Gian lận thương mại ngày càng gia tăng

Thời gian qua, hoạt động kiểm tra sau thông quan (KTSTQ) đã thể hiện rõ vai trò quan trọng trong công tác thu ngân sách, chống gian lận thương mại (GLTM).

Trong 6 tháng đầu năm 2010, lực lượng KTSTQ (Tổng cục Hải quan) đã thực hiện 315 cuộc kiểm tra, ấn định thu thuế 162 tỷ đồng, đã truy thu hơn 22,7 tỷ đồng... Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, Vietnam Business Forum đã có cuộc trao đổi với ông Phạm Thanh Bình - Cục trưởng Cục KTSTQ.

Các vụ GLTM được phát hiện trong những năm qua đều có chung xu hướng gia tăng về quy mô, thủ đoạn ngày càng tinh vi hơn, tập trung vào các mặt hàng có giá trị xuất nhập khẩu (XNK) lớn. Ông có thể cho biết, những lĩnh vực nào đang là trọng tâm đấu tranh của hoạt động KTSTQ?

5 năm qua, KTSTQ đã phát hiện và xử lý nhiều vụ việc GLTM, truy thu 1.029 tỷ đồng tiền thuế cho ngân sách Nhà nước. Điểm đáng chú ý là số tiền truy thu thuế do KTSTQ phát hiện/1 vụ năm sau cao hơn năm trước, năm 2007 tiền truy thu thuế vụ lớn nhất khoảng 8 tỷ đồng, nay có vụ số truy thu lên đến hàng chục tỷ đồng. Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam hội nhập nhanh với khu vực và thế giới, các hình thức XNK ngày càng đa dạng về chủng loại mặt hàng, có đến hàng chục ngàn doanh nghiệp (DN) tham gia hoạt động XNK, thì những con số thu được nêu trên cũng chỉ như “muối bỏ biển”.

Chính vì vậy lực lượng KTSTQ tập trung kiểm tra có trọng tâm, trọng điểm theo chuyên đề, sàng lọc đối tượng để tìm ra những DN vi phạm pháp luật hải quan, truy thu thuế cho ngân sách Nhà nước. Không kiểm tra tràn lan gây phiều hà cho DN.

Trong 6 tháng đầu năm 2010, một mặt tiếp tục thực hiện những chuyên đề lớn (phí bản quyền và các khoản phải cộng vào trị giá hải quan, xe chở tiền nhập khẩu, xe ô tô nhập khẩu khai là xe tải Van, mặt hàng thép hợp kim, mặt hàng linh kiện điện tử nhập khẩu, ô tô tải tự đổ nhập khẩu…) mặt khác, toàn lực lượng KTSTQ triển khai các chuyên đề lớn đối với hàng hóa XNK qua các ICD, phí vận chuyển, chiết khấu giảm giá xe ô tô nhập khẩu…

Hiện nay, vụ việc xe ô tô nhập khẩu khai là xe tải VAN đang thu hút được sự chú ý của dư luận, vậy quan điểm của ông về vấn đề này thế nào?

Vụ việc DN nhập khẩu xe ô tô hiệu KIA Morning và DEAWOO Matiz khai là xe tải VAN để hưởng ưu đãi thuế đã được ngành Hải quan phát hiện và để xuất hướng giải quyết lên Bộ Tài chính từ giữa năm 2009. Tuy nhiên, do bất cập về cơ chế chính sách, pháp luật tạo ra sự lúng túng cho cơ quan thực thi. Sự chưa thống nhất giữa thuế do cơ quan Hải quan thu (là xe chở người) và giấy tờ xe do Cục Đăng kiểm cấp (là xe tải VAN), dẫn đến những ách tắc ở khâu đăng kiểm, hoàn thành thủ tục hải quan, truy thu thuế và đăng ký lưu hành.

Hiện nay, vấn đề này đã được Bộ Tài chính trả lời rõ ràng, căn cứ vào những quy định hiện hành về pháp luật hải quan, Luật Quản lý thuế, Công ước HS (Công ước hài hòa và mô tả hàng hóa)… có thể kết luận việc nhập khẩu xe ô tô hiệu KIA Morning và DEAWOO Matiz khai là xe tải Van để hưởng ưu đãi thuế của DN (49 DN nhập khẩu 708 xe), là không hợp lệ. Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo thu thuế theo loại xe chở người, tổng tiền thuế ấn định là 34 tỷ đồng. Phát hiện này không chỉ chống thất thu mà còn góp phần quan trọng vào thực hiện 1 chủ trương lớn của Chính phủ là kiềm chế nhập siêu.

Trong thời gian tới, ngoài việc tiếp tục thực hiện truy thu thuế xe VAN, lực lượng KTSTQ sẽ tập trung vào những chuyên đề nào, thưa ông?

Việc thực hiện truy thu thuế xe VAN đang được thực hiện theo chỉ đạo của Bộ Tài chính và Tổng cục Hải quan, không chỉ có lực lượng KTSTQ mà còn có sự tham gia của Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan)… Bên cạnh đó, trong thời gian tới, lực lượng KTSTQ còn tập trung kiểm tra theo chuyên đề lớn, nổi cộm về phí bản quyền và các khoản phải cộng vào trị giá hải quan; chiết khấu giảm giá đối với xe ô tô nhập khẩu, mặt hàng linh kiện điện tử nhập khẩu; mặt hàng xe ô tô tải tự đổ…

Xin cảm ơn ông!

Hải Hằng