diện tích hơn 13 ngàn ha), vùng thanh long (9,2 ngàn ha), vùng bưởi (4,8 ngàn ha), vùng trồng mít (10,1 ngàn ha); một số vùng trồng tập trung như: vùng sapo, vùng xoài, vùng khóm...

Bình quân mỗi năm, toàn tỉnh xuống giống hơn 57 ngàn ha rau, sản lượng 1,1 triệu tấn (đứng thứ 2 cả nước về diện tích và sản lượng sau tỉnh Lâm Đồng). Cây rau ngày càng tăng về diện tích, năng suất và chất lượng, đa dạng, phong phú chủng loại rau (khoảng 40 loại) gồm: rau ăn lá, rau ăn quả, rau ăn bông, rau ăn củ, rau gia vị.

Chăn nuôi duy trì ổn định, tỉnh đã xây dựng được một số vùng nuôi trọng điểm. Chăn nuôi gia cầm là thế mạnh với tổng đàn hơn 16,3 triệu con, đứng thứ 6 cả nước.

Đâu là những giải pháp Tiền Giang đã và đang thực hiện nhằm đưa nông nghiệp phát triển bền vững, thích ứng với ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và các yêu cầu trong thời kỳ mới?

Hiện nay, tỉnh định hướng phát triển nông nghiệp chuyên canh, ứng dụng CNC gắn với các vùng nguyên liệu để phát triển công nghiệp chế biến. Cụ thể, xây dựng nền nông nghiệp đa dạng tiếp cận kinh tế thị trường nhằm tạo ra giá trị gia tăng, dựa trên cơ sở phát huy các lợi thế so sánh gắn với nhu cầu thị trường nội địa và xuất khẩu. Tập trung cơ cấu nhằm nâng cao giá trị gia tăng các sản phẩm nông lâm thủy sản và phát triển bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo Quyết định 3320/QĐ-UBND của UBND tỉnh; phát triển sản xuất hàng hóa quy mô lớn, tập trung theo chuỗi giá trị, gắn sản xuất nguyên liệu với bảo quản, chế biến và tiêu thụ trên cơ sở phát huy lợi thế sản phẩm và lợi thế vùng, phù hợp với nhu cầu thị trường, bảo đảm an toàn thực phẩm; đẩy mạnh ứng dụng CNC, nông nghiệp thông minh nhằm tăng năng suất, chất lượng và khả năng cạnh tranh.

Phát triển toàn diện ngành hàng trái cây, trong đó chú trọng xây dựng vùng trồng chuyên canh, ứng dụng nông nghiệp CNC và sản xuất, chế biến tiêu thụ theo chuỗi liên kết; tăng cường mời gọi đầu tư chế biến và mở rộng thị trường tiêu thụ.

Bên cạnh đó, Tiền Giang là nơi hội tụ của ba vùng sinh thái (nước ngọt phù sa, rừng ngập mặn và ngập phèn Đồng Tháp Mười), với những vùng chuyên canh cây ăn trái rộng lớn, hoa trái quanh năm... Cùng với cảnh quan thiên nhiên phong phú, môi trường khí hậu trong lành mát mẻ, nơi đây còn mang đậm những nét văn hóa, lối sống truyền thống, đặc trưng của cư dân vùng sông nước. Đây là điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch sinh thái, khám phá miệt vườn.

Trong những năm qua, tỉnh đã đẩy mạnh phát triển nông nghiệp gắn với du lịch sinh thái nhằm tạo thêm việc làm, tăng thu nhập cho người dân. Qua các hoạt động du lịch sẽ góp phần quảng bá sản phẩm, tôn vinh những giá trị văn hóa lâu đời, các sản phẩm nông nghiệp đặc trưng. Tỉnh tập trung kêu gọi, thu hút các doanh nghiệp trong lĩnh vực du lịch về nghiên cứu, đầu tư các sản phẩm du lịch mang đặc trưng riêng của địa phương.

Trân trọng cảm ơn ông!

Nguồn: Vietnam Business Forum